در سایه‌ی آیه‌ی ۶ و ۷ مجادله

آیه‌ی ۶ مجادله: یومَ یبعثُهم اللهُ جمیعا فینبئُهم بما عملوا احصاهُ اللهُ و نسوهُ و الله علی کل شیءٍ شهیدٌ.

ترجمه: روزی که خدا همه‌ی ایشان را مبعوث می‌کند و آنها را بدانچه کرده‌اند، خبر می‌دهد، چون خدا اعمال آنها را به شمار آورده و خود آنها آن را فراموش کرده‌اند، و خدا بر هر چیزی ناظر و گواه است.

تفسیر: یعنی کافران در روزی عذاب خوار کننده را دارند که خدا همه‌ی آنها را بر می‌انگیزد و آن روز، روز حساب و جزاست و سپس خدا ایشان را از حقیقت اعمالشان در دنیا، باخبر می‌سازد، چون خدا همه‌ی اعمال آنها را احصاء کرده و به شمارش در آورده است در حالی که آنها خودشان آن اعمال را فراموش کرده‌اند، ولی خدا چون ناظر و شاهد بر هر چیز است، اعمال آنها را مشاهده و احصاء نموده. المیزان.

آیه‌ی ۷ مجادله: الم ترَ انّ اللهَ یعلمُ ما فی السمواتِ و ما فی الارضِ ما یکون مِن نجوی ثلثه الا هو رابعهم و لا خمسه الا هو سادسهم و لا ادنی من ذلک و لا اکثر الا هو معهم اَین ما کانوا ثم ینبئهم بما عملوا یوم القیمه ان الله بکل شی ء علیم.

ترجمه: آیا می‌دانی که خدا آنچه را در آسمان‌ها و زمین است می‌داند؟ هیچ نجوای سه‌نفری نیست، مگر آن که او چهارمشان است و هیچ پنج نفری نیست جز این که او ششمی آنست و هیچ کمتر یا بیشتری نیست مگر این که او با ایشان است، هر جا که باشند، آنگاه در روز قیامت به ایشان خبر می‌دهد که چه کردند، چون خدا به هر چیزی داناست.

تفسیر: استفهام در آیه انکاری است و منظور از (رؤیت) علم یقینی است، (نجوی) یعنی سخن بیخ گوشی و سِرّی. می‌فرماید اهل نجوی هر چند نفر که باشند، خدا هم همراه آنهاست، چون خدا هر چه در آسمان‌ها و زمین است می‌داند و شاهد همه‌ی اعمال و گفتار آنها و عالِم به اسرار ایشان است، و معیت خدا با معیت اهل نجوی معیت علمی است نه نزدیکی جسمانی، چون هیچ مکانی از خدای سبحان خالی نیست، در عین این که او فوق مکان و جسمیت است. و او در روز قیامت همه‌ی افراد من‌جمله اهل نجوی را به حقیقت اعمالی که کرده‌اند، من‌جمله نجوایشان خبر می‌دهد، چون خدا به هر چیزی داناست و هیچ ذره‌ای از علم او مخفی نمی‌ماند. المیزان.