
این متن به تنظیم و آرایهی دامنه: نگاهی به زندگی خودنوشت شهید حاج قاسم سلیمانی با عنوان «از چیزی نمیترسیدم» از انتشارات «مکتب حاج قاسم». حقیقتاً خواندنی، آموزنده، عبرتانگیز، خاکی و خودمونی، و با ادبیات پاک مرد پارسا و پرواپیشه و اُسوه:
«عشیرهی ما را خواهرم هاجر میشناسد. او در علم نسَبشناسی طایفه، اول است. بنا به قول تمام بزرگان، جد یعنی پسر قربان، به اتفاق برادرش که بنا به قولی برادر مادری بودهاند و بنا به قول دیگری از بزرگان منطقهی فارس، معلوم نیست که آخرش تبعید شدهاند یا نه بنا به دلایلی مهاجرت کردهاند. آنان از نیریز فارس به سرچشمههای هلیلرود میآیند. این رود از سرچشمههای ارتفاعات بالای ۳۵۰۰ تا قریب ۴۰۰ متری شروع میشود و طی مسافت بیش از ۳۰۰ کیلومتر، به دریاچهی جازموریان در انتهای استان کرمان و ابتدای مرز بلوچستان میریخت. پس از سکونت، تمام سرزمینهای اطراف این رودخانه را از ابتدا تا شعاع ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر تصرف میکنند.
میرقربان چهار پسر به نامهای ولی، محمد، حسین و ابراهیم داشت و یک دختر که او را به شخصی به نام علیداد میدهد. این چهار پسر، هر یک، طایفهای را به مرور شکل میدهند که در درون هر طایفهای، تیرهای از پسرهای آنان شکل میگیرد؛ لذا ایل «سلیمانی» از میرقربان چهار طایفهی پسری و یک طایفهی دختری را شکل می دهد که هم اکنون به همان نام خوانده میشوند: محمدی، حسینی، ابراهیمی یا امیرشکاری، مشولی، علیدادی.
پدر و مادر من از دو تیره زارالی هستند که از مشولی است. پدرم از طایفهی ابراهیمی و مادرش از طایفهی لری است. تیرهی من طولی و عرضی، در ریشه و خویشاوندی به این شکل است. بنا به دلایلی، ابراهیمیها از املاک بیشتری برخوردار بودهاند. البته پدرم، به مرور در زمان پدرش، برخی از املاک خود را میفروشد و آرامآرام در درون طایفه سه طبقه شکل میگیرد. طبقهی حاکم خانها بودند که پس از فوت میرقربان، هر خانی بزرگ ایل سلیمانی محسوب میشده است. شخصی بود به نام گرامیخان که بعد از او، چند پسر به نام محمدعلیخان، حسینخان، سیفاللهخان، احمدخان و ولیاللهخان بوجود آمده است. اقوام پدرم از تیرهی ابراهیمیها، لشکرخان و ... بودند.
البته به دلیل ریشههای فامیلی، من در دورهی حیات خودم از خوانین، فساد خاصی ندیدم. عموماً شکایات و حل اختلافات و حمایت عمومی طایفه و رابطه با حکومت را عهدهدار بودند و املاک فراوانی داشتند؛ ازجمله یکی از بهترین ملکهای آنان دست پدرم بود و پدرم هم، به دلیل همان وراثت فامیلی خود و مادرم، سهمی در این املاک داشت. مادرم دختر اسدالله و مادرش زهرا هر دو از تیره زارالی بودند...
اما ذکر نسبتهای مادرم: علیالظاهر پس از مراسم خواستگاری، مادرم در سن چهارده سالگی به عقد پدرم در میآید. معمولاً مدت عقد در عشیره تا دو سال هم طول میکشید و به هر صورت این دو با هم ازدواج میکنند.جهانگیر نقل میکند: «در روز عروسی پدرت او سوار بر شتر بود. شتر در رفت و فرار کرد و داماد هم سوار بر آن! پس از مدتی توانستند شتر را که داماد بر پشت آن سوار بود، بازگردانند.» در دوران اول زندگی مشترک وی گفت پدرم زندگی خیلی فقیرانهای داشته است؛ اما آرامآرام صاحب دامهایی میشود بهنحوی که بعضی وقتها یک یا دو چوپان داشته است .اولین ثمرهی زندگی آنها دختر میشود و به دنیا میآید، به نام سکینه که در سن سه سالگی به دلیل سیاهسرفه فوت میکند. پس از مدتی کوتاه، خواهرم هاجر و بعد برادرم حسین متولد می شوند و سپس من در سال هزار و سیصد و سی و پنج به دنیا آمدهام...
...
بهار برای ما فصل نعمت بود: اولاً فرار از سرمای جانسوز زمستان و دوم اینکه فصل کوچ ما بود. به محض اینکه نوروز تمام میشد، پس از اتمام سیزده که زنها معتقد بودند نحس است، ایل ما کوچ میکرد به سمت ارتفاعات تنگل: جنگلی تنُک با بادامهای وحشی که در فصل بهار چادرکَن میشد. و باغ بزرگی در تنگل که انواع میوهها را داشت. درهی عمیق و سرسبز و پر از گردوی بندر که از شدت درهمتنیدگی درختان گردو، آفتاب داخل آنها نمیافتاد و دهها چشمهسار آب از درههای کوچک آن جاری بود و رودخانهی کوچکی را تشکیل میداد. بیدهای بسیار بلند و سپیدارهای سربهفلککشیدهی باغ، سایهی بسیار بزرگی درست میکرد. مادرم پلاس را لب جوی آب میزد و جغها را میکشیدند. صدای شرشر و غلتان آب که از وسط چادرسیاهی ما عبور میکرد، صفایی میداد؛ اگرچه فقر و زحمت زیاد، فرصت درک این صفا را نمیداد. بیشتر بخوانید ↓
- ۰ نظر
- ۱۴ اسفند ۱۳۹۹ ، ۱۶:۰۷