متن نقلی: با ویرایش دامنه: «نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، که در تعبیر رهبری «مهمترین عامل برای جلوگیری از سیاست خارجی انفعالی در منطقه» و «رزمندگان بدون مرز» هستند سابقهاش به سال ۱۳۵۸ بازمیگردد. بر اساس بند هفتم اساسنامهی سپاه، حمایت از مستضعفین و نهضتهای آزادیبخش یکی از وظایف سپاه برشمرده شده، لذا، اساس واحد نهضتهای آزادیبخش با مسئولیت [حجتالاسلام] شهید محمد منتظری در سپاه تشکیل شد.
پس از شهید منتظری، [حجتالاسلام] سید مهدی هاشمی برادر [حجتالاسلام] سید هادی داماد آیتالله العظمی منتظری مسئولیت این واحد را برعهده گرفت. در سال ۶۱ از این سمت برکنار و واحد نهضتهای آزادیبخش نیز منحل شده و وظایف آن به واحد اطلاعات سپاه واگذار شد.
در سال ۶۳ و با تأسیس وزارت اطلاعات، تعدادی از نیروهای واحد اطلاعات سپاه نیز به این وزارتخانه رفتند و واحد اطلاعات سپاه با مسئولیت شهید سید کاظم کاظمی مأموریت پشتیبانی و حمایت از نهضتهای آزادیبخش را برعهده گرفت.
اما نیاز به فعالیت برونمرزی برای مبارزه با رژیم بعث عراق و همچنین کمک به تأمین امنیت خارجی کشور موجب شد تا قرارگاههای برونمرزی «بلال» به فرماندهی فریدون وردینژاد و قرارگاه «رمضان» به فرماندهی مرتضی رضایی (رئیس اسبق سازمان حفاظت اطلاعات سپاه) برای ساماندهی فعالیتهای برونمرزی سپاه تشکیل شود. لشکر ۹ بدر، تیپ ابوذر و تیپ ۶۶ نیروهای ویژه هوابرد از جمله یگانهای تحت امر این دو قرارگاه بودند.
با شهادت شهید کاظمی در سال ۶۲، سردار احمد وحیدی که تا پیش از آن قائممقام و معاون امنیت داخلی واحد اطلاعات سپاه بود، مسئول اطلاعات سپاه شد و تا پایان دفاع مقدس نیز در همین مسئولیت باقی ماند. دو سال پس از پایان جنگ تحمیلی و با توجه به شرایط خاص منطقه، نیاز بود تا فعالیتهای برونمرزی سپاه سر و سامانی جدیتری به خود بگیرد و بر همین اساس در سال ۶۹ با تأیید فرمانده معظم کل قوا، نیروی جدیدی به نام نیروی قدس به ساختار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اضافه شد و سردار وحیدی نیز به عنوان اولین فرمانده این نیرو منصوب شد و تا سال ۷۶ در این مسئولیت باقی ماند.
در سال ۱۳۷۶ سردار قاسم سلیمانی فرماندهی نیروی قدس سپاه را بر عهده گرفت و بیش از دو دهه در این مسئولیت باقی ماند تا اینکه در ۱۳ دی ماه سال ۹۸ در فرودگاه بغداد توسط موشکهای شلیکشده از یک پهپاد آمریکایی به همراه ابومهدی المهندس و جمعی دیگر از یارانش به شهادت رسید.
شهید محمد منتظری
سیدمهدی هاشمی
فریدون وردینژاد
مرتضی رضایی
احمد وحیدی
شهید قاسم سلیمانی
اسماعیل قاآنی
دوران فرماندهی شهید سلیمانی بر نیروی قدس سپاه را باید دوران طلایی این نیرو دانست. در این دوران بود که در خرداد ماه سال ۷۹ ارتش رژیم صهیونیستی بعد از ۱۸ سال مجبور به عقبنشینی از خاک لبنان شد و ۶ سال بعد در جریان جنگ ۳۳ روزه، این رژیم متحمل شکست بزرگ دیگری شد. در جریان این جنگ برای نخستین مرتبه، حزب الله [لبنان] از موشکهای کروز ساحل به دریا استفاده کرد و ناوچه ساعر ۵ رژیم صهیونیستی را مورد هدف قرار داد. علاوه بر این، توان موشکی نیروهای حزب الله نیز در جریان جنگ ۳۳ روزه فراتر از حد تصور ظاهر شدند. بهرهمندی از قدرت موشکی به حزب الله این امکان را میداد تا عمق سرزمین های اشغالی را مورد هدف قرار دهد و از این طریق بتواند معادله قدرت را به نفع نیروهای مقاومت تغییر دهد. بیشتر بخوانید ↓
در سایهی حمایتهای مادی و معنوی نیروی قدس سپاه، توان رزم حزب الله در این جنگ به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرد بصورتی که ارتش رژیم صهیونسیتی که در جنگ ۱۹۸۲ تا بیروت پیش رفته بود، این بار بیش از چند کیلومتر نتوانست در خاک لبنان پیشروی کند و آخر هم مجبور به عقب نشینی شد.
اما پس از جنگ ۳۳ روزه، قدرت جبهه مقاومت رو به فزونی گذاشت و این موضوع چند سال بعد در جریان جنگ ۲۲ روزه غزه خود را نشان داد. نیروهای مقاومت فلسطینی که تا پیش از آن از سادهترین تسلیحات بهره میبردند این بار با کمک نیروی قدس به تجهیزات و آموزشهای پیشرفتهای مجهز شده بودند که برای نخستین مرتبه آنها را قادر میساخت عمق سرزمین های اشغالی و مراکز حساس صهیونیستها را هدف قرار دهند و معادلهی قدرت در فلسطین اشغالی را دستخوش تغییراتی کنند. حالا دیگر سنگ فلسطینیها به موشک تبدیل شده بود و آنها با توسل به همین سلاح، قادر به ایستادگی و وادار کردن ارتش رژیم صهیونیستی به پذیرش آتش بس شدند.
در این دوران همچنین دامنهی نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه افزایش یافت و در مقابل رفتهرفته از قدرت و نفوذ آمریکا در منطقه کاسته شد تا جایی که مقامات آمریکایی لب به اعتراف گشوده و گفتند که علیرغم هزینه ۷ تریلیون دلار در منطقهی غرب آسیا (به زبان غربیها: خاورمیانه) به هیچ کدام از اهداف خود نرسیدند.
اما شاید بزرگترین دستاورد نیروی قدس سپاه در سالهای اخیر را بتوان شکست تروریسم تکفیری در عراق و سوریه و ممانعت از سرایت آن به سایر کشورهای منطقه و جهان دانست. داعش و سایر گروههای تکفیری که طی هشت سال جنگ در سوریه و سپس عراق، میرفتند تا منطقهی غرب آسیا و بلکه سایر کشورهای جهان را با تهدیدی جدی روبرو کنند، با حضور رزمندگان نیروی قدس و سازماندهی سایر رزمندگان ایرانی و غیر ایرانی توسط آنان در دستیابی به اهداف خود ناکام ماندند و علیرغم تحمیل خسارات سنگین به عراق وسوریه، موفق نشدند به نقشههای شوم خود دست یابند.
پس از مقابله با تروریسم تکفیری، مهمترین صحنهی اثرگذاری نیروی قدس، یمن است. قریب به ۶ سال است که ارتش عربستان با همکاری امارات و رژیم صهیونیستی مردم یمن را زیر شدیدترین حملات خود قرار داده است. اما نیروهای مسلح یمن و انصار الله، نسبت به روزهای ابتدایی جنگ، هم از تسلیحات پیشرفتهتری برخوردار شدهاند و هم توانستهاند عربستانیها را وارد به عقبنشینی از مواضع روزهای اول خود بکنند.
نیروهای انصار الله که در روزهای ابتدایی جنگ از سادهترین تسلیحات برخوردار بودند امروز به ناوگان قدرتمند پهپادی و موشکی مجهز شدهاند که بهراحتی قادر به عبور از سامانههای پیشرفته دفاع هوایی عربستان است و تا کنون ضربات مهلکی را بر پیکره ارتش سعوی وارد کردهاند.
این توانمندی که با حمایتهای مستشاری نیروی قدس پدید آمده و بسیاری اتفاقات دیگر، موجب شد تا ژنرال مکنزی فرمانده سنتکام نیز لب به اعتراف گشوده و بگوید که پس از جنگ کره، برای نخستین بار طی سالهای اخیر پهپادهای ایرانی برتری هوایی آمریکا در منطقه را به چالش کشیدهاند. در طرف دیگر ماجرا نیز، عربستان که پیش از این حتی حاضر به گفتگو در موضوعات مختلف ازجمله یمن با ایران نبود، امروز لحن خود را تغییر داده و پالسهایی مبنی بر تمایل به خاتمهدادن مسالمتآمیز به جنگ یمن و تغییر در روابط خود با ایران میدهد.
اینها گوشههایی از کارنامه عملی نیروی قدس سپاه در عرصهی میدان بود که بیشترین آورده را به گفتهی رهبر معظم انقلاب در پیشبرد دیپلماسی فعال برای ایران به ارمغان آورد؛ نیرویی که در ابتدای تأسیسش کسی فکر نمیکرد روزی به این جایگاه برسید و مهمترین مانع در مسیر تحقق اهداف استعماری آمریکا در منطقه باشد.
رژیم صهیونیستی که روزی در آرزوی دستیابی به گسترهای از رود نیل در مصر تا رود فرات در عراق بود، امروز نه تنها به آن هدف دست نیافته، بلکه مجبور شده تا به دور خود دیوار بکشد و در سرزمینی محدود محصور شود.
پدیدآوردندگان داعش که به دنبال تحقق راهبرد خود برای تسلط بر منطقه غرب آسیا از طریق بکارگیری تروریسم تکفیری بودند، علیرغم حمایتهای مادی و معنوی از گروهکهای تکفیری، نتواستند به اهداف ازپیش تعیینشدهی خود دست پیدا کنند. اما در مقابل، جمهوری اسلامی در تمام این سالها مشغول راهبرد خود در حمایت از مستضعفان و نهضتهای آزادیبخش بود. به طوری که هم نفوذ و قدرت تاثیرگذاری خود در بین ملتهای منطقه را گسترش داد و هم جبههی مقاومت را به صورت چشمگیری تقویت کرد و توانست در کنار تأمین امنیت خود، امنیت سایر همپیمانانش در منطقه را نیز تامین کند. بیشک این موفقیتها بدون حضور و مجاهدت رزمندگان نیروی قدس سپاه ممکن نبود و قطعاً نیروی قدس در این بین، یکی از تأثیرگذارترین بازیگران این معادله بوده است.» (منبع)
لازم به توضیح است، بلافاصله پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی، رهبری، سردار اسماعیل قاآنی را به فرماندهی سپاه قدس منصوب کردند.