یکصد و سه خصلت مؤمن

توضیح دامنه: به نام خدا. از پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفی (ص) روایت شده که آن حضرت فرمودند: «ایمان مؤمن کامل نمیشود تا اینکه دارای 103 خصلت در فعل و عمل و نیّت و باطن و ظاهر گردد». آنگاه امیرالمؤمنین امام علی بن ابی طالب (ع) گفتند یا رسولالله آن 103 خصلت کداماند؟ پیامبر خدا (ص) فرمودند: یا علی از جمله صفات مؤمن این است که:
اندیشهاش بسیار متحرک و پویاست، علم و دانشش فراوان، بُردباریاش بزرگ. خوشبرخورد در کشمکش، بزرگوار در بازگشت و پذیرش، سعهی صدرش از همه بیشتر، و نفسش از همه خاکسارتر است. خنده اش تبسُّم، گردهمآییاش برای تعلم و یادگیری، تذکردهنده به غافل و آموزندهی جاهل است.
به کسی که آزارش میکند آزاری نمیرساند، و در آنچه به دردش نمیخورد وارد نشود و هیچکس را به مصیبتی سرزنش و شماتت نمیکند و هیچکس را با غیبت یاد نمیکند، از کارهای حرام بیزار است، و در موارد شُبهه قدم بر نمیدارد. بخششش فراوان، آزارش بسیارکم، برای غریب و ناآشنا یاور، و برای یتیم، پدر است. شادابی و خرّمیاش در چهره، وحزن و اندوهش در دل، و به نیاز خود (به خدا ) خرسند است.
گنبد خضرای مسجدالنّبی در مدینۀ منوّره
شیرینتر از عسل، و سخت تر از سنگ است، و هیچ رازی را فاش نسازد، و هیچ پردهای را ندرَد. حرکاتش لطیف، دیدارش شیرین، عبادتش بسیار، وقارش نیکو. برخوردش نرم، سکوتش طولانی است، اگر دربارهی او به نادانی رفتار شود حلیم و بردبار است. بر کسی که به او بدی کرده است شکیبا است، بزرگتر را گرامی داشته و به کوچکتر رحم میکند. بر امانتها امین، و از خیانتها به دور است، همدم او تقوا و همپیمان او شرم و حیاست.
پرهیزش بسیار، و لغزشش کم، حرکاتش مؤدّبانه، و گفتارش مایهی شگفتی است. از خطا و لغزش در میگذرد –و در پی عیوب دیگران نمیرود. با وقار، صبور، خشنود و راضی، سپاسگزار. کمحرف، راستگفتار، نیکوکار، مصون، و محفوظ. بردبار، رفیق و سازگار، پاکدامن، با شرافت است. لعنکننده و دروغگو نیست. غیبتکننده نیست. دُشنام نمیدهد. نه حسود است و نه بخیل، گشادهرو و شاداب است.
نه ظریف و حسّاس است، و نه کنجکاو و جاسوس، از کارها عالیترین را طلب میکند، و از اخلاق برجستهترین را. حفظ خدا شامل حال اوست، به توفیق الهی یاری شده است، و در عین نرمش قوی است. و تصمیمش همراه با یقین، با کسی که دشمن باشد ستم نمی کند، و دربارهی کسی که دوستش دارد به گناه نمیافتد. در سختیها بسیار شکیباست، نه ستم میکند و نه تجاوز، و هر چه دلش خواست انجام ندهد. جامهی زیریناش نیاز (به خدا)، و جامه زبَریناش صبر و مقاومت. «قَلِیلَ الْمَئُونَةِ، کَثِیرَ الْمَعُونَةِ»: هزینه و زحمتش اندک، کمک و یاریاش بسیار.
روزهداری او بسیار، قیام و عبادتش طولانی، خوابش کم، قلبش پرهیزگار و علم و دانشش پاکیزه است. هنگامی که قدرت یابد عفو نماید، و هنگامی که وعده دهد وفا نماید، با میل و رغبت روزه میگیرد، و با ترس و خوف نماز میخواند. چنان نیکو عمل میکند که گویا او را میبینند، دیدهاش (از ناروا ) فروبسته، دستش باسخاوت است. درخواستکننده ای را رد نکند، ونسبت به دستاورد دیگران بخل نورزد، با برادران ارتباط و پیوستگی دارد، در نیکوکاریِ پیاپی اقدام کند. سنجیده سخن می گوید و زبانش را می بندد، در خشم و دشمنی غرق نشود، و در دوستیش هلاک نگردد.
باطل را از دوستش نمیپذیرد و در مقابله با دشمن حق را پایمال نمیکند، دانش را نمیآموزد مگر برای دانستن و آگاهی، و نمیآموزد مگر برای عمل. کینهاش اندک، شکروسپاساش بسیار، در روز به جستجوی معاش میپردازد و در شب بر خطا وگناهش گریه میکند. اگر با اهل دنیا همراه شود زیرکترین آنهاست و اگر با اهل آخرت همراه باشد پارساترین آنهاست. در کسب خویش موارد شُبهه را نمیپسندد، و در عمل به دینش دنبال عذر و رخصتی نمیرود. با خطا و لغزش برادر دینیاش به عطوفت رفتار نماید، و حق دوستی دیرینه را مراعات میکند. (منبع)
- ۰ نظر
- ۲۴ آذر ۹۸ ، ۰۷:۴۳
- ۲۱۳ نمایش
به قلم دامنه: به نام خدا. من گمان میکنم _جدای از رفتار فردی هر کس نسبت به آداب دینی که امری خصوصی و مخفیست_ متن و ترجمهی این دعای مشهور ماه رجب را، یکبار هم شده، با دقت، حوصله، آرامی و تمرکز ذهن و دل، مطالعه کنیم، خیلی پیام، دانش و ارزش به دستگاه فکریمان افزوده میشود. دعاییست از امام صادق _علیهالسلام_ در ماه رجب. میدانم با آن آشنا و مأنوساید، فقط خواستم با دید مطالعه هم به آن چشم بیندازیم. متن دعا و ترجمه را به اعضای مدرسۀ فکرت هدیه میکنم تا ثواب خواندن و یا دستکم مطالعهی شما، روح مرحومان مادر و پدرم را نیز دربر بگیرد.
برداشتم از دعای ماه رجب
۱. کردار امام صادق _علیهالسلام_ به ما میآموزد که باید با خدا، زمزمه داشت و عاشقانه و نیازمندانه دردِ دل کرد.
۲. به ما خط میدهد در هر کاری، امید را باید به خدا پیوند زد.
۳. میآموزد خشیت از خدا برای ایمنی ماست نه ترس و رابطهی ارباب رعیتی و خشونتبار.
۴. پند میدهد خدا، پروردگاریست که به اندک کارمان، هدایای بیشمار میبخشد.
۵. این درس را میدهد که خدا از سر مهر و رحمت و نعمتدهی، به همگان میدهد، چه خواهندگان و چه آنانی که به خدا روی نمیآورند و او را نمیخواهند بشناسند و خواستهای به خدا ابراز نمیدارند.
۶. درخواستها از خدا هیچ اشکالی ندارد اگر برای دنیا و آخرت هر دو باشد. چون آبادانی، شادمانی و تفرُّج در دنیا، خود، کاری خداپسندانه است.
۷. برترین درس این دعا این است که به باورمندان و تمامی انسانها میپروراند که آنچه را خدا به آدمی بدهد، هیچ کم و کاست و نقصی ندارد. ارزش هدایای خداداد، قیمت بیاندازه دارد.
۸. ثابت میکند جلال (=بزرگوار) از ویژگیهای خدای متعال است و هیچکس را به جای خدا، بیجهت جلال و قدَرقدرت نسازیم.
۹. و نیز این پند و اندرز در دعا نهفته است که خدای ما آن خدای ذهنی پارهای افراد نیست که فقط به پارهای افراد خاص چشم بدوزد و فقط آنان را به بهشت (= وعدهگاه آرامش) راه دهد و بس. نه، هرگز. خدای ما خدای همهی جُنبدگان است، از بینوایان تا مستضعفان، از مار تا بوتیمار، از زردشت تا کنفوسیوس، از مُلحد و مُنکر تا مؤمن و معتقد.
نتیجه: آری، خدا را به مِلک طِلق خود در نیاوریم و بر او خدایی نورزیم و آن آفریدگار بخشنده را با فهم نارسای خود _نَعوذُباللّه_ یک هیولای خشن نسازیم. بلکه میان خود و خدا، عشق برقرار کنیم، نه بهقول هگل، اربابی خشن و بندهای ستمدیده. پس؛ به نظر من بندگی خدا، عبودیت عشق است و عبادت معبود. جز این، نقص است و منقوص (= کاستهشده). پایان. التماس دعا.
متن و ترجمۀ دعای ماه رجب
بسم الله الرحمن الرحیم
یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ
ای که برای هر خیری به او امید دارم
وَآمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ
و از خشمش در هر شرّی ایمنی جویم
یا مَنْ یُعْطِی الْکَثیرَ بِالْقَلیلِ
ای که می دهد بسیار، در برابر (طاعت) اندک
یا مَنْ یُعْطی مَنْ سَئَلَهُ
ای که عطا کنی به هرکه از تو خواهد
یا مَنْ یُعْطی مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ
ای که عطا کنی به کسی که از تو نخواهد
وَمَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ
و نه تو را بشناسد
تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَهً
از روی نعمتبخشی و مهرورزی
اَعْطِنی بِمَسْئَلَتی اِیّاکَ
عطا کن به من به خاطر درخواستی که از تو کردم
جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَجَمیعَ خَیْرِ الاْخِرَهِ
همهی خوبی دنیا و همهی خوبی و خیر آخرت را
وَاصْرِفْ عَنّی بِمَسْئَلَتی
و بگردان از من به خاطر همان درخواستی که از تو کردم
اِیّاکَ جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَشَرِّ الاْخِرَهِ
همه شرّ دنیا و شرّ آخرت را
فَاِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ ما اَعْطَیْتَ
زیرا آنچه تو دهی چیزی کم ندارد (یا کم نیاید)
وَزِدْنی مِنْ فَضْلِکَ یا کَریمُ
و بیفزا بر من از فضلت ای بزرگوار
یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ
ای صاحب جلالت و بزرگواری
یا ذَاالنَّعْماَّءِ وَالْجُودِ
ای صاحب نعمت و جُود
یا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ حَرِّمْ شَیْبَتی عَلَی النّارِ
ای صاحب بخشش و عطا، حرام کن محاسنم را بر آتش دوزخ