سه امر و نهی داریوش یکم
به قلم دامنه: سه امر و نهی درخشندهی داریوش یکم. به نام خدا. سلام. این روزها تا نوروز ۱۴۰۲ کتاب «حکومتی که برای جهان دستور مینوشت» را در دستِ مطالعه و یادداشتبرداری دارم. نوشتهی دکنر ن. بختورتاش. کتابی دربارهی ایران که دو سده رهبری جهان را در دست داشت. در صفحهی ۴۴۵ به نوعدوستی پرداخته است که چون مهم است، بدان میپردازم. آنچه من فهمیدم (البته به نقل این کتاب) تاریخ گواهی داده که داریوش هخامنش یکم از راه «نوعدوستی و گرایش به تکامل فکری و همچنین پرهیز از بتپرستی» نمایندگانی به کارتاژ (تونس فعلی در شمال آفریقا) فرستاد و از کارتاژیها خواست از سه چیز بپرهیزند. آن سه چیز چه بود؟ در زیر ردیف میکنم:
- از قربانیکردن انسان در راه بتها.
- از خوردن گوشت سگ.
- از دفن مُردگان خود به جای سوزاندن.
چیزی هم به این متن امروزم بیفزایم: داریوش یکم، چهارمین شاهنشاه هخامنشی بود در ۴۸۶ پیش از میلاد زاده شد و در ۵۲۲ درگذشت، داماد کوروش کبیر بود. او شورشهای داخلی ایران را با قاطعیت سرکوب کرد و دایرهی وسیع فرمانروایی هخامنشی را در بیرون از مرزهای ایران، باز هم وسعت داد.
کتاب نوشتهی دکنر ن. بختورتاش
«حکومتی که برای جهان دستور مینوشت»
حالا با این یادآوری میخواهم برگردم به همان سه نهی او به تونسیها. او تقریبا" پیش از ۱۱۰۰ و اندی سال قبل از تولد دین اسلام، دست به این سه توصیهی جهانی زد؛ به عبارت امروزی، آمرانه "امر به معروف" نمود و مقتدرانه "نهی از منکر" کرد.
اسلام هم وقتی بر قلب آن عبادتگرِ امین و حنیفِ درون غار حرا، حضرت محمد بن عبداللهی مصطفی -صلّی اللّه علیه و آله- نورِ پیامبری تابانده، پیش از هر چیز بر توحید و یکتاپرستی خدای باریتعالی، دست گذاشته و از بت و بتپرستی و همهی آداب جاهلی آن، نهی اکید صادر کرده.
سگ (=کَلب) را کنار خوک (=خنزیر) حرامگوشت دانسته و حتی جزوِ نجاسات معرفی کرده تا جز در وادی دام و گله و پاسبانی و نیازهای ایمنی، کسی سگ را برای خوردن یا آمیزیدن پرورش ندهد. و فقط در نهی سوم داریوش نظر اسلام فرق دارد؛ همان دفن مردگان را امضاء کرده است که داریوش سوزاندن را توصیه میکرده که فرهنگی هندی بنگالی بوده.
نکته: به اسلامِ آسانگیر، گیر میدهند! حال آنکه از دین ما نزدیک ۱۱۰۰ و اندی سال زودتر، خودِ داریوش بزرگ هم، خوردن گوشت سگ را نه فقط برای ایرانی که برای بیرونی نیز منع مینموده. حالا برخیها با دورزدنِ تعالیم ایرانی و آموزههای اسلامی، سگ را تا به اتاقخوابهای خود بردهاند و این حیوان را -که کارهای ویژه ازو برای خدمتِ انسان، ساخته است- از شوهران و همسران و فرزندان و همنوعان خود نزدیکتر به خود، میبینند و نزاکت رفتاری خود را تعطیل و پُشت و به فرهنگ بیگانگان رو و خو کردهاند.
هان! زنهار! نمیگویم حضرت محمد امین مصطفای ما (ص) کجایی که ببینی برخی چه با خود و دینآموزه میکنند؟! بلکه همان داریوش بزرگ هخامنش را صدا میزنم: که آی مردِ درنوردیدن مرزها و آی شاهنشاه جهانگشا، کجایی که بیایی ببینی آن زمان نه فقط مردم سرزمین خود را از سگبازی، بازمیداشتی که تونسیها را هم امر و نهی مینمودی از اکل سگ خودداری کنند، اینک همشهریهای خودت سگباز شدند و خیال میکنند مدرنبودن و نوبودن و مُدِ روز شدن در دنیای مدرنیته، یعنی پوشکپوشیدن به تن سگ و بامشی و گربه! و قلّاده بستن و کلاهدوختن بر سر سگ و شاهین و شامپانزه!