چگونه به زیارت مشهد می‌رفتیم؟

خاطره‌ی دامنه : به نام خدا. سلام. سه اتاق داشتیم که با طرح دخانیات و با سقفی بلند ساخته شده بود تا شقّه‌های توتون به پِلور آن آویزان شود. وسطی کُرسی داشت و دو تا کناری، یکی میهمانی بود و همیشه بسته و دیگری تقریباً شبیه انباری. نوروز که می‌آمد پدر هر سال ما را از روستای داراب‌کلا به زیارت می‌بُرد. روستای ما درست در دو سمت تقریباً مساوی دو شهر ساری و نکا قرار دارد و در وسط و بالادستِ شهرستان میاندورود و شهر سورک. هنوز شاه سلطنت می‌کرد. وقتی می‌گفت سه روز دیگه به زیارت می‌رویم دیگر شب از بس ذوق و شوق داشتیم، خواب‌زده می‌شدیم، به‌طوری‌که زیر کُرسی تا صبح پَلی‌پَلی می‌شدیم و عشق ماشین‌سواری و زدن به جاده، خواب راحت را از چشممان می‌ربود. هنوز آفتاب درنیامده با صوت قرآنِ هم مادر و هم پدر از زیر کُرسی گرم و نرم برمی‌خیزیدیم و نماز را من آن زمان چَکس‌پَکسن (به قول شهری‌ها: فوری و سریع) می‌خواندم. با چند استکان چای، همه‌ی ما را پشت سر خود ایستاده و رو به قبله به‌صف می‌کرد و دعایی (نمی‌دانم چه دعایی، شاید هم آیت‌الکرسی) زمزمه می‌کرد و برمی‌گشت به سمت ما فوت می‌کرد، طی چند بار. ما هم کیف می‌کردیم که زیر حِرز ذکر رفتیم و سالم می‌رویم و سالمتر برمی‌گردیم.

 

مشهد اگرچه مقدور نمی‌شد به جای آن قم می‌آمدیم تا عوض امام رضا ع خواهرش حضرت معصومه س را زیارت کنیم که مرحوم پدرم به آن بانو با زبان صمیمی «بی‌بی» می‌گفت. و سخت بدان معتقد بود و هر حاجتی داشت به آن مقام کریمه عرضه می‌داشت. درست است که بضاعت مالی ما پایین بود ولی پدر در مسافرت بسیار آسان می‌گرفت و آنچه داشت در خرج و پذیرایی توراهی دریغ نمی‌کرد. روح هر دو والد و والده‌ام قرین رحمت خدا و محشور خاندان طهارت ع باد.

 

ببخشید اگر با خواندن این خاطره‌ی این ناچیز، وقت شریف گرفته شد. چه کنیم که عشق مشهد و شوق زیارت در ما هنوز شعله می‌کشد و به علت رعایت مقررات ستاد سلامت، امسال هم مثل پارسال از زیارت مشهد مقدس محروم مانده‌ایم. روز شهادت آن امام رئوف بود و دلم گرفت و این دل‌گویه را واگو کردم. آری؛ همه‌ی ما به عشق زیارت، زندگی را طی کرده‌ایم و خواهیم کرد. و این پیوند زندگی با زیارت گمان نکنم در وجود باورمندان هرگز بگُسلَد. سلام بر صحن و بست‌های حرم امام رضا که به قول علامه طباطبایی زمین حرم رضوی شرافت دارد.

چارقدگوشه

به قلم دامنه: به نام خدا. سلام. کسانی مانند من که اگر از دِه برخاسته باشند و در سن و سال من باشند و همچنان لذت ببرند که روستازاده هستند و اهل دیار دِه و قصَبه و هویت محلی خود را با اشتیاق پاسبان‌اند، به‌یقین از چارقد گوشه‌ی مادرشان خاطره‌ها دارند. چارقدِ روسری سفید وال هندی، که سرتاسر سر و دوش و بالاتنه‌ی مادران را می‌پوشاند و وقتی هم بر سر می‌کردند چنان به آنان می‌آمد و زیباروشان می‌ساخت گه گویی نور از روی‌شان تابانده می‌شد؛ آن وقت گوشه‌ی چارقد خود داستان داشت:

 

پول به آن گره می‌زدند. از پول سکه‌ای گرفته تا پول کاغذی نو و چروکیده. و اغلب هم این گره کِش می‌رفت، نه از بیرون، که از طرف خودِ فرزندان!

 

آدرس جایی (مثلاً مطب و راسته‌ی بازار را) که می‌خواستند بروند، لای آن جاساز می‌کردند.

 

موقع روضه‌خوانی ماه محرم اگر قند تکیه اضافه می‌آمد برای تبرّک هم شده آن را در چارقدگوشه می‌بستند و سپس به بچه‌ها به نیت بیمه  و شفا می‌خوراندند.

 

نون خشک (نون قندی به زبان شهری) مسجد و تکیه هم، همینطور.

 

مادران شهید و اسیر و مفقودالاثر که داستان‌شان بغرنج است؛ عکس پرِس طلقی یا پلاک جبهه و یا سربند یازهرا و یاحسین و یا سایر یادگاری‌های‌شان را چارقدگوشه محکم و سفت گره می‌زندند که با فرزندشان، با جگرگوشه‌ی‌شان پیوند نگسلند و هر آن با آنان نفس کشند و دم و بازدم گیرند. همین خیال، آنان را آرام نگاه می‌داشت.

 

تبصره: در خانواده‌هایی که شیخ و روحانی داشتند اغلب عمامه‌ی مستعمل را بُرش می‌کرده و چارقدش می‌ساختند. یاد همه‌ی مادران‌مان چه در قید ممات و آرمیده در خاک و چه در قید حیات و آراسته به کار و تلاش، گرامی و ستوده باد.

 

نظر حجت‌الاسلام محمدرضا احمدی:

سلام به طالبی عزیز. اول این که یاد باد آن روزگاران یاد باد. دوم این که پاک کردن اشکهای مجالس عزاداری اباعبدالله الحسین با گوشه آن چارقدها را فراموش کردی... سوم این که با ظهور نسل جدید، متاسفانه آن چارقدی که در آن زمان از آن نور معنویت ساطع بود، اکنون جای خود را به شال و روسری هایی داده که از بعضی از آنان آتش می بارد. هیچ چیزی را نمی توان به آن گره زد، حتی حیا و غیرت را... چهارم این که توصیف و یادآوری زیبایی بود... ممنون.

 

چارقد مادر شهید

از شهیدآباد (تروجن) بهشهر

روستایی با ۵۱ شهید و ۸ آزاده و ۱۸۷ جانباز

 

دامنه: سلام استاد ارزشمندم جناب احمدی. یادآوری جالبی بود. بله پاک‌کردن اشک یادم نبود. این هم به کارکرد چارقدگوشه اضافه شد. تعبیر تکاندهنده‌ای نیز به کار بردی که امید است پوشش و حجاب ازین هم شُل‌تر نشود. اگر امروزه آن مادران قدیم بودند، مثل مادران عزیز این میهن به جای ماسک در برابر ویروس کرونا از چارقدگوشه استفاده می‌کردند. ممنونم که بر طبع شما نشست.

واکسن برکت زدم

    

...

میدان «روح‌الله» قم

 

به نام خدا. سلام. شکر خدای مهربان را که امروز (۱۰ مرداد ۱۴۰۰) واکسن ایرانی «برکت» را در مرکز شماره‌ی ۱ «میدان روح‌الله» قم واقع در دانشکده‌ی بهداشت دریافت کردم، و ان‌شاءالله  (۸ شهریور ۱۴۰۰) نوبت دومم را. درود می‌فرستم بر دانشمندان ایران و جهان و آرزو می‌کنم جهان و ایران بر این ویروس چیره شوند و مردم با ارج‌نهادن به علم، دانش پزشکی را راه‌حل پیشگیری و درمان بدانند و همچنان با عمل و احترام به مقررات ستاد سلامت و فاصله‌گذاری در ریشه‌کنی و عدم شیوع آن به کشور و ملت مدد برسانند.

 

شکر خدا دُز دوم را نیز صبح امروز (۸ شهریور ۱۴۰۰) در همین مرکز دریافت کردم. با تشکر از همه‌ی کسانی که درین پروژه‌ی ملی ملت را یاری می‌رسانند.

ما در گروه کمین بودیم، ولی آن‌ها...

به قلم دامنه: خاطره‌ی من. به نام خدا. سلام. بهار و تابستانِ من در سال ۶۱، در مریوان، آن‌هم در قله‌ها و شیارها و شکاف‌های دهشتناکِ «بوریدر» گذشت؛ سختِ سخت، با سُرب دشمن و سلّاخی‌های ضدانقلاب. روزهای روشن و نورا را در سنگر بودیم، شب‌های تار و تارا را از سرِ شب تا بعد از سپیده‌ی پگاه، در کمین. مثلِ منِ ۱۹ ساله -حتی سنین کمتر- فراوان‌فراوان بودند که خواب و خیال و خوشی را از خود دور کرده و ۱۰۰۰ کیلومتر به آن‌سوتر فراجسته و از مرز و مردم به دفاع برخاسته بودند.

 

حال وسط کار و کارزار، ناباورانه می‌شنوی یک جوان که خود را مدتی «آدم درسته» جا زده و به مسجد «ملا اسماعیل» یزد نفوذ کرده، یکی از نازنین‌ترین روحانی این مرزوبوم را در محراب نماز، آن هم روز ۱۰ رمضان با دهن روزه در ۱۱ تیر ۶۱، به حکم یک جرثومه -که سرکرده‌ی بدنامِ فاسدِ سازمان ترور است- ترور و غرقه در خون می‌کند؛ همان وارسته‌ی پرهیزگاری که پیش‌تر از ترورش گفته بود: «به فرض آن‌که مرا ترور کردید چه می‌شود؟ مرغابی را از آب می‌ترسانید؟!» (منبع)

 

من و مانند من، خیلی این عالِم مردم‌دوست را دوست می‌داشتیم؛ شهید صدوقی را می‌گویم. کسی که، استاد مرتضی مطهری، شهید قدوسی و محمدتقی جعفری پیش او درس خواندند. کسی که، در سیرت و صورت واقعاً روحانی و معنوی بود و رازونیاز خالصانه، خصلت شبانه‌ی وی. کسی که، حقیقتاً او میان مردم، و مردم میان او در رفت و آمدِ مدام بودند؛ آن‌قدر هم خدوم و محبوب، که ۱۸ مسجد ساخت، ۱۹ مدرسه‌ تأسیس کرد، چندین سازمان خیریه و بیمارستان و هزاران خدمات عمومی بزرگ بنیاد نهاد. هم او که، برای سوادِ عالمانه‌ی خواهران «مکتبة‌الزهراء» را بنا کرد و جوانان را در «گروه فرهنگ علوی» به دانش و ارزش، خوی و خویشاوندی و آشتی و اُنس داد.

 

ما کمین می‌رفتیم تا خونِ مردمِ مستضعف مرز، به دست صدام و گروهک‌های سرافکن و پیکارجو نریزد، اینان کمین می‌کردند بهترین روحانیان و برترین ملجاء معنوی مردم را به خون غرقه کنند. در واقع آنان، مردم را جریمه می‌کردند و به خیال خام خود توبیخ؛ زیرا با ترور دهشتناکِ خوبان، دست مردم را از دسترسی به سرمایه‌های مذهبی و معنوی قطع می‌کردند.

 

صدوقی، آیت‌الله‌ی نمونه‌ی واقعی بود؛ در علم، در مبارزه، در خدمت به خلق، در بناکردن تأسیسات عام‌المنفعه، در اخلاق کریمه و در هم‌پیوندی زیبا و راستین و درستِ دیانت و سیاست.

 

آری؛ ما در گروه کمین بودیم تا مرز و مرکز و ملت در کمین و کمند نیفتد، اما آن مردِ خوشنام ایران در محراب نماز در کمینِ بَرده‌های رجوی افتاد تا نانجیبانه پیکر نجیب‌ترین شیخِ یزد و ایران را در خونش، سرخ کنند و خطِ قرمز مردم را نادیده بینگارَند؛ چه اِنگاره (=پندار و وَهم) کریه‌یی. صدوقی دوست‌داشتنی بوده و هست؛ چون صالح و صادق و صدوق بود. صالح و صادق هم، همآره جاوید است و خالد؛ پایدار و پاینده.

خاطره با امامزاده یاسر و ناصر

به قلم دامنه: به نام خدا. یکی از جاهای زیارتی مشهد مقدس، امامزاده «یاسر و ناصر» در روستای گلستانِ طرقبه‌ی مشهد مقدس است؛ ۵ کیلومتر آن سوی باغ وحش وکیل‌آباد، سمت غرب مشهد، در مسیر طرقبه. در مسافرت‌های زیارتی‌ام به حرم امام رضا (ع) چند باری به این دیدن و زیارت این دو امامزاده -که در کنار هم قرار دارند- رفته‌ام؛ چه با خانواده و خویشاوندان و چه با دوستان. از قضا خاطره‌ای هم دارم. در یکی از دفعات تشرّف، متصدیان بُقعه داشتند پول نذری داخل دو ضریح را تخلیه و در اتاق مجاور، شمارش و دسته‌بندی می‌کردند که از اعضای خانواده‌ی بنده و همراهانم خواستند در حضور و جمع آنها برای شمارش پول‌ها به آنها کمک کنند.  چنین کردند. دیدن و به یادآوردن آن صحنه -که توأم با شعَف و اشتیاق فراوان بود- برای من شیرین است. آن سال، مردم پول‌های نذری زیادی در داخل ضریح انداخته بودند و این نشان می‌داد مؤمنان به این امامزاده، توسل و باور داشته و به آن درگاه معنوی، حاجت می‌برند و دست نیاز به سوی پروردگار دراز می‌کنند و به واسطه‌ی آن دو، به درگاه خدا تمنا و استغاثه می‌برَند. گفتنی‌ست که «سید یاسر و سید ناصر» برادران امام رضا (ع) می‌باشند.

 

 

 

امامزاده یاسر و ناصر مشهد مقدس

 

 

بنا بر نقل «خادم مجازی» مدیر محترم «شوق زیارت» (اینجا) فردی کویتی به اسم «هاشم کمال» هزینه‌هاى ساخت و نصب ضریح این دو امامزاده را پرداختند. گویا وی در زیارت این مکان، نذری می‌کند که خیلی‌زود حاجتش برآورده‌ می‌شود و همین موجب می‌گردد که تمام هزینه‌هاى ضریح را بپردازد. زائران زیادی از کشورهای مختلف خصوصاً مسلمانان عرب منطقه، به زیارت این دو امامزاده شائق هستند و به سوی آن می‌شتابند.

دو خاطره از ۲۱ سال پیش

به قلم دامنه: به نام خدا. ‌امروز، روز رحلت پیامبر ص و شهادت امام حسن مجتبی ع است. یاد ایامی افتادم که به حکم حدیث نبویِ «اُطْلُبوا الْعِلْمَ مِنَ الْمَهْدِ اِلَی اللَّحدِ» با مرکز پژوهش و دوستانی وصل شدم که عمرم در آن قطعه‌ی زندگی‌ام هدر نرفت. و حس می‌کردم دارم این شعر منسوب به حکیم فردوسی را در درونم حکّ می‌کنم و هدایت می‌شوم؛ شعری ساده اما همه‌جانبه:

 

چنین گفت پیغمبر راستگوی

ز گهواره تا گور دانش بجوی

 

 

     

 

عکس راست: مخزن کتابخانه‌ی مرکز. از راست:

دکتر علی شیرخانی. من. شیخ محمدرضا احمدی. جواد امامی

عکس چپ از راست: من. جواد امامی. دکتر زهیری. دکتر شیرخانی. شیخ احمدی

 

اینک دیدنِ این میزِ کارم با آن انبوه کتاب اطرافم و این دوستانم -که همه سِمت استادی علم و اخلاق و پارسایی بر من دارند- مرا از جهت و سمتی که از آن عبور کرده‌ام، مسرور و خشنود نگه می‌دارد. اینان هرگز از یادم نمی‌روند؛ چونان که رفقای من در داراب‌کلا و جای‌جای ایران و تمام کسانی که در هدایتگری‌ام نقش داشته‌اند، هیچگاه فراموش نمی‌شوند. کمتر کتابی درین قفسات است که قبسات (=شعله‌ و فایده) من نشده باشد و وراندازش نکرده باشم. جوانان عزیز بکوشند با مطالعه و اندیشه و کتاب‌خوانی تاریخ زندگی خود را تابان کنند که وقتی پا به سن گذاشتند مانند ما حسرت ساعات ازدست ‌رفته را نخورند.

 

ای روزگار ! ای روزگار ! کسی مگر درین صحن خاطره‌ی سیاسی دوست دارد! وگرنه از آن چند سال، خاطراتی سیاسی درین پست و درین صحن می‌نوشتم. بگذرم. ولی از اتفاقات آنجا دو اتفاق را که بر من گذشت می‌گویم:

 

۱. نماز را به پشتِ سر آشیخ محمدرضا احمدی می‌بستیم. اقتدایی از سرِ اشتیاق. یک ظهر، آخر نماز، خواندنِ «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ» به گردن من افتاد. به «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا» که رسیدم حواسم رفت سمت سوره‌ی والعصر، که به جای «صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» خواندم: «وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ» ! آن‌ روز با این کارم تعقیبات نماز حاضرین درخششو جوشش بیشتری گرفت!

 

۲. پنج‌شنبه‌ها -بدون وقفه- زیارت عاشورا و صبحانه برقرار بود. روزی خواندن فرازهایی از آن به من واگذار شد. ازقضا آن روز آیت‌الله علی آل‌اسحاق نوبت مصاحبه داشت که وسط زیارت رسید. اتفاقاً آن بخش‌هایی از زیارت نصیب من شد که واژگان سخت‌تری دارد و زبانم معمولاً در ادای صحیح آن عاجز می‌مانَد. تمام که شد، مرحوم آل‌اسحاق با تبسّم گفت: «همه به سبک ایشان می‌خوانید؟!» آخه! من زیر و زبَر را حسابی غلط‌وغلوط خوانده بودم!

 

در پایان؛ در سالروز شهادت امام حسن مجتبی ع یک سخن از آن امام کریم تقدیم می‌کنم، که اُسوه‌هایی چون آن رهبران سیاست و دیانت و معنویت، همیشه مردم را به دانش و ارزش دعوت کرده‌اند:

 

«همانا بیناترین دیده‌ها آن است که در طریق خیر نفوذ کند، و شنواترین گوش‌ها آن است که پند و اندرز را در خود فراگیرد و از آن سود برَد، و سالم‌ترین دل‌ها آن است که از شُبهه‌ها پاک باشد.» (منبع)

وقتی زمستان ۴۲ به دنیا آمدم

به قلم دامنه : به نام خدا. وقتی زمستان ۴۲ به دنیا آمدم ... از آن سال تا امسال تابستان ۹۹، فقط دو سه سال آغاز زندگی‌ام -که در قنداق و گهواره بودم و از پستان، شیر می‌مکیدم- از محرّم و امام حسین (ع) درک و حسّی نداشتم. شاید -و لابُد- همان دو سه سال هم، مادرم روح و روانِ مرا با رسیدنِ محرّم‌ها، با بُردن به مجالس روضه و عزاداری‌ها، با نام مقدس اباعبدالله (ع) آغشته و بیمه می‌کرد. حالتی از وضعیت، که برای مثل و مانندِ من برای همه‌ی کودکان دیارمان رخ داد و همچنان می‌دهد.

 

سالی که دنیا آمدم همان سالِ سرنوشت بود که امام خمینی رهبر خردمند و بی‌همتای نهضت اسلامی، سخنرانی تاریخی‌اش علیه‌ی بنیادِ رژیم شاهنشاهی را آن‌هم در روز عاشورا (۱۳ خرداد ۱۳۴۲) در قم انجام دادند و عملاً انقلاب علیه‌ی شاه را وارد مرحله‌ی نوین کردند. در واقع نهضت ایران از محرم خط می‌گرفت.

 

شاید آن هنگام که امام با یارانِ قلیل و اندک، مواجه و مورد طعنه و کینه و سُخره‌ی این و آن قرار گرفته بود، فرموده بود یاران من در گهواره هستند، شامل من هم می‌شد. گویا شده بود. هم سال ۵۶ و ۵۷ در اوج‌گیری انقلاب که از قضا آن هم ماه محرم بود و هم از سال ۵۹ تا ۶۷ در هشت سال دفاع مقدس با کمترین لبیکم، به یاریِ امامم شتافتم که رهبری‌اش را به مقتدا و مولایش، آموزگار واقعه‌ی کربلا و الگوی همه‌ی واقعه‌های هم‌گونه‌ی عاشورا، یعنی آقا امام حسین (ع) مدیون و مقروض بود.

 

نمی‌دانم گویا از سه چهار سالگی پایم به تکیه باز شد و سپس به مسجد. یادم است روز عاشورا از یزید -که مرحوم فیضی آن نقش را ایفا می‌کرد- می‌ترسیدم و وقتی او را در آن لباس و شلّاق بر روی اسب، می‌دیدم به پشت دیوار انبار نفت در تکیه‌پیش قایّم می‌شدم و پنهانی از دور و از کُنج جِرز آجر، او را می‌پایدم و وقتی می‌دیدم تا چه اندازه بی‌مروّت و شقی‌ست، پیش خود علیه‌اش با لغت‌های خاص! رَجَز می‌خواندم و ناسزا می‌فرستادم! چون با بی‌رحمیِ تمام، بر پشت و صورت اسیران -که دختران خُردسالِ گریان بودند- شلّاق می‌نواخت.

 

 

عاشورای سال ۱۳۹۶ در  داراب‌کلا

جعفر مؤذّن غلامی در نقش شمر

عکاس: جناب یک دوست

 

بعدها که بزرگ‌تر شدم خیالم را اصلاح کردم و حالی‌ام شد اون یزید نیست، یزید در کربلا نبود، در شام (=سوریه‌ی امروزی) بر تختِ سلطنت جَور و شَرابش بود که فرمان داده بود با امام حسین (ع) بجنگند. او شمربن ذی‌الجوشن است که مرحوم شیخ حسین ملایی مشهور به «شخ‌حوسِن‌یزید»، و مرحوم فیضی و اینک درین سال‌ها جعفر مؤذّن غلامی در جلد آن می‌رفتند و اخلاق کریه و رفتار قبیح او را در یوم عاشورا به نمایش می‌گذاشته و می‌گذارند تا مردم و مؤمنان، شِمّه‌ای با گوشه‌هایی از قساوت و جهالت اَشقیا نسبت به خاندان رسالت و امامت، اهلبیت عصمت و طهارت (ع) آشنا شوند.

 

همان آشنایی‌ها و همین اُنس و آشتی‌ها، دین را بیمه کرد و دیندار را بیمه‌تر. از آن سال ۶۱ هجرت که واقعه در دشت تفتیده‌ی کربلا رخ داد تا امسال که ۱۳۸۱ سال از عاشوراها و محرّم‌ها بر بشریت می‌گذرد، شیعیان و پیروان آن امام هم بیمه‌ی عاشورایند و هم بیمناکِ بازنماندن از آن. درود دایمی بر عاشورا و صاحب عاشورا و درود ابدی بر روح حضرت زینب کبرا (س) که اگر نبود کربلا در کربلا مانده بود!

 

با درکِ تاسوعا واردِ عاشورا می‌شویم. تاسوعا (=نُهم) زمانِ شناخت یاران امام حسین (ع) بود برای ورود آگاهانه و رشیدانه به عاشورا (=دهم) و ما همچنان بیمه‌ی نهم و دهم هستیم؛ تاسوعا را مقدمه‌ی عاشورا می‌کنیم تا شناخت در کنار عرفان و عشق بنشیند.

در کربلا، حرم امام حسین (ع)

به قلم دامنه : به نام خدا. در کربلا، حرم امام حسین (ع) در اول خیابان منتهی به باب رأس‌الشریف -علیه السلام- گفتم بهتره به انقطاع کل شیء فکر کنیم و از اینجا تا حرم از هم جدا شویم و هر کس به تنهایی این ۱۰۰ متر را با آتشفشانِ درونش به حسّ «با حسین‌بودن» برسد. و چنین هم شد.

 

حالا با همه‌ی تب و لرزهای عرفانی‌ام، با شرم شدید نخستین گام‌هایم در کف حرم کسی‌ست که ثارالله شد؛ اوج همه‌ی اوج‌ها. کسی که از کودکی قند روضه‌اش را مادرم برای شفا به ما می‌خوراند. کسی که برای چای مجلس عزایش صف می‌کشیدیم از نوجوانی، تا عشقش را در رگ‌های قلب‌مان جاری کنیم و در راه او فوران بیافرینیم. کسی که به حتم عامل اصلی دیندار‌ماندن سیل عظیمی از شیعیان است. کسی که منبر با او منبع و مأخذ می‌گیرد. کسی که فقط و فقط باید برای مصائب و عشق او گریست. کسی که بنیاد حکومت‌های جائر و ستمگر و بی‌عدالت را نامشروع و عدوانی اعلان کرد. کسی که تفکر آزادیبخشش ازو یک رهبر مقدس ساخت. بگذرم.

 

 

حرم و بین‌الحرَمین

بازنشر دامنه

 

چندقدم رفتم به سمت مرقد شریف. یک آن دچار خجالت و شرم شدید شدم. متوقف گشتم. و با نیت توحیدی سه قدم برگشتم به عقب و در کُنج درب ورودی آن رهبر تامّ و تمامم بر سنگ سرد و بَردش سجده‌ی عشق به خدا زدم و دلم را به سیدالشهداء سپردم و تا بلد بودم با مقتدایم گپِ دلی زدم. با خواسته‌های خاص، کمی در قلبم طیِّ‌طریق کردم و اولین اشک ورودم به مرقد را با دستمالی که داشتم جمع کردم و در جیبم به امانت و تبرّک گذاشتم.

 

حالا سبکبال و با کمی تبسّم مجاز، از عزیزترین رهبر زندگی‌ام اجازه‌ی چندقدم جلوتررفتن گرفتم. مکثی کردم و درنگی و در وضع خاصی، حیرتی شوق‌انگیز مرا. فراگرفت. در رواق مستطیل‌شکل ابراهیم مُجاب -نوه‌ی امام کاظم (ع )- و در دنیای درونم گم شدم و در گوشه‌ای باز هم نشستم.

 

 

سپس با یک حالی که در ۱۰ دقیقه به من دست داد سرسپرده و دلچسب مثل موج پرارتفاع اقیانوس موّاج اطلس، به اطلسِ مکتبم، دینم، حیاتم، مماتم، شفیع‌ام، همه‌ی عصاره ی انبیایم و در یک کلام وارث آدم تا خاتمم، مماس شدم و قبرش را با گریه‌ای بی‌غل‌وغش و ناله‌ای بی‌رقیب، بغل گرفتم. همانی که بارها از زبان مرحوم حاج‌شیخ احمد آفاقی در بالای منابر تکیه و منازل روضه شنیدیم که می‌گفت: «ان‌شاء‌الله قبرش را در بغل بگیرید سوم‌صلوات را بلندتر ازین بفرستید.»

 

و من آن لحظه، نه فقط به صلوات لِسانی و جاری، بلکه به صلوات مجسّم و مشهود محمد و آل محمد نائل شدم که از اینجا به بعد در قلم و الفبای فارسی نمی‌گنجد. باید موزیکدانی سراغ یافت و از او خواست حال این گونه‌ی یک زایر مولا امام حسین (ع) را در ردیف نُت عشق، فنا بسازد و با سبکی موزون بسُراید.

 

اما حیف! که من چقدر در این رابطه‌ی گپ‌و‌گفتی با مولایم از آن زن پابرهنه‌ی عشایر عراقی -که از صدها روضه‌خوان، برایم عشقی افزون‌تر و خالص‌تر نسبت به حسینم آفریده بود در کنج آن حرم- عقب و باز مانده‌بودم. همان زن محجوبِ فقیری که حالِ زارش را در گوشه‌ی قلبم درج، و الگوی خویش ساختم تا با دیدنِ  نوع عشقش به سیدالشهداء، تا  ابد عطر نابِ بین‌الحرمین را از ذائقه‌ی ذخیره‌شده‌ام دور نسازم. هرگاه به ادب آن زن عشایر عراقی و انگشت سبّابه‌ی اشاره‌اش به حضرت اباعبدالله (ع) خیره می‌گردم، خیر می‌بینم. آن زن مرا در دریای عشق حسین به شنا بُرد و در من، فنا و گریه و اشک آفرید و خودش شد بی‌نظیرترین یادگار صحنه‌ی زیارتِ نجف کربلای من. بگذرم.

 

در داخل حرم امام حسین (ع)

 

حالا اگر دل داری، مجدد بیا درون مرقدالحسین. از همان کفِ خیابان دایره‌ای، دیواره‌های ۱۵متری حرم، با یک شیب آرام از باب‌الرأس غروبگاه خورشید، به‌آرامی منتهی می‌شوی سوی سیدالشهدا. تا ۸ متر یا بیشتر، این شیب، تو را شیداگونه می‌برَد درون گودال قتلگاه که حالا چهار رواق و یک مکعب مُطاف است برای زائر حائر حیران. و تو بدان که خود پیکر پاک امام، ۱۱متر دیگر پایین‌تر از خود ضریح است. از هر ۴رواق حرم اگر سر به آسمان کنی تا آه به ملاء‌اعلا بفرستی و نفرین بر اشقیای اَدنا، چشمت به گنبد و پرچم سرخ پشت‌بامش می‌افتد که اهتزاز عزت می‌کنند. فقط در حرم امام حسین از هر چهار سویش، آسمانِ خدا پیداست. این رسوخ چشم از مَنفذ شیشه‌ای سقف، خود عشق‌سازه. در ۴رواق منتهی به هم، هیچ کس نه به انتها می‌رسد، نه گم می‌شود و نه تنها می‌ماند. هرچه بچرخی باز دلت می‌گوید بازم بچرخ، بازم بگرد تا گرد‌غبار روحت بریزد. این طواف بر مطاف عشقه.

 

تو می‌توانی هم از مسیرِ بازِ گوش‌تاگوشِ رواق‌های اربعه، در درون حرم بچرخی، آن‌هم نه یک بار بلکه هزاربار؛ و هم از چهار زوایه‌ی مکعب متصل به حائر  حسینی، که از کُنج قتلگاه عبور می‌کند. اینجا که برسی هر بار، دلت خونی سُرخین پمپاژ می‌کند و مغزت موتور محرکه‌ی قلبت می‌گردد و زمین و زمان نمی‌شناسی.

 

واقعاً هیچ زائری در حرم امام حسین، دلتنگی و کدورت ندارد. زیرا از نقشه‌های پیچ‌درپیچ و انحناهای منحرف‌کننده و گنگره‌های گیج‌کننده خبری نیست. خصوصاً اگر در وقت‌ خاصِ خلوت، به مرقد بروی، حتی می‌توانی درون محراب حرم، در رواق قبله که به نام حبیب‌بن‌مظاهر است، نماز بگزاری. و من از سر ذوق و ادای دَین و به نیت اُقربا و همه‌ی مستضعفان جهان در محراب نمازی گزاردم که لذایذ آن، هنوز حس می‌شود.

 

حالا بدان سه رواق دیگر حرم، اسم‌شان ایناست: سمت رأس‌الحسین ع، رواق ابراهیم مّجاب است نوه‌ی امام کاظم ع، که سالی به زیارت امام آمد و سلام کرد و آقا ع جواب سلامش را داد و لذا شد ابراهیم مُجاب (=اجابت‌شده). دو دیگر یکی رواق سلطان یا پادشاهان است در پشت مضجع در سوی شمال، که برخی پادشاهان قاجار در این رواق دفن‌اند؛ نوعی ریاکاری و تصرف زوری. و یک رواق هم رواق فقیهان است در سوی بین‌الحرمین در باب‌الحجه شرق حرم.

 

حالا وقتشه من و تو در ناحیه‌ی مقدسه در زیر گنبد و حائر حسینی باشیم. اینجا همه‌ی بهشت جمع است و همه عشق، تفریق. هر کس در این تکّه‌ی بهشت، دلش از ضرب و جراحات فَرق امام حسین، در تفرُّق است و از آن همه اخلاص ۷۲ تن در تقرُّب و از رهبری داهیانه زیبب سلام الله علیها پس از عاشورا، در تعجب. فقط باید بود آنجا و ناظر شد زیبا.

 

اینجا در گرانیگاه مرقد (=مرکز ثقل حرم) حائر و ناحیه‌ی مقدسه قرار دارد تا تو در زیارت حسین، قرارگاهی بی‌قرار داشته باشی. هیچ یک از اعضای وجودی تو در این تکّه‌ی خاص حرم، قراری ندارد. چون در مدار حسین قرار گرفتی و دائم در خیال ستایش، در شیار نیایش و در زیار سُرایش هستی. دلت می‌خواهد نغمه بسازی. ساز بنوازی و آواز گریه سردهی برای ظلم بر اباعبدالله. خودتان حالا از دور، خویشتنِ خویش را در آن حائر مقدس، دلی و قلبی بچرخانید و نجوا کنید با سالار شهیدان.

 

 

حرم‌هی امام حسین (ع)

حضرت ابوالفضل (س)

 

درست در روی سینه‌ی امام ع، علی‌اصغر طفل معصوم اهلبیت دفن است و در زیر پای قبر امام، فرزند برومندش، علی‌اکبر، رزمنده‌ای شجاع که اعراب برای او منزلتی فوق‌العاده قائل‌اند در حد استمرار امامت.

 

اما وقتی از روبروی سینه‌ی شکافته‌شده‌ی امام، ۱۳ قدم به عقب برمی‌داری، به یک سرسرای پر از اَسرار در مماس قبله می‌رسی. اینجا دو سو دارد که نور می‌رساند و ساطع‌ات می‌سازد.

 

سمت شرق این سرسرای دل و دیپاچه‌ی عشق، قبور ۷۲ تن است که مشهور است به مقبره‌ی شهدای کربلا. و سمت غرب و درست در مماس قبر بی‌سر آقا امام حسین ع، مقبره‌ی ملکوتی جناب حبیب‌بن‌مظاهر است که مقامی شامخ دارد و باب‌الحوائج است.

 

وقتی از وسط این سرسرا، به سوی قبله بیرون روی و وارد رواق حبیب‌ شوی، سمت راست تو یعنی آن کنج و زاویه‌ی غرب رواق، یا کنار ناحیه‌ی مقدسه زیر سر حبیب، قتلگاه امام. کمتر کسی را دیدم که در دو جا اشکی نریخته باشد، ضجّه‌ای نزده‌باشد: کنار ۷۲ تن و در کنج قتلگاه. که از نظر من تمام روح حرم درین نقطه جمع است.

 

دامنه. نجف اشرف. باب الرضا (ع) یا باب ساعت

۵ دی ۱۳۹۳ ضلع شرقی حرم امام علی علیه‌السّلام

 

حالا اینجا گویی یک گمشده داری؛ قبر ابوالفضل آن پورِ علی (ع) که بر دلت برات می‌شود کاش حرم ابوالفضل در درون حرم امام بود اما بعد آرام می‌گیری دو ضریح جدا از هم، بین‌الحرمینی ساخت که داستان شیدایی‌هاست.

 

وقتی از حرم امام می‌روی کنار قبر عباس، گویی پیامی غیب‌گونه از مرقد ابوالفضل (س) می‌رسد: بیش ازین اینجا نمان! به مرقد امام مقیم شو. گویی القای خود عباس‌بن‌علی‌ست به زائرین؛ پرواز به حرم حسین از حرم حضرت عباس. راز بین‌الحرمین. همین. خودم چنین بودم در بین‌الحرمین.

قسمتی بود از خاطراتم در زیارت به نجف و کربلا در دی ۱۳۹۳ خورشیدی.

خاطره‌ی تکیه‌ی داراب‌کلا

به قلم دامنه : به نام خدا. گَت تا خُوود، بود. بیست مَنقل گِرد برنجیِ، دور تا دور چیده می‌شد؛ با آتش گُرگرفته‌ی زغال. چند قلیون تخم بوته‌ای نه شیشه‌ای با تَمکوتاس هم کنارشان. پیش‌پیش یکی‌یکی دو سه ساعت زودتر می‌آمدند تا هم، کنارِ منقل را رِزرو کرده‌باشند و هم از کَت پُشت‌دادن محروم نگردند، چون وسط و لای جمعیت، هم پا، پلَندر می‌گرفت و هم کمر، درد.

 

مَش شعبون -که ساقی صبور و صمیمی چای بود پدرِ عزیز شهید- عِدّه و عُدّه داشت، یعنی وَردست، پشتِ وَردست؛ که یکی زغال می‌ریخت در آتشخانه‌ی سماور. یکی اِسکان‌زیرها را می‌شُست و آن دیگری قند در ظرف برنجی می‌ریخت و میان حُضّار یک‌کَلوه یک‌کَلوه پخش می‌کرد. مشهور شده بود یک‌کَلوه یک‌اِسکان‌. حالِ آدم جا می‌آمد وقتی همون یک اِسکان‌ چای با یک‌کَلوه قند نصیبت می‌شد. پُک‌پُک قلیون، صدای اِسکان‌زیر، هَمهَمه‌ی همه، هنور هم در گوش‌ها طنین دارد.

 

ساعتی نمی‌گذشت که کیپ تا کیپ پُر می‌شد. گَت تا خُوود، بود. جا نمی‌شد حتی پا دزار کنی که کمی، دَم بدی به لینگ. طلبه‌های «آقامدرسه» که از اطراف منطقه‌ی میاندورود می‌آمدند و در آن حوزه، درس می‌خواندند، دوزانو، منظم و با نهایتِ حرمت و ادب روبه‌روی روحانیون می‌نشستند.

 

سه‌چهار سین‌زنی‌خون نوحه می‌خواندند. جمعیت -که بیشترشان چَکّیِ چاکِ پیراهن را درمی‌آوردند- بر سینه می‌زد تا صدای بیشتری منتشر کند و ثوابی بیشتری جمع. چراکه شرکت در عزاداری برای حضرت سیدالشهداء (ع) و شهدای کربلا و اُسرای عزیز شام به سرفرماندهی حضرت زینب (س) آن پیام‌آور شجاع عاشورا، برای همه، یک سُنت حسَنه بود، یک صراط مستقیم بود، یک اُنس و دلدادگی بود و یک وفا به آرمان بی‌همتا.

 

کمتر کسی‌ست که بالاترین داراییِ خود را همین عشق و پیمایش، همین اشک و رَشک (=غیرت)، همین ریشه و ریش‌ریش شدن، همین سوگواری و عزاداری و همین نداها و آواها نداند.

 

با «یک یاعلی بلند؛ یاعلی: یاعلی. یاعلی. یاعلی.» سکوت، مجلس را دربرمی‌گرفت و چشم‌ها، همه، به سمتِ روحانیون دوخته می‌شد که کدام‌یک اینک به منبر می‌رود. جمعیت وقتی می‌دید از میان آن‌همه روحانیونِ تَکیه‌داده به دیوار تکیه، مثلاً شیخ عباسعلی مختاری برخاست و می‌خواهد به منبر برود، شور و هیجان تکیه را فرا می‌گرفت؛ چون آن مرحوم، هم کوبنده سخن می‌رانْد، هم غَرّا و هم شمُرده‌شمُرده و رسا. زیرا سخن را در همان آغاز با تکاثر شروع می‌کرد:

 

أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ. حَتَّىٰ زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ. کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ. ثُمَّ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ. کَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ. لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ. ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَیْنَ الْیَقِینِ.

(آیه‌ی ۱ تا ۷ تکاثر)

 

ترجمه و توضیح مرحوم مصطفی خرّم‌دل:

مسابقه‌ی افزون‌طلبی و نازش (به مال و منال و خدم و حشم و ثروت و قدرت) شما را به خود مشغول و سرگرم می‌دارد. تا بدان گاه که (می‌میرید و) به گورستانها می‌روید (و کار از کار می‌گذرد). هان بس کنید! (بعد از مرگ) خواهید دانست (که چه خاکی بر سر خود ریخته‌اید). باز هم (می‌گویم:) هان بس کنید! خواهید دانست (که چگونه خود را خانه خراب و بدبخت کرده‌اید). هان بس کنید! اگر آگاهی قطعی و یقینی داشته باشید (و از فرجام کار خود کاملاً باخبر باشید، از این مسابقه‌ی افزون‌طلبی و مباهات به قدرت و ثروت دست می‌کشید و گرد ملاهی نمی‌گردید و به کار آخرت می‌پردازید). شما قطعاً دوزخ را خواهید دید. باز هم (می‌گویم:) شما آشکارا و عیان، خود دوزخ را خواهید دید (و در آن خواهید افتاد).

شالی و شَلتوک

نام خدا و با خداقوّت‌گویی به زحتمکشان شالی و شَلتوک و برنج و رنج. با عکس شالی و شالیزار زیر، فی‌الفور، دست‌کم این واژگان در ذهن من انباشته می‌شوند، هر چند هیچ‌وقت تا به این سنّم، نه در شالیزار کار کردم و نه در دِروی آن کارگری ولی حسّ زیبایی به آن داشته و دارم:

میراب و جویِ آب (=کِله).
وِرزا و وَرزِ زمین.
تیلر و شخم و خیش.
زنانِ زحمتکش و کار و بارِ زار.
بوی قشنگ شالی و شالیزار.
دِرو و داس و دره‌ی مردانِ مرداد تا مهر.
خرمن و خرمن‌کوب و اسب و تراکتور.
رنج و برنج و مُربّای تُرنج.
خروار و شالی‌کوب و خریدار.
خرید به ثمَنِ بَخس (=کم‌بهاء) از کاسب و کشاورز.
شروع تقلُّب و غشّ در بازارِ دراز.
لوله‌پولیکای دلّال در لای کیسه‌برنج...
که بگذرم.

ولی این را بگویم:

قُوتِ غالبِ غذای لذیذ ایرانی.
لقمه‌ی چربِ تَه‌چینِ بوقلمون و غاز مازندرانی.
دو دیس! پلو و چلوی طارم اصلی.
بلافاصله رفتن به کُرسی‌بِن و خوابیدنِ فوری.
و بعدها قند و چربی و نحیفی و فشارِ لاجرَمِ آنی.

۲۸ مرداد ۱۳۹۹
ابراهیم طالبی دارابی

در آن شیارِ خشن بر من چه گذشت؟

به قلم دامنه: به نام خدا. در یڪ شیارِ تند و خشن پنهان شده بودیم. می‌دانستیم به ڪجا بُرده می‌شویم تا نه فقط بَرده‌ی اَغیار نشویم ڪه بَرنده و بُرّنده شویم. تنها پناه ما شاخه‌های پُرپُشت بلوط (=موزی‌دار) بود ڪه در سایه‌ی آن نمی‌گذاشتم در گرمای تیرماه تابستان -ڪه طاقت از انسان می‌رُبود- گرمازده و هلاڪ شویم. وقتی در استتار (=پوشیدگی و سِتر) باشی بخشی از آزادی و شاید تمام آزادی‌ات از بین می‌رود به‌ویژه راحتی‌ات.

 

در آن غوغای شیار و حالات مخفی‌شدن، حالا دهن‌به‌دهن و سینه‌به‌سینه می‌شنوی امام قطعنامه را پذیرفتند. نمی‌دانستم به چه حالی بشوم؛ ناراحت یا خوشحال. دل و دلیری، عقل و عشق، و سختی و راحتی وجودم را می‌فشُرد. از یڪ سو به قول شهید سیدمحمدباقر صدر ذوب در امام خمینی بودم و از سمت دیگر بی‌خبر ڪه آیا اولین فرزندم -ڪه نامش را «عارف» برگزیده بودیم- به دنیا آمد یا نه. آیا ازین جنگ سالم به در می‌روم و روی نخستین فرزندم را می‌بینم؟ من مانند آن شتر و ساربان شتر شده بودم در داستان مثنوی مولوی ڪه از یڪ سو به حڪم ساربان به جلو می‌تاخت و از سوی دیگر به عشق بچه‌شُترش به عقب چشم داشت و گاه‌گاه در غفلت ساربان راه به سمت فرزند ڪج می‌ڪرد. بگذرم.

 

در همان شیار، تازه فهمیدیم باید به عملیات برویم؛ زیرا صدام و سازمان تروریستی منافقین بعد از قبول قطعنامه ۵۹۸ شروع ڪردند به تجاوز مجدّد به خاڪ ایران. رفتیم عملیات در محور انجیران مریوان ڪه خط نفوذ دشمن بود و توطئه‌های اهریمنان. یاد آقای بهرام اڪبری داماد مرحوم آقا دارابڪلایی می‌افتم ڪه ڪنار هم لای قلوه‌سنگ، ایستاده روز را شب و شب را به روز می‌بردیم: تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ ... (آیه‌ی ۲۷ آل عمران). آنقدر ماندم و به خانه نیامدم ڪه وقتی آمدم ۱۰ ماه متوالی از این آخرین مرحله از «جبهه‌رفتن‌‌ها»یم گذشته بود و میان دو ڪشور شیعه و همسایه و هم‌دین صلح شده بود و تمام آرزوهای غرب و صدام، به فنا، و همه‌ی رسوایی‌های «فروغ جاویدان»های! منافقین، در مرصاد برملا.

 

جنگ با هدیه‌ی جان و خون پاڪ شهیدان به خدا و اسلام و ایران و با سرفرازی ایرانیان خاتمه یافت، اما اینڪ ملت می‌بیند ڪه خون‌آشام‌های فساد در لوای نعمت صلح و امنیت و رشد و توسعه ڪه به برڪت اقتدار و قدرت جمهوری اسلامی ایران به دست آمده، چه نانجیبی‌هایی ڪه نمی‌ڪنند. چه جیب‌هایی ڪه نمی‌دوزند. چه چیزهایی ڪه نمی‌دُزدند، و چه پول‌هایی ڪه نمی‌خورند. بگذرم.

 

دیروز (جمعه ۲۷ تیر ۱۳۹۹) ڪه یادآور قبول قطعنامه بود، با این پست صبحگاهی‌ام، هم خواستم گذری به آن روزهای سخت ڪرده باشم و نام امام خمینی را زنده نگه دارم و هم گفته‌باشم یادِ مادرشهید ابراهیم عباسیان -ڪه با عمری غمخواری و زاری و بُردبای پریروز (۲۶ تیر ۱۳۹۹) به دیدار فرزند شهیدش شتافت- گرامی داشته می‌شود الی‌الابد؛ ڪه ابراهیم شهیدش در گرمدشت خرمشهر در دهه‌ی شصت، با رزم و مقاومت و رشادت و سرانجام نثار خونش، در برابر دست‌درازی‌های دشمن عَنودی چون صدام حسین و غرب و امپریالیسم ایستاد و به همراه همه‌ی رزمندگان دلاور، نگذاشتند ملت زیر یوغ زورگویان عالَم روَد.

نوه‌ام علی تیرماه ۱۳۹۹

 

 

علی

 

«خروج» در مشهد

به قلم دامنه : به نام خدا. سلسله خاطرات دامنه. این نوشته را هفته‌ی پیش قبل از مسافرت به مشهد مقدس نوشته‌ام که از جاده‌ی گرمسار به زیارت امام رضا (ع) رفتم و از همان جاده به قم برگشتم:

 

پرده‌ی اول:

از شڪاف سوراخ گیشه، پول فرو می‌ڪردیم و یڪ لاشه بلیت می‌خریدیم. با یڪ بسته تخمه -به قول محلی سمِشڪه- ڪه در پاڪت ڪاغذی، منگه یا پیچ می‌شد، وارد لابی می‌شدیم و فوری دو تابلوی «برنامه‌ی آینده» و «به‌زودی» را مرور می‌ڪردیم ڪه بدانیم فیلم بعدی و آتی چیست. سپس با ڪمی چرخ‌چرخ و وِلوبودن، وارد سالن تاریڪ می‌شدیم. چشم، چشم را نمی‌دید؛ از بس دود سیگار بود و غبار. با چراغ‌قوّه‌ای ڪه به چشمت سوسو می‌انداخت مسیر را پیدا می‌ڪردی و روی یڪ صندلی تاشو می‌نشستی. سینماها، هم لُژ داشت و هم بالڪن و نزدیڪ سن. از بس نَدیدبَدید بودیم، گاه یڪ فیلم را دو سه سانس می‌دیدیم. از سینمای بعد از انقلاب دارم می‌گویم نه عصر طاغوت ڪه حتی داشتن رادیوی شاه هم به حڪم علمای حوزه ڪراهت داشت. و ما تا سال ۱۳۵۵ یا ۱۳۵۶ گویا نداشتیم. بعد پدرم یڪی خرید و بی.بی.سی را می‌گرفت. بگذرم.

 

 

روزنامه «صبح امروز»

خراسان رضوی. ۲۱ خرداد ۱۳۹۹

(منبع)

پرده‌ی دوم:

سال ۱۳۷۱ من خوابگاه دانشجویی‌ام در خیابان طالقانی تهران بود. روبروی ما سینما «عصر جدید» ڪه سه سالن جداگانه داشت و همزمان سه فیلم نمایش می‌داد. اغلب فیلم‌های آن را می‌رفتم به تماشا می‌نشستم. بلیت سینما «عصر جدید» شماره‌سریال داشت. باید طبق شماره، روی صندلیِ تعیین‌شده می‌نشستی ڪه معلوم نبود ڪی ڪنارت می‌نشیند. زن یا مرد. دختر یا یڪ جوان لات. مختلط (=درهم) بود. ما ڪه حزب‌الله‌بازی! درمی‌آوردیم اگر از حُسنِ تصادف یا سوء تصادف! ڪنار یڪ دختر قرار می‌گرفتیم، می‌گفتیم آقا ببخشد! جای ما را عوض ڪنید! اینجا سخت است! ای حسرت! ای حسرت! مدیر بگذرد. این آخری ڪشڪولی بوده است.

 

پرده‌ی سوم:

حالا در عصر فاصله‌گذاری اجتماعی ڪه می‌رود به یڪ فرهنگ همیشگی شود و بهداشتی‌زیستن و تمیزتر زندگی‌ڪردن، «سینما ماشین» رخ نموده است. یعنی چون داخل سینما نمی‌شود فیلم دید، در یڪ فضای باز در شب، با تهیه‌ی بلیت از قبل، از همان داخل ماشین به تماشای فیلم باید نشست و پیاده و جفت هم نشد؛ تجربه‌ای نوین در ایران.

 

البته در روزنامه‌ی «صبح امروز» خراسان رضوی چاپ ۲۱ خرداد ۱۳۹۹ خواندم ڪه «ایرانیان در سال ۱۳۳۱ در تپّه‌های تهران‌پارس» تهران، این شیوه را تجربه ڪرده بودند. البته در بلاد دیگر جهان، خوانده و شنیده‌ام ڪه «سینما ماشین» مخصوص فیلم‌های آن جوری! است ڪه بی‌نزاڪت! است و خلوت می‌طلبد! و در همان ماشین می‌گذرد. اما مدیر بگذرد!

 

«خروج» آقای ابراهیم حاتمی‌ڪیا -ڪه در گچساران و سپس در قم فیلم‌برداری شد- حالا پس از پخش در برج میلاد تهران به سبڪ «سینما ماشین»، می‌خواهد در مشهد مقدس نمایش داده شود به همین سبڪ. ڪه عڪسش را دربالا مستند ڪرده‌ام از همین روزنامه‌ی چاپ مشهد.

 

نڪته: آقای حاتمی‌ڪیا از قبل در پی این بود ڪه زمانی فرا برسد تا فیلمی بسازد با درونمایه‌ی «اعتراض مردمی به حاڪمان». بگذرم. پس؛ پیش به سوی مشهد مقدس!

حرم تا حرم

به قلم دامنه: به نام خدا. پس از مدت‌ها چشم‌انتظاری، ستاد سلامت کشور صحن‌های روبازِ حرم‌های مطهر امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) را به روی زائرین گشوده بود. همین اجازه، موجب شد عزم زیارت کنم. کردم. به رسم ادب، ابتدا به زیارت حرم حضرت معصومه (س) شتافته و سپس در شب بعد رهسپار مشهد شدم.

 

جمعه‌شب ۲۲ خرداد ۱۳۹۹، جاده‌ی ۹۳۳ کیلومتری حرم تا حرم (قم. گرمسار. مشهد) را با سرعت مجاز ۱۱۰ کیلومتر، به‌آرامی و شوقِ زیارت راندم و با ۱۰ ساعت طی مسیر، به مشهد رسیدم. مسیر، با کمی آهنگ و کمی هم روی موج رادیو «زیارت» فضای داخلی مَرکب را دلنواز می‌ساخت؛ خصوصاً هنگامی‌که هرچه به سمت شرق می‌راندم، هم سرخی فلق بازتر می‌شد و هم رایحه‌ی حرم بر مشام روح حسّ. کسانی که تجربه‌ی زیارت مشهد مقدس را دارند، می‌دانند که هرچه به حرم نزدیک‌تر می‌شوند؛ گویی بی‌قرارتر می‌گردند.

 

 

...

 

 

...

 

 

...

 

 

....

 

 

...

 

 

پس از استقرار در هتل و کمی استراحت، پایم به سنگ‌های آفتاب‌خورده‌ی صحن کوثر در بست نواب مماس شد و دلم به دیدن ایوان صحن آزادی حرم مُساو، و نیز آنگاه قلبم به ایوان‌های صحن جمهوری و صحن انقلاب و پنجره‌ی مُشبّک و معطّر فولاد مُجاب.

 

این‌که برای حفظ سلامتی انسان، رواق‌ها و مکان‌های مسقّف حرم به روی زائر مسدود بود، رضایت می‌دادی که ادب را از داخل صحن‌ها به سمت مَضجع شریف اَدا نمایی. تمام صحن‌های روباز، گویی شده بود مَضجع و ضریحی که همواره دوست داشتی در چندقدمی آن زمزمه کنی و زیارت؛ اما این بار گرداگرد تمام حرم می‌گردیدی که طوافی عظیم بود و دایره‌ای گسترده.

 

مردم مؤمن و خادمین مهربان حرم را تحسین می‌کردم که چقدر محبت به هم داشته و چه عالی چارچوب بهداشت را رعایت می‌کرده و لحظه‌به‌لحظه محیط حرم را ضدعفونی می‌نموده و با نهایت ادب و محبت، به زائران ماسک هدیه می‌کرده و بر دستان آنان، اسپری ضدعفونی می‌پاشیدند. چه تجربه و احوالاتی قشنگ درین زیارت رضوی نصیبم شد که این زیارت را از هر زیارت دیگرم در سال‌های متوالی پیشین، متمایز، ویژه، خاطره‌انگیز و اندیشناک‌تر ساخت.

 

و چه مردمان دلدار و مهربانی را در صحن و سرای حرم، با مردُمک چشمانم مرور کردم و بر عشق ناب‌شان به حضرت رضا (ع) و سادگی رفتارشان در طول زیارت، درود فرستادم و در هر مرحله از زیارت در حرم، برای همه‌ی شیفتگان اهل بیت (ع) که دلشان زیارت می‌خواست اما به هر علت و مانعی نتوانستند به حرم مشرّف شوند، به‌نیابت زیارت نمودم.

 

به سُروده‌ی زیبای مرحوم قیصر امین‌پور درباره‌ی امام رضا:

 

چشمه‌های خروشان تو را می‌شناسند

موج‌های پریشان تو را می‌شناسند

پرسش تشنگی را تو آبی، جوابی

ریگ‌های بیابان تو را می‌شناسند

نام تو رخصتِ رویش است و طراوت

زین سبب برگ و باران تو را می‌شناسند

(منبع)

در جاده‌ی توسکستان گرگان

به قلم دامنه : به نام خدا. در مسیر یڪ جاده. در راه رفتن به زیارت حرم رضوی مشهد مقدس، از گرگان رد شوید. هفده‌هجده ڪیلومتر بعد به سمت مشهد مقدّس، یعنی بعد از «جلین»، بپیچید به سمت راست. شما حالا وارد جاده‌ی توسڪستان شدید. یڪی از دیدنی‌ترین مسیرهایی ڪه رشته‌ڪوه پوشیده از جنگل البرز را می‌شڪافد و شما را وارد شاهرود می‌ڪند.

 

در این مسیر دل‌انگیز، بیشتر دوست دارید بایستید تا برانید. از بس دیدنی‌ست و رؤیایی؛ گویی یڪ نوع بهشت است با منظره‌های ڪم‌نظیر. مسیر، شما را  جذب جنگل و ابر و آسمان و جاده‌ی آسفالته‌ی پرپیچ‌وخم اما بی‌اندازه زیبا و چشم‌اندازهای خیره‌ڪننده می‌ڪند.

 

 

عکسی که از مسیر توسکستان انداختم

 

 

در این جاده‌ی گرگان-شاهرود روستاهای قشنگ توسڪستان و چهارباغ و ییلاق سرد و چشم‌نواز شاهڪوه و ڪوه شاهوار را خواهی دید و بر دفتر ذهن خاطرات‌تان شگفتی‌های خدای آفریدگار حڪّ می‌شود ڪه شاید هرگز از ضمیرتان زدوده نگردد.

 

 

با روحیه‌ای سرشار از شادی و روانی لبریز از شعَف وارد منطقه‌ی مجن و امیریه و آنگاه جاده‌ی ڪنارگذر شاهرود به مشهد می‌شوید و مسیر عشق رضوی را با خاطری آسوده و دلی بازمزمه به زمزم می‌رسانید و سیراب و شاد می‌گردید. آری؛ مشهد امام رضا (ع) زیبنده است و مسیرهای منتهی به آن هم مینو و زیبا. شادمان و به‌سامان باشید.