آنجا که باد کوبد

متن دامنه در ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ در سایتم : کتابِ "آنجا که باد کوبَد" اثر خانم "معصومه صفایی راد" را خواندم؛ دیروز و دیشب ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ که چکیده‌ای از آن را در دفتر یادداشتم نوشتم و اینک در سایتم هم، می‌نویسم. اشاره کنم شهر بادکوبه وجه "مردم‌پسندی است برای نام باکو" پایتخت "جمهوری آذربایجان" در شمال غرب ایران در کنار دریای خزر. درین کتاب واژگان بدیعی وجود چه صورت نقلی، چه صورت ابداعی مثل: "نوساناتِ دل".

کتاب برای ثبت دینداری مردم باکو است در ماه محرّم و نیز گزارشی از آداب و فرهنگ. نویسنده روی حرفی توقف دارد به‌شدت گره‌گشا: «به خودم قول دادم جز خدا روی هیچ کس حسابی باز نکنم که بعد با شانه خالی‌کردنش، غافلگیر شوم.» رجوع شود به ص ۱۰ کتاب.

در باکو (ص ۱۶۵) اصطلاحی دارند به نام "تمیزمسلمان" یعنی کسی که "مسلمانِ مقیّد است و نماز و روزه‌اش سرِ جایش، وگرنه فقط در وقایع اربعه‌ی زندگی‌شان، به اسلام رجوع می‌کنند" و بس:

وقت تولد

وقت مرگ

وقت ازدواج

وقت طلاق

در باکو کسانی معتقدند کسی کلام الهی را درک نمی‌کند که بخواهد آن را به زبان دیگری در بیاورد. ص ۶۲ را باید دید. یعنی قرآن قابل ترجمه نیست. البته زین‌العابدین تقی‌اُف پولدار باکو ناشر اولین ترجمه‌ی ترکی قرآن بود.  نیز در باکو عزاداری محرم فقط داخل مساجد است و به هیچ وجه به خیابان‌ها کشیده نمی‌شود، حکومت کنترل می‌کند. ر.ک : ص ۴۸  کتاب.

کتاب در ص ۳۶  از یک نقل پرمضمون ادبی می‌گوید "من در مسائل مربوط به خدا دخالت نمی‌کنم." دو حرف مذهبی هم نقل کرد یکی در ص ۵۵  که باور باکویی‌ها این است  امام کاظم [علیه السلام] چهار دختر فاطمه داشت: فاطمه کبرا (حضرت معصومه س قم) فاطمه وُسطا،  فاطمه  صغرا و فاطمه  اُخرا، که فاطمه  صغرا مشهور است به "بی‌بی هیبت" چون "شخص صالحی به اسم هیبت" کِشتی او را به باکو هدایت کرد و یکی هم در ص ۱۵۶ که نقل است از باور مردم باکو که "سرانجام حسین [علیه السلام] که ۱۹۰۰ تن از سپاه دشمن را با دست خود به قتل رسانده، خستگی را تاب نمی‌آورد و به سمت ..." که از نظر من، این نوع آمار و ارقام و بینش، از تحریفات واقعه‌ی کربلاست و انحراف از اهداف و تقدسات قیام عاشورا.

گزارشگر مسافرت به باکو در ص ۵۹ می‌گوید اساس و بنیان باکو را "نفت تشکیل می‌دهد". طبق گزارش او در ص ۱۲۸  توریست در "جمهوری آذربایجان" عرب و غیرعرب ندارد. برای باکو مهم این است که اینها پول وارد کشور می‌کنند.

کشور "جمهوری آذربایجان" با حداکثر شیعه، جمعیت یافت  و باکو و گنجه (محل قبر حکیم نظامی گنجوی) و قوبا و قِبِلِه شهرهای مهم آنند. فاصله‌ی تهران با باکو با پرواز یک ساعت و نیم است ولی با اتوبوس از سمت آستارا، حدود ۱۴ ساعت.

یک فرهنگ هم باکو رایج است کباب ایرانی. کباب برای خودش یک دیپلماسی عمومی است. یک فرهنگ است یک شیوه‌ی زندگی. ر.ک: ص ۳۵ کتاب.

و این مطلب هم مفید بود درین کتاب ص ۱۱: لحظه‌ی عبور  اسکار وایلد از مرز آمریکا: مرزدار ازو پرسید "چیزی برای اعتراف داری؟ در جواب گفت: نبوغم."

بگذرم! قم. ابراهیم طالبی دامنه دارابی