به قلم جناب سین: با عرض ادب و سلام خدمت دامنه ی عزیز و دامنه خوانان گرامی. موضوع بحث امروز علل بد دهنی بچه ها و ارائه ی راهکار. وقتی فرزندتان شروع به گفتن کلمات زشت یا فحش دادن میکند. ممکن است تعجب کنید که کودکتان این حرفها را از کجا یاد گرفته است، و آیا واقعاً معنای حرفهایی را که می گوید می فهمد؟ اینکه چطور نسبت به حرفهای زشت کودک خود عکس العمل نشان می دهید، بر رفتار بد دهنی او در آینده تاثیر می گذارد.
متنی نقلی از منابع: چرا کودکان فحش می دهند: کودکان کم سن و سال اغلب به این دلیل کلمات زشت را بکار می برند که هنوز درحال اکتشاف زبان هستند. کودکان ممکن است کلمات جدید را امتحان کنند، صرفا برای اینکه معنای آنها را بفهمند. وقتی کودک شما حرفهای ناپسندی می گوید، معمولا این کار را برای خالی کردن بعضی احساسات منفی اش به کار می برد؛ در واقع این کار پاسخی است به مسائل ناراحت کننده، یا ناکامی. کودکان ممکن است فحش بدهند برای اینکه شبیه به بزرگسالان به نظر برسند، یا سعی کنند عضوی از یک گروه باشند، یا بخواهند با اضافه کردن قدری هیجان به صحبت هایشان مهم به نظر برسند، و یا شاید دارند از کسی تقلید می کنند. گاهی اوقات نیز کودکان فحش می دهند زیرا با این کار توجه زیادی از والدینشان می گیرند.
آیا باید معنای لغت را توضیح دهید؟ کودکان میتوانند برخی توضیحات ساده را بفهمند. اگر فکر می کنید کودکتان کمی در مورد معنای لغتی که استفاده کرده می داند، میتوانید از او سوال کنید که فکر می کند آن لغت چه معنایی دارد. سپس، برای توضیح اینکه چرا به کار بردن آن لغت مناسب نیست، از توضیحات کلی استفاده کنید. بعنوان مثال میتوانید بگوئید: این لغت مربوط به قسمت های خصوصی بدن است.
هفت علت اصلی برای ناسزاگویی در کودکان:
- یادگیری از طریق والدین
- یادگیری از طریق دوستان و بچه‌های دیگر
- بد آموزی بوسیله فیلم
- بیان نوعی اعتراض
- رسیدن به خواسته ها و اهداف
- تشویق شدن
- ناکامی و افسردگی
در بعضی خانواده‌ها، والدین با فرزندان خود بسیار خصمانه رفتار می کنند و در عین حال آنان را آزاد می گذارند. به این گروه از پدر و مادرها، والدین خصمانه آزاد گذارنده می گویند؛ آنها خود از حرف های زشت استفاده می کنند و فرزندان نیز آزادند که این گونه عبارات را به کار برند. یعنی هیچ اقدامی در جهت جلوگیری از این رفتار به عمل نمی آید؛ و یا از نظرتربیتی هیچ گونه تدبیری از طرف والدین برای ترک این عادت در بچه ها صورت نمی گیرد. ذکر این نکته ضروری است که چه والدین حرف های زشت را به فرزند خود بگویند و چه در حضور او در برابر فرد دیگری این گونه گفتار را به کار ببرند، کودک ، آنها را می‌آموزد و به وقت نیاز بر زبان می‌آورد. از دیگر علت های یادگیری کلام زشت، ارتباط کودکان با دوستان و با بچه های دیگر است. بسیاری اوقات کودکان عامل بدزبانی یکدیگرند. در مهد کودک ، مدرسه ، کوچه و هر جای دیگری که بچه ها فرصت بازی و به خصوص درگیری با هم را پیدا کنند، ممکن است این بدآموزی صورت بگیرد.
از دیگر عوامل بروز بدزبانی در بچه‌ها ، به کارگیری کلام زشت به عنوان اعتراض است. کودک با بر زبان آوردن این گونه حرف ها اعتراض خود را نشان می‌دهد؛ این نوعی رفتار تلافی جویانه است که بعضی کودکان در پیش می گیرند. آنها احساس می کنند، فقط با ادای این گونه کلمات است که تخلیه می شوند و می توانند نارضایتی خود را نشان دهند. گاهی که کودک خردسال برای اولین بار از کلمات زشت استفاده می کند، موجب خنده و مزاح اطرافیان می شود. این گونه برخورد از همان ابتدا برای او حکم تشویق به انجام این رفتار را خواهد داشت و به تدریج به آن عادت می کند. پاره‌ای از موارد نیز کودکان با بر زبان آوردن حرف های زشت می توانند به خواسته های خود برسند. بنابراین بدزبانی را راهی برای رسیدن به اهداف خود تلقی می کنند و در درازمدت جزو رفتار آنان خواهد شد.
راهکارها: چنانچه این گونه رفتار از والدین سرچشمه گرفته باشد، بایستی والدین به طور جدی آموزش داده شوند تا خود را کنترل کنند و چنین رفتاری را حداقل در حضور فرزند انجام ندهند. در ضمن لازم است به کودک گفته شود که این رفتارها درست نیست و اگر هم از والدین سر زده، آنها اشتباه کرده‌اند و دیگر تکرار نخواهد شد. به‌علاوه توصیه می شود اگر پدر و مادر چنین رفتاری را مرتکب شدند، به اشتباه خود اعتراف کنند و حتی از فرزند عذرخواهی نمایند.
۲ . اگردوستان یا بچه های دیگر عامل بدزبانی کودک باشند، بایستی او را از این‌افراد دور کنیم و به جای آنها دوستان خوب و مؤدب را جایگزین نماییم
۳ . در انتخاب‌فیلم ها دقت کنیم و چنانچه فیلمی مناسب سن کودک نیست، شرایطی فراهم آوریم‌که او فیلم را نبیند.
۴ . به‌اعتراضات کودک گوش دهیم و دقیقاً توجه کنیم که او چه می گوید و نسبت به‌چه چیز اعتراض دارد. دادن یک کمک فوری به کودک در چنین شرایطی بسیار مهم‌است. روشهای سختگیرانه والدین، اعتراض شدید فرزند را به همراه دارد.
۵ . هرگز کودک‌نباید به این وسیله به خواسته اش برسد؛ بلکه بایستی به او فهماند، چنانچه‌دست از این نوع رفتار بردارد و حتی از این بابت عذرخواهی کند، به خواسته اش‌خواهد رسید.
۶ . هرگز باشنیدن حرف های زشت کودک به او نخندیم، بلکه اخم کنیم و خود را از وی دورسازیم. با این روش به او نشان می دهیم که رفتار پسندیده‌ای نداشته است.
۷ . چنانچه‌فرزند ناکامی و افسردگی‌دارد، بهتر است فرصتی فراهم کنیم تا او موفقیت،شادی و نشاطرا تجربه کند. در چنین مواردی‌بایستی به درمان حالات افسرده وار او بپردازیم.
علاوه برتوجه به نکات گفته شده، والدین می توانند با استفاده از روش «یادگیری‌وسیله ای» ، در جهت رفع عادت بدزبانی در کودکان برآیند. به این ترتیب که‌هر وقت کودک رفتار ناپسند از خود نشان نداد، به او جایزه‌ای بدهند و به طورمشخص بگویند «این پاداش به این علت بود که امروز حرف های زشت بر زبان‌نیاوردی و بچه مؤدبی بودی…» با این روش، او می‌فهمد که رفتار ناپسند پاداش‌نمی گیرد، بلکه موجب اخم و قهر والدین است؛ برعکس رفتار مؤدبانه او تشویق وتأیید می شود.
