دفاع، لازمۀ حیات

به قلم دکتر فتح الله دهقان. همه موجودات به حکم غریزه، فطرت و عقل به صورت ارادی و غیر ارادی در مقابل مهاجمین و برای تامین امنیت از خود دفاع می نمایند. به هنگام احساس خطر پلک به صورت غیر ارادی از چشم محافظت می نماید. همچنین انسان ها و کشور ها آگاهانه و با برنامه ریزی بهینه و تهیه ابزار و لوازم به دفاع از خود می پردازند. دفاع امری اساسی، ضروری، پسندیده و مشروع بوده و در ادیان و فرهنگ ها جایگاه خاصی دارد. بخش بزرگی از تاریخ، ادبیات، شعر جهان به اهمیت دفاع و امنیت اختصاص یافته است. ویکتور هوگو نویسنده شهیر جهانی در رمان (گوژپشت نتردام) دختر جوان و زیبایی به نام (اسمرالدا) را به تصویر می کشد که برای دفاع از خود همیشه دشنه ای به همراه داشته است. کشور ها با توجه به شرایط و جایگاهی که در جهان دارند دارای رقبا و دشمنانی می باشند. ایران نیز با توجه به شرایط استثنائی و ویژه ای که دارد در طول تاریخ همواره رقبا و دشمنانی داشته، همچنین مورد توجه قدرت های منطقه ای و جهانی بوده است.

موقعیت ژئوپلیتیکی استثنائی، فرهنگ و تمدن غنی و بی بدیل، سابقه حکمرانی بر جهان و منطقه، مرکز عالم تشیع و ام القراء جهان اسلام بودن، داشتن انواع منابع و معادن خصوصا نفت و گاز و ... موجب شده که قدرت های منطقه ای و جهانی نتوانند آن را نادیده بگیرند. ایران در تئوری ها و نظرات ژئوپلیتیکی و سیاسی همچون هارتلند مکیندر، ریملند اسپایکمن، تئوری ساختار ژئوپلیتیکی نظام جهانی کوهن، سیاست دو ستونی نیکسون، ایده مهار جورج کنان، نظریه بیضی استراتژیک انرژی جفری کمپ جایگاه خاصی دارد.

همچنین بسته به شرایط زمانی ایفای نقش نموده است. در دوران جنگ سرد ایران در مرکز کمربندی بود، که برای مهار شوروی ایجاد شده بود، همچنین مسئول تامین امنیت خلیج فارس بوده و نقش بی بدیلی در تامین امنیت خاور میانه داشت. در حال حاضر نیز قدرت بزرگ منطقه ای و تاثیر گذار بر مسائل جهانی می باشد. به حکم عقل، باید با استفاده از علم و تکنولوژی روز آمادگی دفاعی خود را در همه زمینه ها حفظ نموده و برای توسعه و پیشرفت، تلاش نماید. حتی اگر ایران این موقعیت برتر و حساس را هم نداشت، باز هم عقل سلیم حکم می کرد، قدرت دفاعی خود را محفوظ نگه دارد.

کشورمان حق دارد به تقویت بنیه ی دفاعی خود پرداخته و داشتن موشک و دیگر ابزار نظامی نیاز مبرم و ضروری برای تامین امنیت ملی کشور و حق مسلم ایران است. نگاه به دفاع و امنیت با توجه به شرایط زمانی و مکانی در طول تاریخ متفاوت بوده است. در دنیای قدیم برای تامین امنیت به بعد نظامی توجه می شده ولی در دنیای جدید، اقتصاد حرف اول را در تامین امنیت می زند. ولی به این معنی نیست که بعد نظامی نادیده گرفته شود.

موضوع بسیار مهم و اساسی دیگر این است که از اهمیت و جایگاه سایر عوامل تامین امنیت همچون امنیت اقتصادی، اجتماعی و ... نیز نباید غافل شد. زیرا غفلت از آن ها زمینه بحران های اجتماعی را فراهم نموده و هزینه های غیر قابل جبرانی برای کشور به بار می آورد. ویل دورانت مورخ بزرگ می گوید:« هیچ تمدنی از بین نمی رود مگر اینکه زمینه داخلی داشته باشد.»

مرور تاریخ جهان حکایت از ان دارد، کشور هایی که از این امور غفلت نموده اند، هزینه های سنگینی را پرداخته اند. به عنوان مثال شوروی سابق در دام رقبای غربی افتاده و با ورود به رقابت های نظامی همچون جنگ ستارگان و هزینه های سر سام آور نظامی، از مسائل اقتصادی و اجتماعی غافل شده و به آن سرنوشت گرفتار شد. ایران به مثابه عروس زیبای رمان گوژپشت نتردام با توجه به جایگاهی که در منطقه و جهان دارد و تاثیر این کشور در بازی شطرنج منطقه ای و جهانی شایسته است نگاهی جامع به امنیت داشته باشد.

تامین و تقویت امنیت اقتصادی، نظامی، اجتماعی و ... را در جهت تقویت بنیه دفاعی و توسعه و پیشرفت کشور به صورت همه جانبه و جامع و با مدیریت هوشمندانه برخاسته از عقلانیت، تدبیر و آینده نگری با توجه به شرایط زمانی و مکانی و به دور از هیاهو و جنجال پیگیری نماید.
روزنامه آفتاب یزد پنجشنبه ۱۵ آذر ۹۷