دامنه‌ی داراب‌کلا

به قلم دامنه: به نام خدا. آقای قادر فاضلی در کتاب خود «آب و سراب» به نقد و بررسی افکار دکتر عبدالکریم سروش می‌پردازد. در این کتاب متن‌های مختلف آقای دکتر عبدالکریم سروش از جمله «طوطی و زنبور» و «بشر و بشیر» و نیز «رؤیای رسولانه» نقّادی شده است. من در این پست، به گوشه‌ای از آن اشاره می‌کنم.

عکس از دامنه

نویسنده‌ی کتاب می‌گوید برخی دست می‌گذارند روی این مسأله که پیامبر  (ص) خود یک بشر است. اما دنباله‌ی آن را نمی‌گویند ولی بر او وحی می‌شود: «قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحَى إِلَیَّ...» [آیه‌ی ۱۱۰ کهف] یعنی: بگو: جز این نیست که من هم بشری مانند شمایم که به من وحی می‌شود. (ر‌ک: ص ۱۵ و ۱۶ کتاب)

وی در نقد آقای سروش معتقد است اگر بنا بود که وحی از خودِ پیامبر بجوشد، دیگر انتظار معنی نداشت... پیامبران روزها و هفته‌ها منتظر نزول وحی می‌شدند. قادر فاضلی همچنین بر این نظر است سروش در ابیات مولوی استفاده‌ی ابزاری کرده است. و می‌گوید: «که نمی‌دانم از جهالت او سرچشمه می‌گیرد یا از شیطنت او» مثل این بیت مثنوی: «من نخواهم دایه مادر خوش‌تر است ...» که سروش اول و آخر این ابیات را زد و در آخر مقاله‌ی «بشر و بشیر» از آن سوء‌استفاده کرد. (ص ۲۴ و ۲۵ آب و سراب)

ناقد معتقد است که حالات مخصوص بین پیامبر و خدای او هرگز بشری نیست حتی مَلک هم ظرفیت تحمّل آن را ندارد. پیامبر _صلّى ‌الله‌ علیه‌ و‌ آله و سلّم_ یک جنبه‌ی حقیقت بشری دارد و یک جنبه‌ی حقیقت ازلی. جنبه‌ی بشری پیامبر از خاک است و بر خاک فرو می‌رود ولی جنبه‌ی ازلی او فوق افلاک است و به ماورای افلاک می‌رود.

تعاریف یاد شده شامل مؤلفه های زیر است.

١. دین مجموعه ای است جامع و مرکب از: باورداشتها، ارزشها و اصول و قواعد رفتار. اعم از ارزشهای الزامی و غیر الزامی.

٢. دین دارای خاستگاه الهی است، و توسط سفیران برگزیده خداوند به بشر عرضه می شود.

٣. غایت دین نیکبختی دنیوی انسان و هم نیکفرجامی او در سرای جاوید و ابدی است.

نیز باید توجه داشت که تعاریف فوق ناظر به «دین حق» است، نه «دین محقق». بنابراین آنچه ساخته و پرورده ذهن بشری بوده و به نام دین عرضه شود، چیزی جز یک انحراف عقیدتی و فکری نیست و اساسا از دایره تعریف دین خارج است، هر چند به ناروا برچسب دین بر آن زده باشند.»

اصل ۴ : از آنجا که عقل و وحی _هر دو_ حجت الهی هستند، هرگز تعارض حقیقی میان آن دو رخ نمی دهد، چنانکه علم و وحی نیز چنین اند.

توضیح: غالبا" منشاء تعارُض (میان علم و وحی) این است که علم به مرحله ی قطعیت نرسیده است، که فرضیه های علمی عجولانه به صورت علم قطعی تلقّی می شود، (به عنوان مثال مثلِ آن بخش نظریه نیوتن، که سالها بعد توسط انیشتین رد شد) لذا، تصورِ تعارض پیش می آید. زیرا بین علم و وحی هرگز تعارض رخ نمی دهد.

اصل ۵ : واقعیات جهان، جدا از اندیشه و تصور ما، وجود مستقل دارند و حقیقت، مَقوله ای ابدی و جاودانه است.
توضیح: یعنی نسبیت در حقیقت متصوّر نیست. مثلا" اگر انسان از طریق یکی از ابزار شناخت، واقعیتی را به عنوان "حقیقت" کشف کرد، باید گفت برای همیشه، حق و استوار است. شبیه ۲+۲ که ۴ می شود.

اصل ۶ : جهان مخلوقِ خداوند بوده (به اراده ی او آفریده شده) و کائنات لحظه ای از خداوند بی نیاز نبوده و نخواهند بود.

اصل ۷ : نظام کنونی جهان، نظامی ابدی و جاودانه نیست و روزی از هم فرو خواهد ریخت.

توضیح: نظام دیگری پدید می آید که همان نظام معاد و عالَم اُخروی ست. آیه ۴۸ سوره ابراهیم می فرماید: یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ وَالسَّمَاوَاتُ ۖ وَبَرَزُوا لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ. یعنی: روزی که زمین (به امر خدا) به غیر این زمین مبدّل شود و هم آسمانها دگرگون شوند و تمام خلق در پیشگاه (حکم) خدای یکتای قادر قاهر حاضر شوند. در ضمن، آیه إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ (۱۵۶ بقره)نیز، اشارتی به همین حقیقت نهفته است.

ادامه دارد..

به قلم دامنه: به نام خدا. این روزها یادآور اسارت است. اسارتِ خاندان اهل بیت (ع) در عصر عاشورا که پیام شهادت را به کوفه، شام و سپس به مدینه رساندند و بنیان حکومت فاسد اموی را برافکندند. یاد رنج های امام سجّاد (ع) سید السّاجدین و رهبر عارفین و دردهای حضرت زینب کبری _سلام الله علیها_ پیام آور عاشورا و سختی های تمامی اعضای عزیز بیت خاندان عصمت و طهارت _علیهم السلام_ دل ها را پرخون می کند و نام بلند و پاک شان را گرامی و جاویدان.

حرم کربلا

مقام تل زینبیه در چارچوب

توسعه حرم امام حسین(ع)

(منبع عکس: اَبنا

عکس بالا نمایی از طرح توسعۀ حرم امام حسین (ع) است. گنبد فیروزه ای رنگ سمت چپ تصویر «تلّ زینبیه» است. سمت راست عکس، ابتدای بین الحرمین به سمت حرم شریف حضرت ابوالفضل العباس (س) است. این تصویر ماکت، نمایی از آینده ی حرم کربلای معلّی است که هنوز تکمیل نشده است.

اصل ۲ : دعوت پیامبران الهی در دو چیز خلاصه می شود: ۱_عقیده ۲_ عمل. بر هر مسلمانی لازم است در مورد عقاید خود به یقین برسد.

توضیح: از نظر دین، عقیده‌ی بدونِ عمل، و عملِ بدونِ عقیده، نجات بخش نیست. (=عقیده‌ی همراه با عمل)

کتاب «منشور عقاید امامیه"

اثر آیت الله جعفر سبحانی. عکس از دامنه

اصل ۳ : در اخذ عقاید و احکام دینی، بر دو حجّت الهی: عقل و وحی تکیه می‌شود.
 

توضیح: احادیث ائمه (ع) همگی تحت عنوان "سُنّت" از حجت‌های الهی می‌باشند. عقل و وحی حُجیّت یکدیگر را تأیید می کنند. امام کاظم (ع) وحی را "حجت ظاهری" و عقل را "حجت باطنی" شمرده است. (منبع حدیث: کُلینی، کافی، ج ۱، ص ۱۶)

ادامه دارد...

به قلم دامنه. به نام خدا. سلام.  ۱۵۰ اصل . من به لطف خدای متعال و عزت عاشورا، از امروز ششم ماه محرم ۲۵ شهریور ۱۳۹۷، هر روز، یک یا چند اصل از ۱۵۰ اصل شیعه ی اثنی عشری را با عنوان "منشور اسلام؛ عقاید شیعه امامیه" برای «مدرسۀ فکرت» تهیه و تنظیم کرده و بار می گذارم، باشد تا هم به دوستان بزرگوار «مدرسه فکرت» آگاهی برسانم و هم خشنودی خدای مهربان و رضایت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) را فراهم کرده باشم؛ زیرا؛ معتقدم، معدن هدایت، آنان هستند و مخزن ایمان و رستگاری اینجا یعنی منشور شیعه است. من این ۱۵۰ اصول را از مطالعه ی کتاب "منشور عقاید امامیه" آیت الله جعفر سبحانی استخراج کرده ام که در مؤسسه امام صادق (ع) بر روی آن تحقیقات دقیق و عالمانه ای کرده اند. با سپاس و احترام. قم. تهیه و تنظیم: ابراهیم طالبی دارابی (دامنه)

آیت الله جعفر سبحانی

(Ja'far Sobhani)

منشور اسلام؛ عقاید شیعه امامیه

اصل ۱ : اسلام برای شناخت جهان و حقایق دینی، از سه نوع ابزار بهره می گیرد:

۱_ حسّ؛ که مهمترین آن حس شنوایی و بینایی است.

۲_ عقل و خرد؛ که در قلمرو محدودی بر اساس اصول و مبادی ویژه ای به طور قطع و یقین حقیقت را کشف می کند.

۳_ وحی؛ که وسیله ی ارتباط انسان های والا و برگزیده با جهان غیب است.

ادامه دارد...

به قلم دامنه: به نام خدا. اگر فرصت کرده اید کتاب «روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تا کنون» دورۀ پنج جلدی را مطالعه کنید. این کتاب، تدوین مرکز مطالعات و پژوهش های راهبردی ست که من چاپ سوم ،۱۳۹۴، آن را از کتابخانۀ یادگار قم، امانت گرفته و خوانده ام. مجموعاً ۹۵۰ صفحه است. مطالب پرباری دارد. در این پست، پنج ویژگی مشترک تمدن مشرق زمین و یک نکته را بر مبنای این کتاب می‌نویسم:

عکس از دامنه

«روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تا کنون»

عکس از دامنه

پنج ویژگی مشترک تمدن مشرق زمین: ۱. اعتقاد به خدا یا خدایان. ۲. اعتقاد به معاد. ۳. احترام به طبیعت. ۴. عدم شکل گیری نظام برده داری عمیق و مسلّط. ۵. نگاه دینی و الهی به سیاست. یعنی مأمورِ خدا دانستن پادشاهان و مشروعیت بخشی دینی به آنان. (ص ۴۳ و۴۴) در نگاه دینی، تاریخ با پیامبران شروع می شود... حضرت آدم (ع)  اولین انسان، نبی الهی است و مؤسس اولین تمدن بشری... اما کسی که منشاء انسان را حیوان می داند این موضوع را درک نمی کند و داروینیسم اجتماعی را اعتقاد دارد... یعنی نظریه‌ی ترقّی تاریخی. (ص ۱۳)

به قلم دکتر فتح الله دهقان: ما اکثر العِبَر و اَقِلُ الاعتبار. چه بسیار است عبرت ها و چه کم هستند عبرت گیرندگان . امام علی (ع). مرور تاریخ جهان حکایت از آن دارد که فرصت هایی که برای انسان ها، جوامع و کشور ها فراهم می شود نامحدود نیست. آن ها که این فرصت ها را تشخیص داده و به موقع از آن استفاده نموده اند موفق بوده اند. فرصت سوزی در طول تاریخ هزینه های گزافی را به تاریخ تمدن بشری تحمیل نموده و خسارات زیادی را برای جهانیان به بار آورده است.

کشورمان ایران نیز در طول تاریخ مشکلات و مصیبت های زیادی در اثر فرصت سوزی ها متحمل شده است. در دوران اخیر نیز فرصت هایی برای کشور ایجاد شده که متاسفانه آن طور که باید و شاید از آن استفاده نشده است. با نصب العین قرار دادن پند و اندرز حکیمانه امام علی (ع) از گذشته عبرت گرفته، فرصت سوزی نکنیم و آن طور که خیر مُلک و مَلک است از فرصت ها استفاده نماییم. رای دادگاه لاهه به نفع ایران فرصت خوبیست و ضرورت دارد که از آن به صورت بهینه در راستای منافع ملی و امنیت ملی کشور استفاده شود. در این خصوص ضروری است مواردی را متذکر شویم:

نهاد های بین الملی فعلی محصول جنگ جهانی دوم اند که برای عدم جنگ شکل گرفتند تا سایه صلح حفظ شود، دولت ها منازعات خود را با رجوع به آن حل و فصل نمایند. با توجه به این که فلسفه وجودی آن ها حفظ صلح بوده باید از آن ها سود جست.

وقت آن رسیده تا علی رغم وارد بودن برخی ایرادات بر ساختار کنونی نهاد های بین الملی ضمن انتقاد، تلاش و همراه کردن دیگر کشور های همسو برای رفع ایراد های ساختار کنونی، افکار، گفتار، سیاست ها و عملکرد خود را طوری تنظیم نماییم تا منافع کشور در همین ساختار فعلی و موجود تامین شود.

به نقطه ای رسیده ایم که رسوبات به جای مانده از ذهنیت بی اعتنایی، عدم توجه به قوانین و سازمان ها و نهاد های بین المللی را از ذهنمان بیرون ریخته، از این ابزار که ساختار کنونی یبین المللی برای کشور ها فراهم نموده در جهت احقاق حقوق کشورمان با حضور فعال و تعامل با جهانیان فراهم نماییم. تجربیات گذشته حکایت از آن دارد که عدم حضور به موقع و موثر ما فرصت را برای رقبا منطقه ای و جهانی مان در جهت تحقق اهدافشان فراهم خواهد نمود.

واقعیت های جهان کنونی ایجاب می کند نگاه و دیدگاه خود را نسبت به جهان اصلاح نموده، از پشت عینک تئوری توطئه مسائل را نبینیم. رای دادگاه لاهه ابطال نظریه، افکار و گفتار کسانی ست که سیستم فعلی جهان را سراپا ظلم، بی عدالتی و بی قانونی می دانند. همچنین موید این است که در همین سیستم امکان احقاق حقوق وجود دارد.

در صورت عدم استفاده به موقع از این فرصت، ممکن است تبدیل به تهدید شود. شایسته است با عقلانیت، خردورزی، تدبیر و آینده نگری اجازه ندهیم این فرصت تبدیل به تهدید شود.

رای دادگاه لاهه بر اساس قانون، به نفع ایران بوده، الگو و سرمشقی است که قانون مند باشیم.

دادگاه لاهه در خصوص دو موضوع مهم ملی و بین الملی، اختلافات ایران با انگلیس و آمریکا، در جریان ملی شدن صنعت نفت که دکتر محمد مصدق به دادگاه لاهه شکایت برد، آن دادگاه علیه امپراطوری بریتانیا که در آن دوران قدرت بلامنازع جهان بود و ادعا می کرد، خورشید در آن امپراطوری غروب نمی کند( یکی از قضات دادگاه لاهه که شهروند انگلیس بود به نفع ایران رای داد) در مقطع فعلی نیز این دادگاه بر علیه آمریکا که قدرت اول جهان است به نفع ایران رای داد.

حاکمان، سیاست گذاران و ... بایستی وضعیت کشور را فارغ از هیاهو، شعار و افکار پوپولیستی درک نموده و زمینه را برای دستگاه دیپلماسی کشور فراهم نموده تا از این فرصت برای گفتگو، دیالوگ و مذاکره با مخالفین و رقبا در جهت حل اختلافات در راستای منافع ملی و امنیت ملی است نمایند.

(چاپ روزنامه آفتاب یزد.

دستخط نامه‌ثی استاد حکیمی

به فیدل کاسترو «Fidel Castro»

(۱۳ اوت ۱۹۲۶ - ۲۵ نوامبر ۲۰۱۶)

تأکید حکیمی بر حفظ کرامت انسان

و مقاومت پایدار در برابر

استعمار سفّاک و مستکبران جهانی

علامه محمدرضا حکیمی معتقد است:

«دینی که عدالت در آن اصل نباشد

دین نیست، چه رسد به اسلام.»