مجموعه پیام‌هایم در مدرسه فکرت

قسمت سی و نهم

 

بیتی که تمام نمی‌شود!

به نام خدا. سلام. هفت کولِ (۶۷)

به «بیدل دهلَوی» شاعر پرآوازه‌ی سبک هندی گفتند یک بیت بگو که هیچ‌وقت تمام نشود. او فوری سُرود:

به انگشتِ عصا هر دَم اشارت می‌کند پیری

که مرگ اینجاست یا اینجاست یا اینجاست

 

نکته بگویم:

 

یکی از فیلسوفان می‌گوید عمرِ حقیقی انسان متناسب با اطلاعات تاریخی اوست و هر قدر تاریخ بیشتر بداند عمرِ بیشتر کرده است.

 

 

تقریرات استاد بدیع‌الزمان فروزانفر درباره‌ی تاریخ ادبیات ایران. با حواشی دکتر سید محمد دبیر سیاقی. تهران: انتشارات خجسته.چاپ اول ۱۳۸۶. در ۴۶۴ صفحه.

 

پیشتر، در زیر عکس الصاقی فوق، وعده کرده بودم که کتاب «تقریرات استاد بدیع‌الزمان فروزانفر» را پس از پایان مطالعه، گزارش کنم، اینک عمل به آن وعده:

 

۱. کتاب از طریق بررسی و تحلیل تاریخ ادبیّات ایران، به افکار زمانه و رفتار مردم ایران در طول تاریخ، می‌پردازد. زیرا یکی از منابع مهم مردم‌شناسی و فکرشناسی هر کشوری، ادبیّاتِ آن کشور است، چه سبک نثر و چه سبک نظم. یعنی وضع روحی و فکری مردم هر عصر و دوره، در ادبیّات آن عصر، نشان داده می‌شود.

 

۲. مثلاً در صفحه‌ی ۴۸ کتاب این‌گونه می‌فهمیم که فکر صوفیه این بوده که «علمِ کشف» بهتر از «علمِ بحث» است.

 

۳. و یا در صفحه‌ی ۶۴ کتاب درمی‌یابیم که «اُرجُوزه»، بخشی از فرهنگ ایران بوده است. اُرجُوزه یعنی قصیده‌گویی به‌شیوه رجَزگویی، که معمولاً در جنگ‌ها ادا می‌شد.

 

۴. نیز در صفحه‌ی ۹۴ کتاب مطرح می‌کند که پیامبر اسلام _صلوات الله علیه وآله_ مردم را «صاحبِ درد» می‌کرد. و این، در شعر شاعران ما بازتاب می‌داشت. یعنی رسول خدا، مردم را به سرشت و سرنوشت آگاهی می‌داد و آنان را به امور خود، خدا و خلق حسّاس می‌ساخت.

 

۵. یا در صفحه‌ی ۴۱۱ کتاب می‌گوید مولوی سخن خود را از «روح حیات» پُر کرده است.

 

۶. یا در صفحه‌ی ۸۷ کتاب اثبات کرده است که حدیث در تکوینِ علوم انسانی دخالت تامّ داشته است. منظورش این است حدیث موجب شد، علومِ هم‌پیوندِ آن، رشد کند و علما و دانشمندان روی آن تحقیق و تفکر کنند. و این، موجب ترقی علوم انسانی گردید.

 

۷. و یا در صفحه‌ی ۱۰۲ کتاب، به ما، این را می‌رساند که از نظر مذهب اسماعیله، مراد از حج، دیدارِ امام زمان است، نه زیارت خانه‌ی کعبه.

 

۸. و همچنین در صفحه‌ی ۱۰۰ کتاب می‌نویسد: «یکی از مراتب ظهور و بروز انسان، کلام است.» یعنی تفکر و گفتن و نوشتن. بگذرم که جای‌جای کتاب، جای فکر‌کردن و چیزها آموختن است. روح مرحوم فروزانفر شاد. صلوات. (۲۸ خرداد ۱۳۹۸)

 

دو نیمه‌ی زندگی

به نام خدا. سلام. هفت کولِ (۶۸)
زندگی را دو نیمه دانسته‌اند: نیمه‌ی اول در آرزوی نیمه‌ی دوم می‌گذرَد و نیمه‌ی دومش در حسرت نیمه‌ی اول.
 
نکته بگویم:

امیرخسرو دهلوی می‌گوید:
نه بعد از شدن، بازگردد زمان
نه تیری است، که بیرون جهَد از کمان

 

شش حق بر گردن آدمی

به نام خدا. سلام. هفت کولِ (۶۹)
اوحدی مراغه‌ای در مثنوی «جام جم» حقوقی را که آدمی بر گردن دارد، بر شش حق تأکید ورزیده و در سه بیت برشمُرده است:

واجب آمد بر آدمی شش حق
اوّلش حقِّ واجبِ مطلق
پس از آن حقِّ مادر است و پدر
حقِّ استاد و میر و پیغمبر
اگر این جمله حق به‌جای آری
جای در مأمنِ خدا آری
 
نکته بگویم: ازین شش حق، به‌نظر من، حق اولی و حق ششمی که حق خدا و پیغمبر است، آسان‌تر است. زیرا، خدا بخشایشگر و مهربان است و پیامبر _صلوات الله علیه وآله_ رحمةًلِلْعالَمین است و به اُمت، شفقّت و کرَم دارد.

 

سلام آقا سیدمیثم شفیعی

تو نبودی سیدمیثم. من هم در گهواره بودم و شیرخواره. امام خمینی _رهبر کبیر انقلاب اسلامی_ این‌گونه به اسدالله علَم وزیر دربار _تو بخوان نوکر شاه_ اخطار داده بودند: «هزاران آیت‌الله بروجردی به دین اسلام متّکی بوده‌اند. دین به آیت‌الله‌ها تکیه ندارد.»

 

گربه و گوشت و موش

گمانم بر این بوده که گرانی‌ی این‌گونه‌ی گوشتِ گوسفند و گوساله و بُز، بر گربه‌ها اثر می‌گذارد و گربه‌ها به جای استخوان، ازین پس موش می‌گیرند و این‌همه برای کیسه‌های زباله‌‌ی بی‌استخوان، در دمِ درِ خانه‌ها و کوچه پس‌کوچه‌ها پِرسه نمی‌زنند. بیشتر بخوانید ↓