دامنه‌ی داراب‌کلا

مجموعه پیام‌هایم در مدرسه فکرت

قسمت هفتم

آشنانی با قوانین:

در قوانین مدنی (ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی) به طور مشخص چنین آمده است: هر کس به مقدسات اسلام و یا هر یک از انبیاء عظام یا ائمه طاهرین (علیهم السلام) یا حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) اهانت نماید، اگر مشمول حکم ساب النبی باشد، اعدام می‌شود و در غیر این صورت، به حبس از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد.

بحث ۲۹ : آیا در طول هفته، فیلم سینمایی می بینید؟ ارزیابی شما از هنر سینما در ایران چیست؟

پاسخم به بحث ۲۹

به نام خدا. من طبق روال همیشگی ام در هفته، دو سه تا فیلم سینمایی، نه از تلویزیون بلکه از شبکه خانگی می بینم.

۱_ به ندرت فیلم ها فاخرند و پیام دارند.
۲_ لودگی در فیلم موج می زند.
۳_ تفکرآفرین نیستند.
۴_ به مسائل اصلی جامعه نمی پردازند.
۵_ از هنرپیشه های اصیل بی بهره اند.
۶_ بشدت فرهنگ ایران و اخلاق دینی، در فیلم ها مورد هجوم است.
۷_ حتی در طنز هم به ورطه ی مَضحکه غلتیدند.
۸_ جای کارگردان های فکور کاملا" خالی ست.
۹_ تجاری محور و به عبارتی گیشه ای اند.
۱۰_ درضمن، آداب و حُرمت ها در فیلم ها خیلی تُرد و شکننده در حال نابودی ست.
۱۱_ در کل، معتقدم نمی توان از نگاه کردن فیلم خود را محروم کرد. هنر بسیار پرجذبه ای ست.

بحث ۳۰ : درباره ی رفتار با حیوانات چگونه می اندیشید؟
این پرسش جناب دکتر اسماعیل عارف زاده است که در پیشخوان مدرسه فکرت، سنجاق کردم.

سلام جناب آقا سید علی اصغر

ضمن سپاس از طرح سؤال شما، من برداشت شخص ام را می گویم:

۱_ قرآن وعده و وعید می دهد، این اصل هم از قرآن است و ما همه به آموزهای وحیانی قرآن ایمان کامل و باور تامّ داریم.

۲_ امور غیب بر بشر پوشیده است. مانند ساحت حضرت ختمی مرتبت (ص)، که ما از حقیقت بشری اش اطلاع داریم، ولی از حقیقت ازلی آن حضرت کمتر باخبریم و یا اساسا" بی خبریم. اما منکر آن شأن نیستیم.

۳_ در فهم مسائل پیچیده، باید تمثیل جُست. تمثیل من این است: غُنچه برای تبدیل به شکوفه، نیازمند فروپاشی ست تا شکوفه، شکوفا شود. از نظمی به نظم دیگر. مراحل و مراتب عالم هفتگانه مانند همین تبدُّل غنچه به شکوفه است.

۴_ پس نظم به نظمی دیگر مبدل می شود که ورود به عالمی برتر از عالم دنیاست.

۵_ از آنجا که خدا حکیم است و کاری عبَث نمی کند، دگرگونی عالم به معنای پایان نیست بلکه دقیقا" نشئه ای به نشئه ی دیگر و عالی تر است.
امید است درست گفته باشم.

در ضمن، جمله ی آخر متن شما نیازمند حذف است، چون ناروا است. خود دانی اما.

پاسخ:
جناب سید علی اصغر!

به نام خدا. چون گفتی بحث را ادامه دهم، در راستای نکته ی جالب این متن ات نکته ای می گویم:

این آیه خیلی معنا دارد که یکی از مصداق های بارزش امام حسین (ع) است.«یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعی إِلى رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً فَادْخُلی فی عِبادی وَ ادْخُلی جَنَّتی » فجر/ ۳۰- ۲۷. یعنی: ای جان آرام یافته، به سوی پروردگارخویش بازگرد در حالی که تو از او خشنود و او از تو خشنود است، پس در میان بندگان من درآی، و در بهشت من داخل شو. بیشتر بخوانید ↓

به قلم دکتر فتح الله دهقان. من اطلاع ندارم، نمی دانم،در تخصصم نیست، واژگان غریب و نا آشنا!  «لویاتان عظیمی که کشور یا دولت ... خوانده می شود به کمک فن و صناعت ساخته شده است و صرفا انسانی مصنوعی است، که از انسان طبیعی عظیم تر و نیرومندتر است». توماس هابز.

خالق هستی کائنات، کرات و موجودات را بر اساس نظم خاصی آفریده که در چارچوبی منظم با توجه به نقش و کارکرد خود به ایفای نقش می پردازند. به عنوان مثال بدن انسان از اعضاء و جوارحی تشکیل شده که هر کدام با توجه به نقش خود انجام وظیفه می نمایند. اگر عضوی از بدن قادر به ایفای نقش خود نباشد یا خارج از چارچوبی که برای آن تعریف شده نقش آفرینی کند. کارکرد طبیعی سیستم بدن را مختل و حتی ممکن است منجر به مرگ شود. جامعه نیز که از انسانها تشکیل شده موجودی زنده، پویا و دینامیک بوده و هر یک از اعضای آن دارای وظیفه خاصی می باشند.

اظهار نظر افراد در مسائل غیر مرتبط و قرار گرفتن در جایگاهی که صلاحیت لازم را برای تصاحب آن ندارند، تضییع حقوق دیگران و چرخه طبیعی جامعه را مختل می کند . جوامعی که افراد در چارچوب نقش و جایگاهی که دارند به انجام وظیفه می نمایند، جوامعی سالم، پرنشاط و برآیند آن پیشرفت و توسعه آن کشورها می باشد. ولی جوامعی که افراد به هر دلیل قادر به ایفای نقش در جایگاهی که برای آنها تعریف شده نیستند، پژمرده، بی انگیزه، بی تحرک بوده و توسعه نیافتگی ثمره آن است. با پیشرفت حیرت انگیز و تخصصی شدن امور در جهان متمدن و صنعتی امروزی،نقش افراد هرچه بیشتر تخصصی شده و خواهدشد و نیازمند قرار گرفتن افراد در جایگاه تخصصی خود میباشد.

اظهار نظرهای غیر کارشناسی وغیر مرتبط و قرار گرفتن افراد در جایگاهی غیر مرتبط با تخصص آنها، خسارات و صدمات زیادی را به تاریخ وتمدن بشری وارد نموده است. این مسائل معضلات ومشکلات زیادی را برای کشورها فراهم نموده حتی ممکن است منجر به بحران برای آنها شود و در مرحله حاد منجر به اختلافات و شورش  و... شود. همان طور که توماس هابز در لویاتان (هیولای قدرتمند و غول) می گوید: «اجماع و توافق در حکم تندرستی، فتنه و شورش درحکم بیماری و جنگ داخلی در حکم مرگ آن موجود است»

کشورمان ایران نیز به عنوان پازلی از شطرنج جهان کنونی با این معضلات دست به گریبان می باشد. اظهار نظرهای غیر کارشناسی و خارج از صلاحیت افراد و قرار گرفتن آنها در جایگاهی که تخصص و صلاحیت آن را ندارند، یکی از معضلات اساسی تاریخ ایران است که خسارات زیادی را به کشور وارد کرده است . مشکل مضاعف این است که این افراد در جایگاهی همچون کنشگران سیاسی، دولت  مردان، مدیران و ... قرار گرفته و با اظهار نظرهای و تصمیمات غیر کارشناسی خود مشکلات عدیده ای را برای کشور در سطوح محلی ، ملی، منطقه ای و جهانی فراهم می کنند.

متاسفانه اظهار نظر در همه امور و مسائل و قرار گرفتن افراد در جایگاهای غیرمرتبط معمول بوده و به صورت عادت و فرهنگ در امده است. آیا سراغ دارید فردی به دلیل اظهار نظر غیرکارشناسی و غیر مرتبط عذرخواهی و از موقعیت و جایگاه خود بر کنار شده باشد؟ آیا سراغ دارید مسئول و صاحب و منصبی به دلیل نداشتن تخصص کنار رفته و یا کنار گذاشته شده باشد؟ در حالی که لازمه زندگی در جهان امروزی اظهار نظرهای کارشناسی و مرتبط و قرار گرفتن افراد در جایگاهی که تخصص و صلاحیت آن را دارند، می باشد. جامعه ما نیاز به تغییر روال، عادت ،تحول و به روز شدن فرهنگ در این زمینه است.

وقتی ما یاد گرفتیم و پذیرفتیم، در خصوص مسائلی که اطلاع نداریم و حوزه کاری دیگران است اظهار نظر نکنیم، دیگر اینکه در مناصب و جایگاهایی که تخصص و صلاحیت آن را نداریم، قرار نگیریم، این امور مهم و اساسی مورد پذیرش اکثریت جامعه ی ایرانی قرار گرفته و به صورت فرهنگ درآید زمینه پیشرفت و توسعه کشور فراهم می شود. به امید آن روز!!

به قلم دکتر فتح الله دهقان. امنیت در طول تاریخ حیات بشری از اساسی ترین دغدغه و نگرانی انسان ها بوده است. همچنین بستر پیشرفت و توسعه جوامع و کشورهاست . سازمان و ارگان های متعددی بانی و دست اندر کار تامین امنیت می باشند . بعضی از آنها به صورت پنهان و برخی به صورت آشکار انجام وظیفه می نمایند. اگر عملکرد آنها را به کوه یخی تشبیه کنیم، آن بخشی از کوه که زیر آب است بخش پنهان و قله و نوک کوه نمایانگر بخش آشکار می باشد. نیروی انتظامی به عنوان نماد و بخش آشکار در پیشانی و صف اول مواجهه با حوادث و رویدادها می باشد.

بر همین اساس در زیر ذره بین قضاوت افکار عمومی قراردارد. با توجه به این که انسان موجودی پیچیده است. برنامه های پلیس بایستی جامع وهمه جانبه باشد.افرادی که در راس ناجا قرار گرفته اند با توجه به صبقه نظامی شان، نظامی گری بر دیگر جوانب برنامه های آنها سایه انداخته بود. به نظر می رسد فرمانده وتیم مدیریتی فعلی ناجا، همانطور که فرمانده جدید ناجا در ابتدا شروع مسئولیت خود اعلام نمود، مردم محور و اجتمایی رفتار بوده، اخلاق مداری برای آنها مهم است.

نگاهی به روند حوادث و عملکرد ناجا حکایت از آن دارد که عملکرد ناجا منطقی تر و کم هزینه تر شده است (هم برای حاکمیت و هم برای شهروندان) عملکرد آنها در شورش های کور دی ماه ۱۳۹۶ که حدود ۱۰۰ شهر کشور را فرا گرفت ، حادثه دراویش و اعتراض های صنفی و ...، که از نظر حجم با قبل قابل مقایسه نمی باشد ، شواهد این مدعا می باشد. اهمیت این مسئله وقتی بیشتر می شود که به این اصل توجه شود، که رویارویی مردم با حکومت خسارات جبران ناپذیری را به بار آورده و منجر به شکاف ملت-دولت می شود، که به مشروعیت حکومت ها خدشه وارد می کند. به نظر می رسد عوامل زیر در تغییر و نوع عملکرد ناجا موثر بوده و زمینه رسیدن به نقطه مطلوب را فراهم می نمایند.

تغییر نگاه حاکمیت : به نظر می رسد سعه صدر حاکمیت در برخورد با این مسائل بالا رفته است .

نقش افکار عمومی : با توجه به تاثیر غیر قابل کتمان قضاوت افکار عمومی در دنیای کنونی ، عکس العمل افکار عمومی در این مورد موثر بوده است.

استفاده از تجربیات : یکی از عوامل می تواند کسب تجربه ی ناجا باشد . شایسته است آنها از تجربیات دیگر کشورها در این خصوص بهره بگیرند .

نقش آموزش: بخشی از این موفقیت رابطه مستقیم با آموزش نیروهای ناجا دارد . مسئولین بایستی به امر آموزش علمی در ناجا توجه نمایند .

شیوه مدیریت : روند حوادث و رویدادها و نوع مدیریت که هزینه ی مدیریت و کنترل حوادث و اعتراضات را کمتر نموده ، حاکی از عملکرد موفق تر و دیدگاه مثبت مسئولین فعلی و تیم تصمیم ساز ناجا نسبت به گذشته می باشد.

مسئولین ناجا بایستی توجه نمایند: شروع این حرکت میمون و مبارک است ولی تا رسیدن به نقطه مطلوب راه درازی در پیش دارند . این تغییر بایستی به: استراتژی و پلت فورم(برنامه ریزی) و چراغ راهی برای آینده ی ناجا تبدیل شده، ریل گذاری برای عملکرد بهینه و بهتر انجام شود، اگر حرکتی  پاندولی و مقطعی باشد، ارزش آنچنانی ندارد. در این راستا برنامه ریزان و تصمیم سازان ناجا شایسته است از علوم مختلف روز برای این امر مهم استفاده نمایند.

مجموعه ی ناجا که فرزندان این مردم بوده: و بخشی از وظیفه ی سخت تامین امنیت به آنها سپرده شده است ، بایستی بین معترضین که به قانون پاینده بوده . و احساس می کنند حق و حقوقشان ضایع شده و آشوب گران و قانون شکنان تفاوت قائل شوند ، هرچند باید اعتراف کرد که تشخیص و تفکیک و تمایز قائل شدن بین آنها  کار سختی است.

حاکمان، دولتمردان و ساستمداران: بایستی به این امر توجه خاص نموده و زمینه و امکانات را برای ناجا فراهم نمایند. چون که خیر مُلک و مَلک در این است که هزینه ی مدیریت بحران ها به حداقل برسد.

چاپ: روزنامه آفتاب یزد.

به قلم حجت الاسلام مالک رجبی دارابی: سفرنامۀ تبلیغی. قسمت سوم. نظرات برادر گرامی آقای طالبی مدیر دامنه را در پاسخ به قسمت دوم سفرنامه در (اینجا) احترام می کنم. و در پیوست آن، پیام ها و نکات آموزنده دینی را تقدیم می دارم.

حجت الاسلام مالک رجبی دارابی

۱۳ تیر ۱۳۹۷ روستای دارابکلا

۱ : اکثریت انسانها هر چند دیندار نباشند اما اخلاق را قبول دارند و می پسندند که آدم باید اخلاق مدار باشد. آدمی که پُز میدهد یا قیافه می گیرد یا خشک است و گرم نمی گیرد یا روحیه ی اخلاقی ندارد، هرچند دیندار هم باشد، مورد توجه قرار نمی گیرد. این جور آدمها، در تصحیح اخلاقشان باید کوشا باشند تا الگو باشند برای دیگران و غیردینداران. مثل پیغمبر عزیز ما (ص) که با اخلاق بسیار خوبشان خیلی از یهودی ها و کسانی که دین ما را دارا نبودند، مسلمان کردند.

غرض و منظور، اخلاق فرماندهان بود که برای اینجانب لذت بخش بود. آنها با رفتار بسیارخوبشان ما را شرمنده ی اخلاق خودشان قرار می دادند با توجه به اینکه بنده چندها سال از نظر سِنی از آنها کوچکتر بودم و از نظر قوت و قدرت و شجاعت در کارهای رزمی از من واردتر بودند، اما در مقام احترامریال بدون اغراق و چاپلوسی به این جانب هنگام ورود و خروج در کلاس یا تشرُّف به جایگاه نمازجماعت و سخنرانی  اگر نشسته بودند، تمام قد، بلند می شدند. یا در مسیر رفت و آمد مورد احترام قابل توجهی، قرار می گرفتیم؛ چنان با ادب بودند، که اصلاً مسخره و مَضحکه در وجودشان راه نداشت.

۲ : پیام دوم از این سفر اینکه اگر پیام پیغمبر را در فلسفه ی بعثت (انتشار اخلاق و اعتقادات و احکام و تفسیر قرآن) آن عزیز سفرکرده را جامه ی عمل بپوشانیم، به ضرس قاطع می توانم بگویم که  یک تبلیغ تمام عیار و کمال خواهیم داشت و در پیشگاه الهی مأجورِ بی حد و حصریم. و این اجر قابل احصاء نیست.

۳ : بنده در این سفر تنها بودم علتش این بود که بتنهایی دعوت شده بودم. خوب است در هر سفری رفیق داشته باشیم و روایات معصومین (ع) هم به این امر تاکید دارند. مخصوصاً در سفر تبلیغی. البته یکی از رفقای دودونگه ایی رَسکََتی، قبل از من، ارومیه رفته بود و در پادگان مالک اشتر مستقر شد و آنجا بعضی ازمواقع، همدیگر را می دیدیم و زیارت می نمودیم.

۴ : خوب است زبانهای مختلف کشورمان و دیگر زبانها را بلد باشیم، که برای تبلیغ خیلی تاثیرگذار است. مثلاً یک اتفاق که در گردان مهندسی افتاده بود این بود که از روستای مجاور آن گردان آمده بودند که شبها بروم در محل و مسجدشان سخنرانی کنم. قبول کردم. اما فهمیدم آنها زبان فارسی! را بلد نیستند، باید برایشان تُرکی صحبت کنم، ولی مع الاسَف جواب رد دادم  و از فیض ابلاغِ اسلام به مسلمین محروم ماندیم.

۵ : طبق آموزه های دینی ما، خوب است با بزرگان آن شهر و دیار ملاقات داشته باشیم. برای بنده این توفیق حاصل شد که با فرماندهان ارشد آن منطقه خدمت بعضی از بزرگان ارومیه، مثل امام جمعه ی شجاع و نترس ارومیه حجت الاسلام حاج آقا حسنی (که اخیراً به رحمت خدا رفتند) و خیلی مورد توجّۀ مقام معظم رهبری بود، و نیز با حاج آقا صاحب زمانی، که نماینده ولی فقیه در سپاه آذربایجان غربی بود، ملاقات داشتیم.

در آخر کلام، تبریک به تمام دهیاران مخصوصاً دهیار محل ما آقای محمد دباغیان و همکارانش به جهت سالروز دهیاری در ۱۴ تیر و همچنین روز «روز قلم و اهل قلم» بر شما صاحبان قلمِ متخلِّق به اخلاق، مبارک باد. والسلام.

پاسخ دامنه

به نام خدا. سلام جناب شیخ مالک روحانی بااخلاق و پر جنب و جوش و آگاه.

اول این که زیاد ممنونم پیشنهاد مرا مندرج در [اینجا] مورد پذیرش قرار داده اید و قسمت سومِ سلسله بحث های تبلیغی ات را بدرستی سامان دادید که مُنتِج و مُثمِر شد.

ربط ِدینداری را به اخلاق، خیلی عالی و به زبان ساده و رسا و صمیمی ترسیم کرده ای. بهره دهنده بود و خوراک روح.

این که مردم به روحانیون ساده زیست و مردم دار، احترام می کنند ناشی چند چیز است که دوتایش مهم تر است: لباس تان ردای رسول الله (ص) است که نزد مردم، مقدّس و بسی معتبر است. و دوم این که مردم ایران اساساً معنویت و پیامداران دینی را احترام می کنند. خدا را شکر چنین روحیه ای دیدی و ذکر خیرشان را نمودی.

این  که در تبلیغ، چندنفره بودن روحیه بخش است و نیز دیدار با بزرگان شهر اهمیت دارد و نیز فرمودی تسلط به زبان بومی و جهانی لازم و ضرور است، همه را با شما هم عقیده و هم باور و هم ذوقم. در ضمن خوشگل افتادی در جَوف مُرداب و برکه و به قول محلی اَسطِلّ. بازهم منتظر می مانیم کجا کجاها رفتی و چه خاطره هایی داری و چه نکته هایی می افزایی. تا آن قسمت، خدا کنه قسمت.

به شرح دامنه> من از این نکاتی که از این منبع می آورم، خودم را مانند شما دامنه خوانان شریف، در حس و حال قشنگی که با خواندنِ این پست اتفاق می افتد، شریک و هم نوا و خوشحال و دردمند می دانم. با هم بخوانیم: تشیّع به گونه ای شایان توجه، مساوات طلب است. سپَر نیرومندی به توده ها در برابر نخبگان می دهد،.. عدالت از محمد ص نشأت می گیرد... آموزه های او از جمله عبارتند:

تمام مؤمنان در پیشگاه احدیّت، باهم برابرند.

زن و مرد تسلیم اسلام، در قدرت کُل سهیم اند.

محمد اغنیاء را مُخل همآهنگی جامعه می دانست، لذا رباخواری را ممنوع کرد.

محمد هشدار داد جامعه ای که نسبت به نیازمندان بی اعتناست، نه به تقوا دست می یابد و نه به فضیلت.

عدالت اسلامی شیعی در ساده ترین مفهومش، به معنای محدودیت شرّ برای خیر همگان است. در چشم شیعیان، علی ع  رهبر درخشان ترین نهضتی سیاسی و اعتراضی باقی ماند که خواهان برابری، شفقت و عدالت در دنیای غرق بی عدالتی و سرکوب و ظلم بود... شیعیان هنوز هم علی را قهرمان محرومان می دانند و نمادِ عدالت و نشانِ خیر محض.

علت رجوع ایرانیان به علی ع این است: رهایی از سال ها سُلطۀ حکومت های ظالم و غارتگر. و علی را مدافع حقوق زنان و مردان محروم می دانند.... و حسین ع جایگاه رفیعی در میان ایرانیان دارد. در ضمیر ناخودآگاه جمعی ایرانیان، رنج و مظلومیت امام حسین ع  نمادِ مظلومیت و سرکوبی ست که سال ها ایرانیان به طور فردی و جمعی، خود از دستت بیگانگان جبّار و نظام های سیاسی اجتماعی خودشان، متحمل شدند. آنان با شرکت در مراسم عاشورا، دهم روز مُحرّم، برای عزای امام حسین  جسماً و روحاًٌ شهید می شوند.

چگونه جلسات علامه طباطبایی و هانری کُربَن

د ر اوائل انقلاب توسط عده‌ای به تعطیلی کشانده شد؟

این دو صفحه برملا می‌کند:

کتاب سرشت و سرنوشت. ص ۲۴۸ و ۲۴۹

به قلم دامنه. به نام خدا. چندی پیش کتاب «تعالیم اسلام» علامه سید محمدحسین طباطبایی را می خواندم. سراسر کتاب خواندنی ست. برای کویریات دامنه این قسمت کتاب را یادداشت کرده ام و به اشتراک می گذارم. زندگی اتّکالی؛ که اگر جنبۀ سیاسی و حکومتی پیدا کند به خواری جامعه می انجامد. مثل وابستگی در نظام نژادی بنی امیه، که افراد را با سکّه و درهم و دینار زبون می کردند. و با وعدۀ پُست و مقام دیانت افراد را لکّه دار می ساختند. تا حدی که از علی (ع) می بُریدند به جرگه ی معاویه می پیوستند. بدین ترتیب، من امروز برای این پست دامنه، این فراز مهم کتاب را برگزیده ام و می نویسم. که اگر چنین زندگی یی، شیوع پیدا کند، مَضارّ و زیان هایش برای جامعۀ مسلمین زیاد و خطرناک است. مرحوم علامه طباطبایی در ص ۱۷۹ کتاب «تعالیم اسلام» می نویسد:

«زندگی اتکالی (وابسته) یعنی به امید و پشتیبانی دیگران زیستن، در حقیقت از دست دادنِ افتخار انسان و شرافت و استقلال و آزادی و منشاء همه گونه بزه و زشت کاری های اجتماعی است که از خواری و پستی، سرچشمه می گیرد. کسی که به امید دیگران نشسته چشم به دست این و آن می دوزد، در حقیقت اراده و شعور خود را در این راه می فروشد. باید تملُّق کند. باید هر چه بخواهند و بگویند _حق یا باطل، زشت یا زیبا_ انجام دهد. به هر عار و ننگی تن در دهد، بیگانه پرستی کند. به هر ستم و ناروایی راضی شود. و بالاخره همۀ حدود و مقرّرات انسانی را به هیچ شمُرد.

سؤال (=درخواستِ کمک) در غیر حالتِ ضرورت، در اسلام حرام است و مساعدت مال فقرا، که جزء مقررات اسلامی است، شامل حال فقرایی است که مزد کارشان با مخارج شان برابری نمی کند، یا از کار بازمانده اند و نیازمند واقعی هستند.»

خویشاوندان ما از قریش مى ‏خواستند پیامبرمان صلّى اللّه علیه و آله و سلّم را بکُشند،  و ریشه ما را درآورند و در این راه اندیشه ‏ها از سرگذراندند، و هر چه خواستند نسبت به ما انجام دادند، و زندگى شیرین را از ما سلب کردند، و با ترس و وحشت به هم آمیختند، و ما را به پیمودن کوه‏ هاى صعب العبور مجبور کردند،  و براى ما آتش جنگ افروختند، امّا خدا خواست که ما پاسدار دین او باشیم، و شر آنان را از حریم دین باز داریم.

نهج البلاغه امام علی علیه السّلام

مؤمن ما در این راه خواستار پاداش بود، و کافر ما از خویشاوندان خود دفاع کرد، دیگر افراد قریش که ایمان مى ‏آوردند و از تبار ما نبودند، هر گاه آتش جنگ زبانه مى ‏کشید، و دشمنان هجوم مى ‏آوردند یا به وسیله هم پیمانهای شان و یا با نیروى قوم و قبیله ‏شان حمایت مى ‏شدند در امان بودند. پیامبر اسلام صلّى اللّه علیه و آله و سلّم اهل بیت خود را پیش مى‏ فرستاد تا به وسیله آنها، اصحابش را از سوزش شمشیرها و نیزه‏ ها حفظ فرماید، چنانکه عبیدة بن حارث در جنگ بدر، و حمزه در احد، و جعفر در موته،  شهید شدند. 

کسانى هم بودند که اگر مى ‏خواستم نامشان را مى ‏آوردم، آنان دوست داشتند چون شهیدان اسلام، شهید گردند، امّا مقدّر چنین بود که زنده بمانند، و مرگشان به تأخیر افتاد. شگفتا از روزگار، که مرا همسنگ کسى قرار داده که چون من پیش قدم نبوده، و مانند من سابقه در اسلام و هجرت نداشته است، کسى را سراغ ندارم چنین ادّعایى کند، مگر ادّعا کننده‏ اى که نه من او را مى‏ شناسم و نه فکر مى‏ کنم خدا، او را بشناسد در هر حال خدا را سپاسگزارم.

اینکه از من خواستى تا قاتلان عثمان را به تو بسپارم، پیرامون آن فکر کردم و دیدم که توان سپُردن آنها را به تو یا غیر تو ندارم. سوگند به جان خودم، اگر دست از گمراهى و تفرقه بر ندارى، به زودى آنها را خواهى یافت که تو را مى ‏طلبند، بى آن که تو را فرصت دهند تا در خشکى و دریا و کوه و صحرا، زحمت پیدا کردن شان را بر خود هموار کنى. و اگر در جستجوى آنان بر آیى بدان که شادمان نخواهى شد، و ملاقات با آنان تو را خوشحال نخواهد کرد، و درود بر اهل آن.

[نامۀ ۹ نهج البلاغه‌. نامه امام (ع) به معاویه در افشاى دشمنى ‏هاى قریش و استقامت پیامبر  ص و افشاى ادّعاى دروغین معاویه در خونخواهى عثمان]

منبع: موعود اُمم