صخره یخی آدمی

به قلم دامنه. به نام خدا. حتماً خوانده اید که یونگ _کارل گوستاو یونگ فیلسوف سوئیسی مُبدع روان‌شناسی تحلیلی_ معتقد است «لایۀ زیرین شخصیت آدمی را ضمیر ناخودآگاه تشکیل می دهد. ضمیر خودآگاه، نسبت به ضمیر ناخودآگاه، حکم روبنا را نسبت به زیربنا دارد. درست شبیه یک صَخرۀ یخی که بخش عُمدۀ آن در زیرِ آب باشد.» من در این پست درصدد ایننیستم که بگویم در جهانِ حاضر، انسان از اصلِ خود بسیار دور افتاده است و ایران نیز به گذشته کُهن اش غبطه می‌خورد. غبطۀ حافظ. غبطۀ مولوی. غبطۀ عطّار. غبطۀ سنائی. بوعلی. سعدی و نیز غبطۀ ابوسعید ابی الخیر نیشابوری.

حتی در انقلاب اسلامی نیز باید غبطه خورد: غبطۀ شهید مطهری. غبطۀ مرحوم دکتر علی شریعتی. غبطۀ علامه طباطبایی. غبطۀ مرحوم بازرگان و غبطۀ شهید مظلوم بهشتی. هرچه انقلاب جلوتر آمده است از بزرگانش کم شده است. به قول شهید مطهری بدین مضمون ما همیشه چشممان به گذشته پُرافتخار دوخته است، نه به قولِ من به حالِ تیره و تار و البته آیندۀ امیدوار. به تعبیر یونگ مثلِ یک «صخرۀ یخی» هستیم که بیشتر وجودمان در عمق دریای بی انتهاست؛ اما هیچ، از آن خبر نداریم. ضمیر ناخودآگاهی که خدا آن را عطا کرده که آن را «انبار اُمیال و آرزوها»، «قدرت ناهُشیار»، «توان نامحدود» نیز توصیف کرده اند. ای خدا چقدر از اصلِ خویش و آشتی با خویشتن خویش دوریم، دور.