راه و روش وحشت افکن
راه و روش وحشت‌افکن. نگارش ۶ ، ۵ ، ۱۴۰۴ : ابراهیم طالبی دامنه دارابی. در دوره‌ی ساسانی، اردشیر خود را "نماینده‌ی خدا روی زمین" اعلام کرده و جامعه را به شکل طبقاتی در آورده بود. شامل:
۱. شاه = مرکز
۲. روحانیان = سر
۳. جنگجویان= دست
۴. کشاورزان = شکم
۵. صنعتگران = پا
هر طبقه‌ای هم، نماینده‌ی جنبه‌ای از مَنِش انسان، قلمداد می‌شد. شامل:
۱. پارسایی
۲. مردانگی
۳. ثبات قدم
۴. سخت‌کوشی
جالب این بوده مقام روحانیان ساسانی و اَشراف زمیندار، موروثی بود. یعنی از طبقات دیگر، کسی حق نداشت درین دو طبقه ورود و ارتقاء پیدا کند، مگر ثابت می‌شد در وراثت به این دو طبقه تعلق داشت. به گفته‌ی محقق آمریکایی خانم "ساندرا مک کی" (نویسنده‌ی کتاب "ایرانی‌ها؛ روح یک ملت" در ص ۴۱) از یک سو این طبقات "در مزایا بودند و در سوی دیگر در محرومیت محض".
مدارا در عهد ساسانی به یکی از چند علت، پژمُرده شده بود. روحانیت هم با همدستی قدرت و اسیرشدن به سکه و مکنت، این راه و روش وحشت‌افکن را برگزیده بود. اردشیر بر خلاف کوروش کبیر و داریوش، به سمت "خداگونگی و ظلم و خشونت" راه پیمود و سر انجام این نظامِ به‌شدت فاسد روحانیت و سلسله‌ی ساسان، از ریشه و بُن، واژگون شد.
آخرین پی‌گویه‌ی دامنه درین متنم اینه: هر حکومت به ملتش زور گوید، دگرگون که سهل است، دیر یا زود، واژگون می‌شود. میهن! بخن!
