به قلم دکتر فتح الله دهقان: جوامع انسانی در شرق و غرب عالم دارای آداب، رسوم و... مختلف بوده، به تبع آن ارزش ها و هنجار های متفاوتی را در آن جوامع شاهد هستیم. گذشت زمان و تحولات جهانی باعث منسوخ شدن، انتقال، خلق و تولید ارزش ها و هنجار های نو و جدید می شود. رنسانس رویدادی عظیم بود که غرب را از دوران ظلمت و سیاهی قرون وسطایی و سلطه کلیسا نجات داد. پیامد آن دگرگونی اساسی و ماهوی جوامع غربی بود.
اندیشه ها و روابط تولیدی نو، نهاد های نو، ارزش ها و هنجار های نویی همچون برابری، آزادی، حقوق بشر، دموکراسی ارمغان گرانبهایی برای غرب بود. دو انقلاب پیشرو در قرن ۱۸، انقلاب آمریکا ۱۷۷۵ و انقلاب بزرگ فرانسه در سال ۱۷۸۹ نقاط عطفی در تاریخ تمدن غرب بود که حامل ارزش های گرانبهایی برای غربیان و جهانیان بود. بیانیه استقلال آمریکا و اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسه، دو سند مهم و ارزنده، تبلور تلاش های انسان ها برای ارزش هایی همچون آزادی، برابری و... می باشد. در اهمیت و جایگاه حقوق بشر همین بس که اعلامیه حقوق بشر و شهروند به نخستین قانون اساسی فرانسه پیوست شد.
بیانیه استقلال آمریکا که حقوق بشر را در روح خود دارد در قانون اساسی آمریکا تبلور یافت. به تدریج تبدیل به ارزش ها و هنجار های ایده آل و ٱرمانی در جوامع غربی شد و به صورت فرهنگی پایا نهادینه شد. ثمره ٱن رفاه، آسایش، دموکراسی بود که مشخصه کشور هایی است که اصطلاحا توسعه یافته و جهان اول نامیده می شوند. در رابطه با دیگر کشور های جهان، به گواه تاریخ غربی ها در مقاطعی از تاریخ برای تامین منافع خود از ارزش ها و هنجار ها استفاده ابزاری نموده و دیگر اینکه منافع ملی و امنیت ملی اولویت این کشور ها بوده و دموکراسی و حقوق بشر تحت الشعاع آن ها قرار گرفته است. ناپدید شدن جمال خاشقچی خبرنگار عربستانی در کنسولگری عربستان در ترکیه آزمونی برای غربی هاست. (با توجه به این که حکومت عربستان فاقد حداقل استاندارد ارزش ها و هنجار های دموکراسی غربیست.
همچنین تبلور حکومت قبیله ای، بنا به گواه جهانیان و گزارش رسمی سازمان های اطلاعات غربی تولید کننده، ناشر تفکرات سلفی است. تغذیه کننده فکری و ایدئولوژی تروریست هاییست که خاورمیانه را به آتش کشیده و حتی شهروندان بیگناه کشور های غربی نیز از آتش قهر و جهل آن ها در امان نیستند. از طرفی رابطه اقتصادی، سیاسی، نظامی نزدیک با جهان غرب دارد و نقش گاو شیرده را برای غربی ها بازی می کند.) که بین ارزش ها و هنجار های پذیرفته شده جوامع غربی و منافع، اقتصادی، سیاسی، نظامی و ... کدام را انتخاب می کنند. جهان نظاره گر انتخاب غربی هاست که آیا اولویت برای آن ها منافع است یا ارزش ها و هنجار های انسانی و حقوق بشری.
