دامنه‌ی داراب‌کلا

پیام استاد شفیعی‌مازندرانی به بنده:

االسلام علی ابراهیم و علی ابویک و رحمه الله و برکاته .... احسن.... جالب است تبیین ترابط میان دین و سیاست در تفسیر نگاه مرحوم فردوسی ... بجا بود  قلم این تبیین می سرود که : منظور از دین اگر دین خود جناب فردوسی  باشد که علی النور است وگر نه توانائی ادیان دیگر در باب «مغز دهی» ، جای تأمل دارد  

«چه گفت آن سخن‌گوی با آفرین»
«که چون بنگری مغز دادست دین»
چه دینی تواند که مغزت دهد؟
در این بارگه، خّطِ نغرت دهد؟
به فردوسی و کیش پاکش نگر
وگر نه نیابی ز زمزم خبر
مگر در حیات کلیم و مسیح  
سیاست از این دو ، وَجیه و صبیح
ولیکن چو تحریف را شاهد اند  
بنوعی، زمین خورده و فاسد اند
ز دینی چنین ،مغز ناید سلیم  
بیاسوی راه علی (ع) ای حکیم دعا گو

شفیعی مازندرانی

دامنه در پاسخ به شفیعی‌مازندرانی:

استاد معزز و ارجمندم حاج آقا شفیعی مازندرانی
سلام و احترام. از صنعت ادبی استقبال شعری  آن شاعر گرانقدر حوزه و دانشگاه خیلی خرسند شدم. بله درست فرمودید. دینِ حکیم فردوسی شیعه‌ی امامیه است و فردوسی این همپیوندی را هم عالی سروده است. و شما چه زیبا امتدادش داده‌اید.  خصوصاً بیت آخرتان که تمامِ حرف و حرف تمام را زد. درود. این شعرتان را برای خودم به یادگار برمی‌دارم.

پاسخ دامنه:

یکی از اعضای محترم مدرسه -که سلامم بدیشان باد- ترجیح داده‌اند مطلب مربوط به این پستم را به صفحه‌ی شخصی‌ام ارسال فرمایند. ازیشان متشکرم که نکته‌ای مذهبی، مناسبتی و آئینی به یادم آوردند و در واقع به من آموختند. من از این فراز صحیفه‌ی سجادیه غافل بوده‌ام. متن ایشان بی‌کم‌وکاست -منهای عنوان مهرورزانه‌ای که مرا خطاب کرده‌اند- در زیر می‌آید تا اعضای مشتاق هم، اگر خواستند سود ببرند: « با سلام و صبح بخیر خدمت... . شبیه عبارت دعایی استاد احمدی ( اللهم اشغل الظالمین بالظالمین) در دعای ۲۷ صحیفه سجادیه -دعای مرزبانان- موجود است با این عنوان ( اللهم الشغل المشرکین بالمشرکین). متن دعا هم مضامین عالی دارد.»

متن واصله:

عصر بود هوا هم آفتابی طبق روال هنگامی که روحانی قصد عزیمت به سمت منبر را داشت سه یا علی وصلوات وطبق رسوم این مرحوم بالعن کردن یک به یک خ اول تا سوم وانگا ه یکباره بر سه خ... که آن مرد سنی ایستاد و گفت..... واز حسینیه بیرون آمد برخی از بچه به قصد زدن آن مرد برآمدن که من و دوستانم که تقریبا تکه پیش دریورت ما بود به دفاع از آن مرد سنی درامدیم از شجاعت آن مرد خوشمان آمده بود وخلاصه ختم به خیر شد.

سلام. بله درست فرمودید. شما در جبهه که بودید نمی‌دانم آیا مناطق کُردنشینِ هموطنان محترم اهل سنت هم رفته بودید یا نه. اما من بیش از ۱۵ ماه (البته در سه سال غیر پیایی: ۶۱، ۶۳، ۶۷) در کردستان به‌ویژه مریوان بودم و شناخت زیادی از آنان پیدا کردم که حرف شما را تصدیق می‌کند. مردم‌شان را مهربان، و به آداب دینی خود بسیار پایبند دیده بودم. به‌طوری که ما در درون روستا برای پایداری خود، هنگام صحبت‌کردن باید حریم عقیدتی آنان را محترم می‌شِمردیم. حتی مثلاً موقع اسم‌بردن از خ... ۱ تا ۳ که یادم است که هم‌طرف صحبت با آنان باید بر سرشان «حضرت» هم می‌گذاشت تا رخنه به باورهای‌شان شکل نگیرد. چون بسیار به این سه خ... حساس بودند. حالا را نمی‌دانم. چون هجوم اطلاعات (پاکیزه / ناپاکیزه) در گستره‌ی وسیع جهانی، مرزهای عقیدتی افراد را آهنین / آهکین کرد. بعنی مقاوم یا لرزان. بگذرم. ممنونم از نکته‌های ارزنده‌ی‌تان.

سلام جناب آقای آزاد. ما ازین روز وکیلان بی‌خبر بودیم. فکر کنم چهار هم‌کلاسی داریم درین تالار که وکیل محترم‌اند: به ترتیب سن‌وسال: جنابان آقایان محترمان: فضل‌الله فضلی. سید مهدی حسینی. احسان طالبی دارابی. سیدمحمد موسوی. اگر ذهنم یاری نکرد وکیلی را از قلم انداختم، یادآوری شود، خوب است. به این گرامیان تبریک می‌گویم و آرزوی سلامتی و دوام دادگری و داوری در استیفای حق مردم را دارم.

سلام استاد حجت الاسلام احمدی. اینجا مفهوم «برادر» که مطرح است آیا به معنای حقیقی خونی و تباری است؟ یا نه به معنای معنویِ دینی؟ و یا حتی در معنای خاصِ شیعی‌اش، اخوت و عقد غدیری؟

سلام جناب حاج ابوذر رخ‌فروز. کیستند ایشان؟ صدای بَم و غَرّایی دارند و بیان فاخر و طنینی دلآرم. گویی به نُت‌ها آشنایند. اوج و فرود صوتش نشانگر است. مثل آن جا که «حسین وای‌ی‌ی‌ی...» و چند فراز دیگر را خوب بالا و پایین می‌دهد. سپاس و تسلیت.

سلام و سپاس. درینجا هم ماجرا را دقیق‌تر بیان داشتید و کاملش فرمودید. بله، ما چون آن نِماشتِه یا نِماشون (=عصر و غروب) داخل تکیه بودیم، از کم و کیف بیرون، در تکیه‌پیش، بی‌خبر مانده بودیم. لازم بود این قضیه باز شود که شما شاهد صحنه، آن را به‌زیبایی شرح کردید. ثبتش می‌کنم در سایتم تا هدر نرود.

یک کشکولی و یک لغت: این لغت شما را سر در نیاوردم. اشتباه تایپ کردید؟ یا من ازین اصطلاح محلی بی‌خبرم؟ این واژه: «دریورت». اما کشکولی: شما قضیه‌ی اعراب را زیاد کِش می‌دادید، بارها و بارها که البته سهم شماست و حق بیان هم با شما. اما چطور آن روز، تکیه‌پیش هواخواه این پیروِ «اویی» شدید که فرمان «فتح» را داده بود؟! تأکید می‌کنم کشکولی‌ست. اعی با من، ماز نکن! این هم کشکولی‌تر. بی‌نهایت ممنونم قضیه‌ی مرحوم القاسم قاسمی را با حافظه‌ی پُروپیمان بیان فرمودید.

سلام مجدد استاد اهل دل و ذکر. پس خطا نبود حدس من. سزاست اگر زحمتی نیست بازخورد مرا به ایشان برسانید تا ستودن را پاس بداریم جناب رخ‌فروز.

جناب آزاد باز نیز سلام. چنان زیبا نوشتی که مرا به گپ آوردی. منبر را خوب آمدی. جالب بود. حالا یک سخن عمومی هم بگویم. اجازه می‌فرمایی عموجان: همه‌ی ما بخشی از دانشِ دینی‌مان و نیز اِرق و عِرق مذهبی‌مان از پای منبر داریم و پر از خاطره هم هستیم همه. ولی باز به قول معروف: «لامصّب!» از بسّ منبرهای کشور توسط نامنبری‌هایی چند، به اشغال درآمده و حرف‌های سست می‌زنند و برای بنگاه‌های سخن‌پراکن خوراک رایگان فراهم می‌آورند و بر طبل تشتُت به جای تراکم و توافق می‌کوبند، منبر به‌اشتباه شده شاهدِ مثالی برای زیاده‌گویی و زیادبافی. حال آن‌که این پایه‌ی منیع در جای خود اگر قدر ببیند و قدرش دانسته شود از هر دو سو خطیب و خواهان، بسیار هم هنر و از آداب قشنگ ایران است. حتی منبر امام خمینی یک رژیم را زیروزبَر کرد و شاهش را از تختِ بد، برانداخت. درود بر عمو. خوب خاش برازا هِوا ره دانّی! انصافاً محمدحسین خوب شعر استاد برزگرنژاد را خواند که شعرهایش در عین روان‌بودن پر از وازه‌های بومی و قافیه‌های درهم‌پیچیده است.

سخنی صمیمی با استاد حجت‌الاسلام باقریان

سلام و خاصانه‌ترین احترام و اکرام. بازنیز خیرخواهانه یادآوری می‌کنم اگر نوشته‌های نویسنده برای خواننده است -که هست- پس باید فداکاری کرد طبع‌سنج گرفت و بر طبع خواننده نوشت؛ طبع خواننده در فاز کتاب، تفصیل سخن است، ولی در فضاهای مجازی این‌جوری، بر تخلیص آن. مگر آن‌که فقط خواسته باشید متنی فرستاده باشید. آراستگی متن، فصاحت و بلاغت، چکیده و نتیجه و تفسیر کوتاه از اساسِ یک متن مذهبی‌ست. شما حتی این چندپایه‌ی ساده را هم رعایت نمی‌فرمایید. حتی فرمول تلگرام را هم مراعات نمی‌کنید که کارشناسان متبحر این پیام‌رسان تشخیص دادند آخرین حد هر یک از پیام‌ها که می‌تواند دیده و خوانده شود فلان عدد کلمه است. شما وقتی متنی را می‌فرستید که حتی از سه پست هم عبور می‌کند یعنی این اقتضائات فنی را نادیده می‌گیرید. استاد اگر خواسته باشید امام کاظم ع را درین پست معرفی کرده باشید، یقین بدانید با این متن آشفته و به‌هم‌ریخته در شکل (به محتوا ورودی ندارم) به مقصود نرسیده‌اید. باور بفرما بر من بسیار سخت گذشت تا تمامش را بخوانم. مگر قصد متن «رسانایی» نیست؟ خب؛ متن شما اصلاً (بهتر است کوتاه بیایم و بگویم تقریباً) رساننده نبوده است. یادم است شما در سال ۱۳۶۲ در چالوس برای ما از هنر نویسندگی و اهمیت یادداشت‌کردن، درس می‌دادید و من پای درس شما حاضر بودم. آنجا حتی فرموده بودید روایت داریم با نوشتن دانش خود را به زنجیر کشید چون دانش، فرّار است و از دست آدم فرار می‌کند. بگذرم. زیاد شد متن نظرم.

سلام. متن مهمی نوشتید. من برداشتم این است که خواستِ صاحب آن فراز عربی هم در اصل، صلح و دوستی است، ولی اگر تعرض دارند که معمولاً ظالمین چنین‌اند، بهتر و خیر آن است که آنان باخود گلاویز شوند نه با ستمدیدگان و تهیدستان و مستضعفان جهان. نیز من هم در بند ۴ جوابم به استاد احمدی نوشته بودم دیروز عصر که « در حالت طبیعی، بهترین حد وسط این است انسان‌ها با هر مرام و ایده‌ای به روی هم سلاح نکشند...». بند ۵ شما هم جالب است. پاسخ استاد احمدی به این متن شما هم به‌یقین روشنگر گنگی بحث می‌شود. زیرا این عبارت دعاییه و نیز عبارت دیگری که از صحیفه‌ی سجادیه امروز صبح عضوی محترم استناد فرمودند نیازمند تفسیر متخصصانه است که روحانیان درین کار خبره‌اند. اگر البته بفرمایند. سپاس ازین اهتمام شما به نگارش متن‌های فاخر و مبین.

بله، درست است فرمایش شما. اما عرایض بنده به این بندهای شما این است که منظور استاد احمدی از «رفسنجانی زدگی» آن بود که آنان بر او شولای تقدس بخشیدند و با سکوی نام هاشمی رفسنجانی، به‌طور غیر مستقیم به رهبری معظم طعنه می‌زنند. زدگی اگر مثل سن‌زدگی باشد گندم را در درون پوک می‌کند و آردش را می‌جُوَد. درود. خواستم زیادتر با شما مباحثه کنم دیدم دارد از بندهای انگشتم در می‌رود. بله موافقم علامت ارجحیت نیست، بلکه آدرس و نشانی موضع و موضع‌گیری است.

سلام. بشکاف، بشکاف. شما در لغت محلی یک کارشناسی نزد من. ممنونم. از گچ‌مچ بزن بیرون عموزاده، بیا حالا آهن و آهک و آفت داغ است! برو سروقت کَرکَره ببینیم چگونه کِرکِره‌ی این واژه را بالا می‌زنی.

نظر شیخ احمدی:

جناب طالبی عزیز. صحن این مدرسه، جایگاه آموختن است. رسول خدا فرمودند: «اعلم الناس من جمع علم الناس الی علمه، داناترین مردم کسی است که دانش مردم را به دانش خویش افزون کند. اینجا مکان عرضه آنچه که فکر می‌کنیم هست تا با نقد و تخطئه دوستان اندیشمند، اندیشه ما صیقل پیدا کند، راست از نا راست جدا شود و حتی بالاتر، روش اندیشیدن را می‌آموزیم. آنچه که در باره علم و جهل و دانستن و سوال کردن داریم، در باره امور دیگر نداریم. امروز سالروز شهادت حضرت موسی بن جعفر است. مناظرات علمی آن حضرت واقعا عجیب است، آن هم در دوران خفقان هارون. در هیچ دوره ای از اندیشیدن، آن هم از نوع آزاد آن بی‌نیاز نبودیم. تشکر از شما و سایر دوستان که این صحن را مزین به علم و اخلاق کردند.

دامنه:
جناب حجت‌الاسلام استاد احمدی دوست اندیشمند و ارجمند. درست حرف دل من از زبان شما بیرون زد. همین بود، همین، که اینجا محل کنفرانس دایمی بین اعضا باشد تا هر عضوی خواست تفکر خود را به روش اخلاق و پروا، بیان فرماید. ممنونم که درست در همین راستا با سایر اعضا به بحث و تبادل نظر می‌نشینید. چندی پیش یک آقای محترمی درین صحن که مطالب را می‌خواند به من در صفحه شخصی‌ام گفت مدرسه نسبت به همیشه‌اش پیشرفت زیادی کرده است. خب، معلومه چرا؟ چون اعضا این وضع قشنگ را با قلم خود آراستند. من هم یک عضوم که درین تالار از افکار می‌آموزم و افکارم را روی میز می‌گذارم. حالا یا خوب یا خطا، مهم شراکت در تفکر و هم‌اندیشی‌ست.

دامنه:
سلام و عصر به خیر مهندس. هم توضیح یورت برای من تازگی داشت (نشنیده بودم توی عمرم) و هم واژه‌ی گوبِنه معادل «گودانبه» در ترکمنی که در خاطره‌ی عشق‌آباد شما مطرح شده، مهم بود. چون اشتراک فرهنگی مازندران با ترکمنستان را اثبات ساخت. لذت بردم.

تکذیبِ ظریف / ظریفِ تکذیب
یادِ خدا می‌کنم سپس سلام. به قلم دامنه: تحلیلی دیروز (۸ اسفند ۱۴۰۰) با عنوانِ «خرس سیبری و پیرمرد شکارچی» موردِ تکذیبِ ظریف قرار گرفته که بنده سعی دارد کمی از آن بگوید. وی گفت: «تحلیل منتشرشده، تحلیل قابل توجهی است، اما نویسنده‌ی آن بنده نیستم... من موضع و تحلیلی در مورد اوکراین نداشته‌ام.» البته گویا تحلیل از آقای مهدی تدینی تاریخ‌نگار فاشیسم‌پژوه باشد که به اسم ظریف پخش و دست‌به‌دست شد. مفاد تحلیل را می‌گویم و رد می‌شوم که به قول آقای محمدجواد ظریف مال وی نیست ولی مورد قبولش هست. تحلیل، با آوردن چندین مثال تاریخی مدعی‌ست کشورهای اروپایی در تاریخ‌شان، همیشه و همواره تلاش کردند سرزمینی از اروپا را به اشغال خود درآورند (شما بخوانید: به «توبره‌ی خود» بکشد). او اروپا را «پیر و ضعیف» معرفی و به‌صراحت گفت: «و در بی‌هویتی غرق شده» و درباره‌ی آمریکا نیز نوشته: «هر روز در دفاع از ارزش‌هایی که مدعی‌اش است، بی‌عُرضه‌تر» شده است.

صاحب متن حتی می‌گوید «صاحب‌نظرانِ آمریکایی اتفاقات امروز [رفتن روسیه به اوکراین] را در میانه‌ی دهه‌ی ۱۹۹۰ پیش‌بینی کرده بودند» یعنی همان«وقتی به کلینتون هشدار می‌دادند توسعه‌ی ناتو به شرق، روسیه را به مسیر ناخوشایندی سوق می‌دهد. روسیه تا دو دهه، توان نداشت این ترسِ هشداردهندگان را» عملیاتی کند. او که در پیش مارتین هایدگر تعلیم دیده نظر نهایی‌اش این است: «معتقدم بهتر بود اُکراین در غرب‌گرایی میانه‌روی پیشه می‌کرد و موازنه‌ی مثبتی در مواجهه با روسیه و غرب برقرار می‌کرد و از ناتو نیز فاصله می‌گرفت.»

در «خرس سیبری و پیرمرد شکارچی» (که نظرم خرس، منظور پوتین است و پیرمرد شکارچی، منظور اروپا و آمریکا) همچنین خوانده‌ام او مقیاس مطالعه‌ی تاریخ را «سال» نمی‌داند، بلکه «دهه» در نظر می‌گیرد. می‌خواهد بگوید آنچه پوتین با اوکراین و در حقیقت با ناتو و غرب کرد طی یک دهه معلوم می‌شود که چه کرد، نه طی یک سال. او همچنین با پرداختن به رفتارهای درون‌خانوادگی و خصوصی پوتین برین نظر است «صورت‌مسئله‌ای که در رسانه‌ها و اذهان مطرح است، صورت‌مسئله‌ی نادرستی است».خُب، نظر خودش چیست؟ نظرش این است که مسئله، مسئله‌ی مواجهه‌ی روسیه با غرب نیست! بلکه پرسش این است که «ملت‌های همسایه با روسیه در میانِ دو میدانِ جاذبه‌ی شرق و غرب چه باید بکنند؟» یعنی تدینی چیزی می‌گوید که جغرافیا چنین خواسته است. بگذرم. متنم دراز شد. تا می‌خواهی وارد اصلِ سخن شوی، وقتِ متن به سر می‌رسد. به قول محلی حمو‌م‌دِله تا تَن خیس نخواره مگه بدن لیم دِنه.هم آقای فؤاد ایزدی -که من از زبانش زودتر از تحلیل تدینی شنیدم- و هم صاحبِ متن «خرس سیبری و پیرمرد شکارچی» (که گویا شده مقاله‌ی ۱۷ دی رشیدی مطلق در اطلاعات) نظرشان این است «غرب تعمداً روسیه را به چنین مسیری هدایت کرده» است اگر چنین باشد خیلی دنائت است، نیز پَلشتی. نیست؟! دیدگاه بنده با این قضیه فرق دارد البته که وقتِ صرف نیست. راستی! پوزش، متن کمی به طول انجامیده، اما بااین‌همه، بنده تکذیبِ ظریف را گفته، اما حیف که ظریفِ تکذیب، هنوز مانده. چچچچ ۱۷

تمَش‌مُربّایی که عمورسول به ما داد، حسابی در صبح زود امروز به من چسبید و امشب در آستانه‌ی فرخنده مبعث و برانگیختگه‌شدن حضرت ختمی مرتبت ص حالم را مَبرور و خونم را مسرور ساخت. امابعد، سلام و صبح به خیر جناب آزاد. مایه‌ی مسرّت است که آن جناب به‌فراست و ذکاوت، نکته‌ی کلیدی فرموده‌ای: «نظرات متفاوت» به «ثبات حقیقت در ذهن و نگرش بیشتر و بهتر به جامعه» می‌انجامد. آری، درست است و بسیار نیکو. این، همان جوشش قنات فکر است که در ذهن بارور شده و در این صحن بار گذاشته می‌شود. تبارک‌الله، آزاد. این است که درین تالار فکری از سوی اعضای محترم، همآره تأکید است که بیاییم از فکری که خودمان روی هر پدیده و پدیدار داریم، به پیش هم بگذاریم. به قول آقای جلیل قربانی -که قِصارگویی‌های قهّاری دارد- چه خوب مدرسه‌ی فکرت ما «مرجع» برای نقل سایرین شود، نه محل نقل برای مآخذ و مرجع‌های دیگر. البته ایشان سلیس‌تر فرموده بود که من عینِ جمله‌اش یادم رفت. حالِ گشت ورگذار هم نداشتم که بگردم جمله‌اش را بیابم. الآن به‌کشکولی دوست ما جناب الله‌وردی‌زاده فن ارائه می‌کنند که «آ ابراهیم» کافی‌ست بالای هِدر (=سربرگ) مدرسه، جست‌وجو کنید: «چه اشکالی دارد که ما مرجع دیگران گردیم»!

بله، به قول شما جناب آزاد از یک واژه، جمله‌ای طولانی، نه طوفانی! تولید شد. بنده هم، روی نوشته‌های شما آقای آزاد دقت دارم. دلیل > چون از اندوخته‌های مطالعاتی و گنجینه‌ی لغات خودت کمک می‌گیری و متن می‌نویسی. چون می‌دانم که می‌دانی در مدرسه فکرت کپی که هنر نیست! درود بر شما آزاد که مثل سایر اعضای شریف، از زبان و خِردگاه خود، خرد می‌ورزی و قلم به کلمات خوب و کلیدی آغشته می‌سازی. روغنِ سوختِ مدادت، چنان چرب باشد که در اصطکاک (همان ملِش در فارسی) قطعات قلم و ذهن، مستهلک نگردد و همواره غلتان و غلَیان و غُرنده و غُران باشد. خواستم پیش برم، ولی پشیمان شدم، چون قولِ کوتاه‌گویی‌ام می‌شکند و شکستِ قول، بد متاعی‌ست. با جناب آزاد، آزادم در نگاشتنم!

سلام. همان‌طور که صدیق شریف بنده جناب آقای دکتر عارف‌زاده به شما توضیح داده و تشویق‌تان کرده‌اند، بنده هم اینجا برای نشر عمومی اعلان می‌دارم شما را در بحث لغات محلی مستعد تشخیص داده و به‌یقین هم من و هم دکتر در چاپ کتاب «فرهنگ لغات داراب‌کلا» به مشاوره با شما همت خواهیم ورزید. این لغت را هم -که پیشتر بین دکتر عارف‌زاده و بنده در سال قبل بحث و بررسی شد- شما خوب شکافته‌اید. ذهن شما باز نیز شکوفه‌ها زند و شکوفاتر شود. درخشش داشت توان لغت‌شناسی‌ات عبدالله. درود به شما.

سلام جناب آقای ... . متن تحلیلی و تفسیری شما را مطالعه کردم. خرسندم که بر پایه‌ی تحلیل و با به کار گیری فن ارائه، نسبت به پدیده‌های روز واکنش نوشتاری و به‌هنگام نشان می‌دهید. هر چیز رنگ دیرهنگام به خود بگیرد، فایده‌اش یا اندک است، و یا اساساً به قول عامیانه‌ی محل ما! بی بلا اثر! منفی در منفی! امابعد، بی‌آنکه داخل در داوری متن شما شوم همان‌طور که نظرم را در نخستین شب رویداد، نگاشته‌ام پوتین قصد تغییر مناسبات بین‌المللی را کرده است. مسئله‌ی پوتین فرااوکراینی است. این را شَمّ من به من می‌گوید، معمولاّ هم شمّ من به من دروغ آدرس نداده. اینک دموکراسی و هر نوع نظام سیاسی معادل یا مقابل، در یک چیز مشترک شده‌اند؛ ابزار اصلی دفاع، «قوی»بودن است که رهبری معظم به نظرم درین فاز، ازهمه خبیرتر و رئالیستی‌تر بوده‌اند؛ گرچه به سیاست‌های داخلی رهبری معظم منتقدانه می‌اندیشم، ولی تز هوشمندانه‌ی «قوی شویم» ایشان، نشان زیرکی بود. پوتین اصول غرب را به محاکمه کشید و آنان در حال باختن تمام شعارهایی شدند که گوش فلک را کر کردند؛ غرب و پوتین دو رؤیا در یک بسترند. لطفاً کمی بیشتر به غرب به دیده‌ی رئال نگاه بفرمایید. در این متن شما نگاه تک‌خطی یعنی یکتاانگاری راه سیاسی دیده می‌شود: غرب. نه برادر، راه درست، نه در غرب دیده می‌شود و نه در پوتین. پوتین با ذهن خود جهان غرب را به چالش سختی برده است. اوکراین فقط یک بهانه و پوشش است. این رویداد را فقط پدیده نبینیم، پدیدار است و پرده‌برداری عجیبی کرده است؛ غرب را. و شعارهای تزئین‌شده‌ی غرب را. طولانی شد جواب. بس کنم و ممنونم. تفاوت در نگاه بنده و شما البته که می‌دانم که می‌دانی حُسن است.

سلام جناب دکتر عارف‌زاده. یک جمله‌ی مهم در متن شما به جناب عبدالله وجود دارد که درست است که در آن از دهشَت در یک کار سخن به میان آوردید اما بارِ آن را هم ناگفته نگذاشتید. این جمله:

«تولید توتون و سیگار با همه بار منفی‌اش، تا دو سه دهه اخیر بخش بزرگی از فرهنگ و اقتصاد روستایمان را  شکل می‌داد.»

خواستم ضمن تأیید این عبارت دو مثال آشکار پیش بکشم: چرا بهشهر و قائم‌شهر سیاسی‌تر و مطالبه‌گرتر از ساری و نکا مانده‌اند؟ چون در هر دو شهر صنعت آمد، صنعت نساجی که زبان کارگر را نسبت به کارفرما گویا می‌سازد و حتی رسا و شجاع. این موجب رشد فرهنگ هم می‌شود. اگر به جای توتون (که خیانت شاه بود به مملکت و زمین‌های بکر شمال و خوش‌خدمتی‌اش به شرکت کمپانی دُخانی آمریکا، به قول شهید رضا گلسرخی: سلطه‌ی کمپرادور) مثلاً نساجی می‌آمد روستای ما، به‌یقین مردم محل، ازین هم رشیدتر و رشدیافته‌تر می‌شدند و اساساً مرکز فکری سیاسی منطقه می‌شد و سرنوشت دیگری رقم می‌خورد و فرهنگ دیگری. خواستم در راستای فرمایش درست شما، از تأثیر صنعت و متغیرها بر بینش‌ها، باورها، هنجارها، فرهنگ‌ها و حتی کردارها مطرح کرده باشم. ممنونم.

سلام جناب آقا صدرالدین. مثال بیّن به پیش کشیدید. علاوه برین، غرب در قضیه‌ی شورش و یورش به ساختمان کنگره به سرکردگی ترامپ که هیچ اعتقادی به هیچ جیزی نداشت، دست به بستن تمام مجاری اطلاعات و اخبار طرفِ مقابل زد. حال آن‌که می‌گویند دموکراسی به آزادی تبادل خبر باور دارد. اما وقتی این اصل برای نصرفد، دست به بستن می‌زند. اینک درین رویداد هم پوتین غرب را مبتلا کرد که خراش بر اصولش زنَد و چنگ به نیرنگش و گزند به ایده‌های صوری‌اش. پوتین و غرب هر دو توی یک مسیل شنا می‌کنند؛ شنای قورباغه! که در سیاست غرب رواست. غرب هم سراسر تاریخش حتی نسبت به هم اشغالگری بوده است. اروپا هر جای خاکش اگر تصرف شده، توسط یک اروپایی دیگر تصرف درآمده. عثمانی را هم که بیرون رانده بودند. بگذرم. مثال ورزش خدشه‌ای بود منطقی بر منطق دروغین غرب. غرب پلیدتر از پوتین، پوتین پلیدتر از غرب. منافع ملی ایران را بچسب! ذکاوت و قوی‌شدن و آزادی و رفاه عمومی و رسیدگی معیشت مردم .

سلام جناب حاجی رخ‌فروز. نمی‌دانستیم. یاد آن عموی حامی سترگ حریم نبوت و حضرت نبی خاتم ص همیشه در ذهن‌مان هست، خصوصاً وقتی فیلم لیبیایی «محمد رسول‌الله ص» را هر وقت می‌بینم. در دروه‌ی سختگیری بر پیامبر ص، ابوطالب ع بسیار درخشان ایشان را در پناه خود داشتند و مشرکان اَشراف مکه ازو حساب می‌بردند وگرنه بدتر ازین با پیام‌آور اسلام برخورد می‌کردند. روحش جاویدان.

جناب ... با سلام ظهرگاهی و تشکر وافر از هم‌بحثی. ۱. در پاسخ به کامنت جناب صدرالدین، قدرت و قوی‌بودن را کامل گفتم: این عبارتم که اگر قوی می‌خواهیم باشیم باید بچسبیم به ترکیبی از: «ذکاوت و قوی‌شدن و آزادی و رفاه عمومی و رسیدگی معیشت مردم» نه فقط قدرت تنها. چرا؟ چون جهانِ امروز، دست‌پختِ غرب است که بشریت را با انبار بزرگ و دِهشتناکِ سلاح سازمان تروریستی ناتو، در حالِ تهدید نگه می‌دارد. پس، سخن شما در فاز قدرت دست‌کم درین فصلِ جنگ داغِ عصر حاضر، که در دست غرب است، ایدئالیستی بیش نیست. ۲. بر فرض سخن شما را مفروض و حتمی بگیریم، آن‌وقت خودتان از خودتان نمی‌پرسید پس پوتین چرا تا مانش نرفت؟! اگر اروپا سلاح انبار نمی‌کرد پوتین تا مانش مانع نمی‌دید و آن سوی فرانسه هم می‌رفت. ۳. در تاریخ زیاد می‌خوانیم فلان کشور در فلان سال استقلال یافت؟ به نظر شما این کشوره‌ها مگر مستعمرات و متصرفات کدام کشورها بودند که با انقلاب و ایستادگی به استقلال رسیدند؟! بی‌درنگ من می‌گویم کشورهای غرب، مثل انگلیس، فرانسه، پرتغال، آلمان، و ... . پس اینها خود را تطهیرشده ندانند. ۴. در بحران ۸۸ پیامک در ایران کنترل می‌شد و غرب و خیلی‌ها، آن را محکوم کردند. در یورش شورشیان ترامپ به کنگره هم غرب دست به بستن زد، اما آنجا نه فقط محکوم نکردند بلکه به‌به‌چه‌چه زدند! حال آن‌که بحران ۸۸ وسیع‌تر و طولانی‌تر از شورش ترامپ علیه‌ی انتخابات کشور خودش بود.  ۵. بسیارخوب! انبارکردن سلاح زشت است. پس ما الآن باید پیش و بیش از همه کدام ارتش جهان را محکوم کنیم؟! لابد برخی از شهروندان ایران فی‌الفور می‌گویند: سپاه ایران و ارتش ایران! را که در میز مذاکرات هم، پی همین خلع سلاح سپاه و ارتش مکتبی‌شده‌ی ما هستند. ۶. ببندم متنم را: دست پوتین خونین است، دست غرب خونین‌تر. اینان خود برای خود خون آفریدند. که در اولین شب رویداد هم گفتم تلفات انسانی حتی خون سرباز را ریختن بد است و بر آدم، سخت. خدا کند غرب از اذیت انسان دست بردارد. تا اقتصاد بر همه مزه کند. جواب بالای شما به بنده، عین شامپوی نرم‌کننده بود بر پوست و موی سخنم. ممنونم. قم دارد هنگام نماز می‌شود. من بروم نماز اول وقت.