پاسخ:
،،
جناب آقاجعفر آهنگر سلام
جوابت را با تأخیر خواهم نوشت.
جناب آقاجعفر سلام
تأکیدت بر فرسایندگی پارهای از شعارهای نظام ایران، به نظرم سخن حق و واقعگرایانهای است. سه تست فرضی را هم درست تشخیص دادید. از بیان تفسیری تحلیلی آن دوست درین باب ممنونم. واقعاً هم به سرنوشت میهن مربوط است و هر شهروند ایرانی باید هم بدان دقت داشته باشد. درود. دامنه
،،
جناب آقای دکتر فتحالله دهقان سلام
۱. تفکر انتزاعی یعنی آنچه ذهن آن را جداسازی کند.
۲. تفکر انضمامی یعنی آنچه واقعیت به آن بچسبد.
ایران نیازمند فوری تفکر انضمامی است که اغلب گرفتار آن شق ذهنی است.
اما توسعه همیشه همراه با رشد باید باشد. رشد به پیشرفتهای مادی اطلاق میشود: صنعت، تفریح، زراعت، راه، بیمارستان، کارگاه. اما توسعه به پیشرفتهای سیاسی گفته میشود: مانند وجود احزاب، انتخابات آزاد، رسانههای گوناگون، نبود انحصار، حاکمیت ملت، اندیشهورزی عمومی. متن شما را خواستم با افزودن شرح این مفاهیم -که در نوشتهات به کار بردی- تأیید کنم. درود. دامنه
،،
نظر آقا سید میثم شفیعی:
عموجان سلام
نظریه و ایرادهای سه «تست» :
*تست ۱ (مدیترانه/دریا):* مسدودسازی کمک لزوماً «ناو در مدیترانه» نیست. مسیر واقعی فشار، «چوکپوینتها»ست؛ دقیقاً همان کاری که انصارالله در بابالمندب و دریای سرخ از اواخر ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ کرد: حملونقلِ مرتبط با اسرائیل و حتی تجارت عمومی را آنقدر پرهزینه کرد که بخش بزرگی از ناوگانها دورِ دماغهٔ امیدنیک رفتند؛ زمان و بیمه و کرایهٔ حمل بالا رفت. این یک مسدودسازیِ عملی (نه مطلق) است. گزارشهای تحلیلی مستقل و دادههای انرژی این الگو را تایید کردهاند؛ با وجود ائتلافهای دریایی غربی، اختلال و دورزدن پایدار شد.
*تست ۲ (آسمان «در تصرف مطلق»):* گزارهٔ «تصرف مطلق آسمان» هم از نظر حقوقی بیمعناست و هم از نظر عملی لازم نیست. ایران بزرگترین نیروی موشکی بالستیکِ خاورمیانه را دارد (ارزیابی نهاد اطلاعات دفاعی آمریکا) و در ۱۴ آوریل ۲۰۲۴ با بیش از ۳۰۰ پهپاد و موشک بهصورت مستقیم به اسرائیل حمله کرد؛ بخش زیادی رهگیری شد، اما از منظر نظامی یعنی توان اشباعسازی و «تحمیل هزینه/ریسک» وجود دارد. اینجور توانمندیها برای مسدودسازیهای غیرهوایی (سایبری، دریایی، حقوقی) هم پشتوانهٔ بازدارنده میدهد.
*تست ۳ (راه زمینی «بسته»):* اگر راه زمینی ایران–عراق–سوریه–لبنان (محور القائم/البوکمال) وجود خارجی نداشت، این همه حمله به «کاروانها/تأسیساتِ» مرزی چه معنایی داشت؟ اتفاقاً همان حملات مکرر نشان میدهد این کریدور برقرار است و بازیگران مقابل میکوشند ظرفیتش را کم کنند—یعنی مسیر هست، نه اینکه «قطع مطلق» شده باشد.
*ابزارهای واقعی ایران برای «مسدودسازی راههای کمک»*
۱. چوکپوینتهای دریایی و زنجیرهٔ تأمین: همانطور که دیدیم، بابالمندب/دریای سرخ نمونهٔ اجراشدهٔ «افزایش هزینه و تأخیر» است. این مدلِ مسدودسازیِ نسبی، وقتی با تهدیدهای هدفمند به کشتیهای «مرتبط» ارتقا یابد، بهصورت انتخابی جریانهای خاص را کند میکند. همزمان، اهمیت ژئواکونومیکِ تنگهٔ هرمز اهرم ساختاری ایران است: حدود ۲۰٪ مصرف جهانی مایعات نفتی از هرمز عبور میکند؛ حتی افزایش ریسک در این گذرگاه (نه لزوماً بستن آن) بازار و بیمه و سیاست را فوراً تحت تأثیر میبرد و قدرت چانهزنی میآورد.
۲. سایبری/اطلاعاتی: از اکتبر ۲۰۲۳ به بعد، عملیات سایبری منتسب به بازیگران همسو با ایران علیه اهداف اسرائیلی بهطور محسوسی افزایش یافت (گزارشهای مایکروسافت و ارزیابیهای اندیشکدهای). سایبر جای توپ و تانک را نمیگیرد، اما برای «مسدودسازی کمک» عالی است: اختلال در لجستیک، پرداخت، بیمه، بندر، تدارکات، و جنگ روانیِ هزینهزا.
۳. حقوقی/دیپلماتیک (Lawfare): «بستن راه کمک» فقط زور سخت نیست؛ پروندهٔ هلند نشان داد دادگاههای اروپایی میتوانند انتقال قطعات جنگی به اسرائیل را متوقف کنند (رأی ۱۲ فوریه ۲۰۲۴ دادگاه تجدیدنظر لاهه، با الزامات اجرایی مشخص). ایران میتواند از مسیرهای دیپلماتیک/حقوقی (ازجمله در بلوکهای چندجانبهای که عضو شده مثل بریکس+ و سازمان همکاری شانگهای) این روندِ غیرنظامیِ مسدودسازی را پشتیبانی و همسو کند.
۴. شبکهٔ منطقهای بهمثابه بازدارندگی/فشار: ظرفیت آتش حزبالله—با وجود اختلاف در برآوردها—هنوز در سطحی است که هزینهٔ هر «کریدور امن» را برای طرف مقابل بالا نگه میدارد و مانع از تکبعدیشدن کانالهای کمک میشود. این ظرفیت، ولو با فرسایش، همچنان یکی از عوامل ساختاریِ بازدارنده علیه جریان آزاد کمکهای راهبردی است.
*جمعبندی* : راهبرد «کندسازیِ پرهزینه» نه «بستن مطلق»
سخن رهبر جمهوری اسلامی درباره «مسدود کردن راههای کمک» اگر درست فهم شود، الزماً یعنی کاهش throughput و افزایش هزینه/ریسک در چند حوزهٔ موازی—از دریا (چوکپوینتها)، سایبر، و حقوق بینالملل تا دیپلماسی و انرژی. شواهد موجود نشان میدهد این مدل امکانپذیر و در مواردی اجرا شده است؛ نه به شکل رژهٔ ناو در مدیترانه، بلکه بهشکل نامتقارن، تدریجی و انتخابی. مخالفت طرف مقابل با قیاسهای «یا همهچیز یا هیچچیز» (مثل «نیروی دریایی ایران در حد آمریکا نیست، پس هیچ») از نظر راهبردی مغالطهٔ «صفر و یک» است؛ در دنیای واقعی، کُمیتها مهماند: هر ۵٪ تأخیر، هر جهش بیمه، هر رأی قضایی، و هر اختلال سایبری یعنی کمکِ کمتر/دیرتر/گرانتر به اسرائیل. این دقیقاً همان جایی است که ایران، با جعبهابزار چندبُعدیاش، دست بالا را میگیرد.
ارادتمند شما میثم
پیرو پاسخ فوق
اگر شما اصرار دارید «اینها رؤیاست»، یادآوری میکنم که:
– حملهٔ مستقیم ۱۴ آوریل ۲۰۲۴ ایران واقعیت بود؛ نشانِ توان اِعمال هزینه در برد بلند.
– رأی قضایی هلند برای توقف قطعات F-35 واقعیت بود؛ نمونهٔ مسدودسازی غیرنظامی.
– اختلالهای پایدار دریای سرخ و دورزدن آفریقا واقعیت بود؛ نمونهٔ مسدودسازی نسبی جریان تجارت/تدارکات.
اینها نه شعارند، نه «توهم کامل»؛ دادههای میدانیِ چنددامنهاند.
،،
۳ ، ۶ ، ۱۴۰۴ :
آق سید میثمآقا شفیعی سلام
از تحقیق و پژوهش آن زادهی سادات سپاسگزارم که بر متن من دقت جمع نمود و بر نقد آن همت جُست. دیدگاه هر فرد میتواند مانند من و خودت نسبت به توان و امکان جمهوری اسلامی ایران علیهی اسرائیل فرق کند. بنابراین خرسندم نظرت این است این امکان برای جمهوری اسلامی ایران، جور است. تست من فرضیات بود با شناختی که پشت ذهنم از امکانات جمهوری اسلامی ایران هست. اسرائیل فعلاً غلبه کرد. اگر هر کشوری واقعاً بتواند راه به اسرائیل سد کند، یک حرکت ستیهنده و مهم خواهد بود. نگرش شما نشان میدهد در وسع نظام ایران میبینید. بلکه چنین باشد. خدا نگه دارت عموجان من آق سید میثم گرانقدر و فهمیدهی من. ممنونم.
۲۰ ، ۶ ، ۱۴۰۴ :
فتح الله دهقان: تبیین نقش نظریه فضای حیاتی وقلمروی قدرت در تحولات جهانی
در:۲۰/ ۶ / ۱۴۰۴
نوشته ی /دکتر فتح اله دهقان/
دانش آموخته جغرافیای سیاسی
راتزل جغرافی دان آلمانی نظریه فضای حیاتی را مطرح کرد ،به این مفهوم که اگر کشورهای کوچک به اندازه جمعیت خود فضای کافی نداشته باشند ودر صدد توسعه سرزمین خود بر نیایند نابودی آنها حتمی است .
هیتلر تحت تاثیر این نظریه جنگ جهانی دوم را آغاز کرد که جان انسانهای بی شماری را گرفت وخسارات سهمگینی به جهان وارد کرد .
اصطلاح قلمرو قدرت نیز در دنیای کنونی از اهمیت زیادی بر خوددار است ودر اذهان قابل تعریف ،به صورت واقعی قابل لمس وبستر رویدادها و حوادث ا ست .
اما ،متغیرها و عناصر تشکیل دهنده قلمروی قدرت چیست ؟
(ثروت) از عوامل قلمروی قدرت است ،چون قدرت و قلمرو ایجاد می کند .
قلمروی قدرت گسترش می خواهد،
فضا بیشتر و جدید می خواهد. به عنوان مثال امریکا ،چین واسرائیل چون ثروتمند هستند به تبع آن و متناسب با سطح ثروت دنبال ایجاد قلمرو هستند .
جنگ تعرفه ها، تلا ش آمریکا برای تصرف معادن اوکراین و درگیری و دست اندازی اسرائیل به دیگر کشور های خاورمیانه و.....در راستای قلمروی قدرت است.
(تکنولوژی )دومین متغیر وعنصر تشکیل دهنده قلمروی قدرت است .
سلاحهای پیشرفته شامل هواپیما، سیستم دفاع موشکی ،هوش مصنوعی و....قلمرو قدرت ایجاد می کند.
سومین متغیر وعنصر قلمروی قدرت (رسانه )است که قدرتها با استفاده از آن و با نظر سنجی و.... افکار عمومی جهانیان رادر راستای منافع خود سوق می دهند وبرای اجرای بر نامه های خود آماده می کنند و قدرت و قلمرو قدرت ایجاد می کنند .
چهارمین مولفه گسترش قلمرو قدرت (معرفت) است ،هژمونیک مدرنیته غربی ،سبک زندگی غربی واجد محیطی است که دران تفکری تولید می شود و افراد و سیاستمدارانی را تربیت می کند که به منافع خودمی اندیشند و به عبارتی فرد محور است در صورت لزوم مصالح جمع را فدای منافع فرد ی می کند .
پنجمین عنصر(تامین نیازهای فیزیولوژیک و عزت نفس)، مازلو می گوید برای ایجاد انگیزه در سطح بالا یا خود شکوفایی در یک فرد،اول باید نیازهای اساسی او برآورده شود ودر این صورت به عزت نفس وخود شکوفایی می رسد .
چکیده متنم :
به باور طیفی از تحلیل گران تاثیر نظریه فضای حیاتی راتزل جغرافیدان آلمانی بر افکار هیتلر موجب جنگ دوم جهانی شد وجانانسانهای زیادی را گرفت وخسارات سهمگینی به جهان بشریت وارد کرد .
به باور راقم این سطور ،تحولات جاری در جهان همچون جنگ تعرفه ها، بحران اوکراین ،فجایع خاورمیانه و...... نیز در راستای بسط قلمرو قدرت صورت می گیرد .
مهمترین عناصر قلمرو قدرت ثروت ،تکنولوژی ،رسانه ، معرفت و عزت نفس است .
کشورهای برخوردار از این عناصر قادر به بسط قلمرو خود هستند، ولی کشورهای نابرخوردار نه تنها قادر به بسط قلمرو خود نیستند بلکه قلمرو قدرت آنها در معرض تهدید و خطر جدی است و چه بسا قلمرو قدرت خود را از دست داده وبه دیگران واگذار کنند.
به باور نویسنده این مقال ،با توجه به اینکه ایران نتوانسته در کسب وبه روز نمودن پنج عنصر قلمرو قدرت موفق باشد قلمرو قدرتش در خاورمیانه کاهش یافته است.
پیشنهاد می شود برای جبران این نقیصه استراتژی های خرد و کلان داخلی و خارجی به شیوه ای تعریف وبه نحوی اجرا شود تا عناصر قلمرو قدرت به سطح بهینه ارتقا داده شود ودر نتیجه شرایط حفظ وتوسعه قلمرو قدرت ایران میسر شود.
جناب آقای دکتر فتحالله دهقان
در انتهای متنت نتیجه گرفتی جمهوری اسلامی ایران به علت ناتوانی در بهروزرسانی ۵ مؤلفهی قلمرو قدرت، قلمرو قدرتش در خاورمیانه "کاهش" یافته است. خواستم بگویم لفظ "کاهش" به متنت لطمه زد. زیرا نخواستی بگی قلمروش را "از دست داد". یا میخواستی قلمداد کنی هنوز فرصت بازسازی دارد. متن علمییی نوشتی. و نیز مرتبط مستقیم با مسائل روز. درود. دامنه\
فتح الله دهقان به من: سلام
استاد گرامی
من معدل را گرفتم
در سوریه قلمروش را از د ست داد
ولی هنوز عراق ،یمن وحزب اله حتی ضعیف شده در لبنان وجود دارد، فکر میکنم کاهش بیشتر صدق میکند .با سپاس و تشکر
،،
سلام مجدد آق فتحالله
بنابراین پس لفظ قلمرو را شما در جای درستش استخدام نکردید. قلمرو آن است که مثلا" پلنگ از این گذرگه تا آن گذرگه که گاه مسافتش چندین فرسخ است، راحت دست به صید و کمین بزند و زاد و ولد کند. این حیاط خلوت و حیات احتیاط، به قول شما قلمرو حیاتی آنچه واقعیت دارد، فرو پاشید.
آقای علی ثابت به قول شما سردار ثابت! روزی حرفی زد که من در حضورش، یادداشت کرده بودم. در دفترم هست هنوزم عکس مستند کردم که پذیزفته شود هوایی چیزی از کسی نقل نمیکنم. عین حرفش را نمایهنویسی کرده بودم. گفته بود:
سپاه، احتیاط استراتژیک انقلاب اسلامی است لذا هر جا نباید وارد شود.
حتی امام خمینی هم فرمان داده بود نیروهایی که از پادگان ولیعصر سپاه در خیابان شریعتی به لبنان گسیل شده بودند، به ایران برگردند و گفته بود: "امروز ایران فردا فلسطین". به نظرم حرف علی ثابت، درست بود که باید گشت کدام فکر موجب شد ایران به این جا کشاندند. نفوذ؟ یا تز ناشی از دستور. بگذرم. متشکرم معدل میگیری ولی کفهی آن را خوب قُپان نمیکنی! درود. دامنه. دستخط گذاشتم که سند مستند سازم. پاسخم ویرایش نیست، اگر معیوب بود، خود صحیح آن را تلفظ کن.
فهم غلط از سخن جدید مقام معظم رهبری!!!
بنام پروردگار بصیر و دو.ستدار اهل بصیرت. سلام علیکم. سالروز شهادت امام هشتم حضرت علی بن موسی الرضا (ع) را تسلیت می گویم.
🖤همگان مطلع شدیم که رهبر فرزانه انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله خامنه ای، در سالروز شهادت امام رضا (ع)، در جمع سوگواران ارجمند آن امام رئوف در حسینیه امام خمینی (ره)، حاضر گشت؛ و ضمن هم سوئی با اقشار مختلف در سوگ امام هشتم؛ در دو محور کلی، به ایراد خطابه ای حکیمانه و رهنمودهائی مهم پرداخت:
✅ تبیین مهمترین برکات و آورده های سفر امام هشتم به خراسان؛ از جمله : «انتشار فوقالعاده مکتب اهل بیت»؛ و «شتاب یافتن انتشار مسئله عاشورا و فلسفه قیام امام حسین در دنیای اسلام»؛ (ع)
✅ تبیین نکات مهمی درباره مسائل روز ؛ و تأکید بر اینکه: «دشمنان ایران از ایستادگی و اتحاد مقتدرانه ملت، مسئولان و نیروهای مسلح» و تحمل شکست سخت در حملات نظامی؛ فهمیدهاند که ملت ایران و نظام اسلامی را نمیتوان با جنگ به زانو درآورد و گوش بهفرمان کرد.
✳️برداشت شخصیم این بود: اشخاص و احزاب عنود و جهول و کج اندیش و سربازان بی ستاره و نا نوشته صهیونیستها و استکبار جهانی؛ مجددا دست به کار می شوند؛ و با ارائه تبیینی غلط و فهمی نادرست، می کوشند تا به پندار خود، از ضریب بالای تاثیر گذاری سخنان امروز رهبری در سطح عموم و منطقه و جهان جلوگیری نمایند؛
✳️متاسفانه همین برداشتم جامه عمل پوشید؛ و برخی از وابستگان نا نوشته احزاب معاند با ملت و نظام و رهبری، دست به کار شدند؛ و کوشیدند تا با طرح استفهام انکاری، به مخاطبان چنین القاء کنند : این جمله رهبر انقلاب که فرمود : «جمهوری اسلامی برای انجام هر اقدام ممکن در این زمینه (= بسته شدن راههای کمک به رژیم صهیونیستی از همه طرف») آمادگی کامل دارد»؛ غیر قابل تحقق می باشد!!!؛
✳️مفاد نوشته های این طیف از اشخاص و احزاب گویای اینست که آنان، همه موفقیت ها در عرصه ستیز با دشمنان را با نگاهی مادی و قدرت های ظاهری تحلیل می نمایند؛ بدینجهت، پیروزی در عرصه مبارزه با صهیونیستها و حامیانشان را امری ناشدنی تلقی می کنند؛ در حالیکه نگاه قرآن کریم، چیز دیگر است؛ چه آنکه خدای متعال در پرتو آیه 65 سوره أنفال، خطاب به رسول خدا (ص) می فرماید : «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَى الْقِتَالِ ۚ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ ۚ وَإِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ یَغْلِبُوا أَلْفًا مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا یَفْقَهُونَ» : «ای پیامبر! مؤمنان را به جنگ برانگیز که اگر از شما بیست نفر صابر باشند بر دویست نفر چیره می شوند، و اگر از شما صد نفر [صابر] باشند بر هزار نفر از کافران چیره می شوند؛ زیرا آنان گروهی هستند [که حقایق توحید و قدرت خدا را] نمی فهمند».
✳️نکته شایان توجه اینکه: افزون بر تحقق این وعده الهی در عصر نبوی و دوره های دیگر تاریخ اسلام؛ در عرصه مبارزه مردم یمن با صهیونیستها و... نیز شاهدیم که آنان با توان نظامی محدودشان، توانستند به مؤفقیت های چشمگیری دست یابند؛ و عرصه را بر دشمن صهیونیستی و حامیانشان تنگ کنند؛ و کمک رسانی به صهیونیستها را با مشکلی جدّی مواجه کنند؛ حتی حضور جدی بمب افکن های آمریکائی و انگلیسی هم نتوانست از این اقدام شکوهمند یمنی ها جلوگیری کنند؛ آنان حتی برای در امان ماندن کشتی های خود، گاه ناچار شدند عقب نشینی را در پیش گیرند و...؛
✅خوشبختانه رهبر انقلاب اسلامی هم در فرازی از سخنان امروز خود، از این مؤفقیت یمنیها یاد نموده و چنین فرمود : «این کاری که امروز مردم شجاع یمن انجام میدهند کار درست است، کار درست آن است. در مقابل جنایتی که سران رژیم صهیونی انجام میدهند هیچ راهی وجود ندارد جز اینکه راههای کمک به آنها به کلی از همه طرف مسدود بشود».
(حوزه علمیه قم: سید حسین شفیعی دارابی/ عصریکشنبه ۲ شهریور ۱۴۰۴ش)