شنبه, ۱ مرداد ۱۴۰۱، ۰۸:۱۹ ق.ظ
به قلم دامنه: به نام خدا. سلام. خاطره‌ای که چندی پیش بر من روی داد. وقتی جایی، مرکزی، اداره‌ای و حتی دفاتر و خانه‌ای بروم، که طرف، مرا منتظر و معطّل بگذارد، چندان که چه عرض کنم، هیچ خوش نمی‌دارم. نمی‌دانم این از بدیِ من پرده برمی‌دارد، یا نه؛ یک رفتار شیوع‌یافته‌ی نیمه‌همگانی‌ست. خُب، اگر مجبور باشم بهترین کارم این است به کتابی یا مجله‌ای مشغول می‌شوم.
پری‌روز چنین شد. این کتاب را یعنی "تفسیر قرآن مهر" اثر آقای دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی را (عکسی هم از جلدش انداختم) از قفسه‌ی آن جا برداشتم شروع کردم به مرورکردن، تا واکنشی نشان داده باشم به رفتار ناپسند منتظرگذاشتن و معطّل‌ساختن. مطالعه که نمی‌شد کرد، تورُّق و مرور کردم اما دیدم چه جمله‌ی گوهرینی در متن هست: مِنّت. و معنی وسیع و دقیق مِنّت. سریع یادداشت کردم. در چی؟ در پشت برگه‌ی مقواییِ همبرگر "تامسین" اردبیل (تامسین در آذری یعنی چشیدن). و شد این؛ این متن و معنا:
تفسیر قرآن "مهر"
مِنّت در اصل به معنای سنگینی است که با آن وزن می‌کنند و نیز به بخشیدنِ هر نعمتِ سنگین و گرانبهاء مِنّت می‌گویند. مثلاً ما به موسی ع مِنّت نهادیم در آیه‌ی ۳۷ طه. البته این واژه در میان مردم به معنای بخشیدن نعمت و سپس به رُخ‌کشیدن است که در گویش محلی ما در روستای دارابکلا به وجه ترکیبی می‌گویند: مِنّت صِنّت.
۰
۰
۱۴۰۱/۰۵/۰۱
پاسخ مدیر دامنه :
سلام و متشکرم آقای قربانی. چه نظر زیبایی در زیر این پست بنده، مزیّن کرده‌اید. هم یاد عزیز شهید معلم قرآن‌تان گرامی و جاویدان باد و هم اثر حدیث عظیمی که آن شهید ارزشمند بر قلب‌تان حک ساخت. سپاس. به وجد آمدم
استاد احمدی سلام. اول عرض کنم زیارت حرم منور مشهد مقدس قبول. بازگشت هم به میمنت. اما بعد؛ معطّلی‌یی که به دسترسی به کتاب گنجه‌ی اتاق انتظار بینجامد، بله که خوب است. متشکرم که به آیه‌ای مهم دیگر مستندش ساخته‌اید. رجوع خواهم کرد. بله، بعثت را درست فرمودید. به قول علمای ربانی صراط به سراج نیاز دارد. درود.
یک روز بعد: استاد ارجمند جناب احمدی سلام. گفته بودم به تفسیر رجوع می‌کنم. کردم. برداشت‌تان دقیق و اشاره‌ی‌تان عالی بود. البته آیه‌ی ۱۶۴ آل عمران بود، نه ۱۶۹ که یحتمل شما در تایپ، عدد را اشتباه درج کردید. مهم این‌که علامه طباطبایی علت این مِنّت را «صفتِ ایمان در مؤمنین» می‌داند که برای من این مورد بسیار اهمیت داشت و نو بود. چکیده‌ی برداشتم از تفسیر آن مرحوم ازین آیه‌ی مهم -آن‌طور که من به بضاعت اندکم فهمیدم- بر این است که پیامبر اکرم ص قلب‌های مردم را از «تصورات و بت‌ها» پاکیزه و نظم جامعه‌ی آنها را از پلیدی، طاهر کرد و نیز از «تسلط حُکام جور» رهانید، و «آلودگی خرافات و شعائر باطل و تقلیدهای کورکورانه و تعصب قومی و جاهلیت و سنن قومی و قبیله‌ای» را زدود و آنان را از پرتگاه نجات داد. از آرزوهای بنیادی عقیدتی‌ام یکی این است روزی روی من به دیدار قُبه‌ی منوّر رسول باعظمت و مظهر رحمت و شفقت حضرت محمد مصطفی ص روشن شود و با درک جمال محمدی ص، به دیدن مکه‌ی مکرمه و عمل به مناسک سمبُلیک و پیام‌دار نائل گردم. چه خوب می‌شود به همراه شما باشد.
دو نظر دریافتی:
نظر جناب جلیل قربانی: سلام جناب آقای طالبی، روز به‌خیر. امروز سالروز شهادت شهید علی‌اکبر خاکپور معلم کلاس قرآن تابستانی ما در ابتدای دهه ۱۳۵۰ است که در عملیات رمضان سال ۶۱ در شلمچه به شهادت رسید. یکی از حدیث‌هایی که از آن کلاس در خاطرم مانده، این است؛ جمال‌الاحسان، ترک‌الامتنان. زیبایی کار نیک در آن است که با منّت، همراه نباشد.
نظر جناب حجت‌الاسلام شیخ محمدرضا احمدی: سلام جناب طالبی عزیز. موضوع منّت در قرآن، موضوع جالبی است و در چند مورد از منت صحبت شده است. اما به نظر من بالاترین منت، مربوط به بعثت انبیا الهی است. در آیه ۱۶۹ سوره آل عمران می‌فرماید: لقد منّ الله علی المومنین اذ بعث فیهم رسولا من انفسهم یتلو علیهم آیاته... . اگر بعثت نبود، بشر هیچ وقت نمی‌توانست راه درست را با عقل خودبنیاد به تنهایی پیدا کند. این آیه در واقع تلنگری است برای کسانی که می‌گویند کارکرد دین چیست؟ راستی، معطلی هایی که نتیجه اش این باشد خوب است، درسته که می‌گویند فی التاخیر آفات، اما گاهی اوقات ثمربخش است.