به قلم دامنه: با یاد و نام خدا. یاد جاوید «فقیه متضلّع» و عالم مبارز مرجع بزرگ مرحوم آیتالله العظمی حسینعلی منتظری در سالروز ارتحالش بهخیر. این عکس ایشان (در زیر) مرا به یاد آن لحظهای میاندازد که به صورت اتفاقی در همین کوچه و از همین در خانهیشان بیرون آمده بودند. با کمال خوشحالی و رغبت به محضرش سلام و احترام دادم و او با کمال تواضع با منِ عابرِ رهگذر، خالصانه و در کمال سادگی احوالپرسی کردند. ایشان ازین در وارد کوچه و سپس وارد حسینیه میشدند و نهجالبلاغه تدریس میکردند. رحمت ابدی بر او باد، که افکار پویا داشت و تفکر فقهیانه و حقوقمندانه. و با آنکه در جاهایی با امام خمینی متفاوت میاندیشید ولی هرگز مقام والای امام امت را زیر سؤال نمیبرد و خود را شاگردش میدانست، ولی نه شاگردی که اگر حرف برای گفتن داشت، دریغ ورزد و یا از بیان محترمانهی آن بهراسد. درود باد.
پاسخ به یک نقد:
سلام و احترام جناب آقای صمدپور
از جنابعالی متشکرم که دیدگاه خود را نسبت به متن بنده، دربارهی مرحوم منتظری بیان فرمودید. به نظر شما احترام میگذارم. دریچهی نگاه شما ارزشمند است و لابد دلیل و علت شما را به این نتایج سوق داده است. اما با این وجود، دریچهی نگاه من به علمای دینی، صرفاّ از زاویهی حکومت و نظام نیست. خودم را انسانی مستقل میدانم. من به روحانیت -خصوصاً به بزرگان حوزه- با وسعت بیشتری نظر میافکنم. مثلاً مرحوم آیتالله العظمی خویی را هم بسیار احترام میکنم و حتی سر قبرش مشتاقانه حضور یافتم، علیرغم آن که میدانم نوع نگاه روحانیت حامی نظام -بهویژه در دههی نخست انقلاب- نسبت به آن عالم بزرگ، نگاهی غضبآلود و توأم با بیاحترامی و تند بود. اما من خلاف آن فکر میکنم. دلیل هم نمیشود اگر عالم دینییی مثلاً به امام خمینی نقد داشت، بگوییم کار آن عالم تمام است. همین الان هم تندروهایی هستند که مرجع بزرگ آیتالله العظمی سیستانی را بد قضاوت میکنند. بگذرم. من فکر میکنم شاخصهای ارزیابی علمای دینی باید شاخصهای وسیعتر باشد و نه محدود به نظام و بههمان. از شما بینهایت ممنونم که پوستکنده بیان نظر فرمودید جناب صمدپور. مؤید و سلامت باشید.
با احترام: ابراهیم طالبی دارابی / ۲۹ آذر ۱۳۹۹. قم
متن زیر -که در داخل همین پست جانمایی میکنم- نوشتهی امروزم در گروه روحانیون بوده که مرا هم از بدو تأسیس دعوت کردند و روزانه آنجا هم مطالب مینویسم. این پستِ امروزم برای آنجا بوده که انتشار یافته که اینجا هم درین صحن بازنشرش میهم. امید است وقت اعضا گرفته نشود:
یک نکته مربوط به حوزه
باسمه تعالی. با تبریک میمنتروز میلاد دُخت بیهمتای علی بن ابی طالب (ع) حضرت عقیلهی بنی هاشم مولا و معلم عظیمالشأن عصر عاشورا زینب کبری -سلام الله علیها- و فرخندهشب بلند یلدای ایرانیان، این پیروان پارسایان و پاکدامنان؛ نکتهای عرض میکنم:
متأسفانه اینروزها هم، میان حوزه یک خورهای افتاده که تا مثلاً میشنوند فلان مرجع یا عالم دینی یا دانشمند یا منتقدان یک سخنی گفته یا یک حرف بیربط زده، شروع میکنند به بدترین هجوم و با بدترین واژگان. این سیره، از سیرهی حوزه بعید بلکه ابعد است. گمان نکنم اهل انصاف ازین شیوهی شیوعیافتهی ناروا بیاطلاع باشند. سعهی صدر حوزویان -که مرکز تخصصی پاسخگویی به شبههها و مسائل اسلام و مسلمانان و حتی مناسبات رفتاری آدمیان است- باید موج بزند و آکنده از خویشتنداری، متانت، حوصله، احتجاج و بردباری باشد. شاگردان امام صادق -علیهالسلام- بیش از هر خصلتی از آن امام معصوم، باید به روی همگان -خاصه کسانی که دارای شبهه و مسئله هستند- بالی گشوده داشته باشند. و حتی با جاذبههایی مؤثر، به روی منتقدان تبسّم عطوف بزنند و آنان را نرهانند، که آن امام و پیشوای صادق (ع) اُسوهی چنین اخلاق و تفکری بودند. بیجهت نبود که آنهمه شاگرد و دانشمند پرورش دادند. این را فقط جهت مسائل روز گفتم که لابد شاهد هستید اطراف و اکناف چه میگذرد. فرق نمیکند، از هر دو سوی راست و چپ، افراطیگری مهلک، همچنان نوج و جوانه میزند و قوت و قدر حوزه را چونان "خوره" میخورَد. با احترام اساتید ارجمند و فرهیخته.